پرداخت هزینه های مشترک ساختمان (هزینه آب و برق و گاز اشتراکی و همچنین تعمیرات و نگهداری ساختمان) به صورت مشترک بر عهده همه استفاده کنندگان واحد های آپارتمان است، وهرگاه مالک یا ساکنین آپارتمان از پرداخت هزینه ای مشترک (شارژ) ساختمان خودداری کند، مدیریت ساختمان می تواند ابتدا به صورت غیر رسمی و با نوشتن نامه یا اعلامیه نسبت به مطالبه هزینه ها اقدام کند. البته این کارها جنبه حقوقی و الزام آور ندارد و اگر شیوه های غیررسمی و دوستانه برای دریافت مطالبات به نتیجه نرسید، مدیر ساختمان قادر است طبق ماده 10 مکرر قانون تملّک آپارتمان ها اقدامات ضروری را به ترتیب زیر انجام دهد.
نخست، مدیریت ساختمان از طریق مراجعه به دادگاه صلاحیت دار و یا از طریق ارسال اظهار نامه با اعلام مبلغ دقیق بدهی و صورت ریز آن، بدهی را از مالک و یا استفاده کننده مطالبه کند. پس از ابلاغ اظهار نامه به مالک و یا استفاده کننده وی موظف است ظرف 10 روز بدهی خود را بپردازد و در صورت عدم پرداخت بدهی مدیریت ساختمان می تواند خدمات مشترک همانند شوفاژ ، تهویه متبوع، گاز، برق و غیره واحد مزبور را قطع کند. هنگامی که قطع خدمات مشترک ممکن نباشد، مدیر ساختمان می تواند با مراجعه به دادگاه درخواست کند که مالک یا استفاده کننده بدهکار از خدمات مشترک محروم شوند و همچنین درخواست محکومیت آنان به پرداخت جریمه به مقدار دو برابر مبلغ بدهی به نفع مجموعه ساختمان را ارایه کند.
پرداخت هزینه های مشترک (شارژ) در آپارتمان های خالی
در مواردی ممکن است مالک ساختمان به علت عدم سکونت خود یا تخلیه بودن ملک یا آپارتمان خود از پرداخت هزینه های مشترک خودداری کند. لازم به ذکر است حتی در صورت خالی بودن آپارتمان، مالک موظف است که هزینه های مشترک ساختمان را پرداخت کند. زیرا که بر طبق ماده 4 قانون تملّک آپارتمان ها پرداخت هزینه های مشترک اعم از این که ملک مورد استفاده قرار گیرد یا نگیرد، الزامی است.
هزینه های اشتراکی خدماتی که مورد استفاده مالک یا ساکنین نیست
در مواردی ممکن است مالک یا ساکنین با وجود سکونت در آپارتمان، با استدلال این که از برخی از خدمات و یا لوازم مشترک (همانند آسانسور و یا پشت بام) استفاده نمی کند، از پرداخت سهم خود از هزینه های مربوط سر باز می زند. اما از جنبه حقوقی در این مورد نیز مالک و یا استفاده کننده موظف هستند سهم خود را پرداخت کنند زیرا که بر طبق شق دوم ماده 10 تملّک آپارتمان ها انصراف مالک یا استفاده کننده از قسمت ها ی مشترک مانع پرداخت مخارج و هزینه های آن نخواهد شد.
تفاوت مراجعه مدیر به دادگاه صلاحیت دار و یا مراجعه به دایره اجرای اسناد رسمی و ارسال اظهار نامه
پیشتر گفته شد که در صورت خودداری مالک یا استفاده کننده (به عنوان مثال مستاجر) از پرداخت بدهی موارد مشترک، مدیر می تواند یا به دادگاه صالحه و یا به اجرای اسناد مراجعه کند. مزیت مراجعه به دایره اجرای اسناد رسمی این است که در زمان بسیار کمتر به موضوع بدهی مالک یا استفاده کننده رسیدگی می شود و با معرفی اموال وی ، مبلغ بدهی توقیف و سپس برداشت می شود. اما عیب مراجعه به اجرای اسناد این است که نمی شود از مالک و یا استفاده کننده از واحد آپارتمان مطالبه خسارت تاخیر تادیه نمود و همچنین اگر مدیریت ساختمان نتواند مالی از استفاده کننده معرفی کند نمی توان وی را تا زمان پرداخت بدهی به زندان انداخت.
نکته دیگر این که اگر مدیر ساختمان از طریق دادگاه مبلغ بدهی را مطالبه کند و در حین رسیدگی توقیف اموال بدهکار را نیز تقاضا کند، به این دلیل که صورت ریز بدهکاری از اسناد عادی ( نه رسمی ) است، می بایست مبلغی را به عنوان خسارت احتمالی در صندوق دادگستری به ودیعه گذارد. در حالیکه اگر مطالبه بدهی استفاده کننده از طریق صدور اجراییه انجام شود مدیر الزامی به پرداخت خسارت احتمالی ندارد. در نهایت تفاوت دیگر این است که در صورت ارجاع شکایت به دادگاه صلاحیت دار، دادگاه علاوه بر تاخیر تادیه بدهکار را تا دو برابر مبلغ بدهی به نفع مجموعه ساختمان، جریمه خواهد کرد.