آیین‌نامه اجرایی ماده (17) قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور
مصوب 1397,10,23

هیأت وزیران در جلسه 23 /10 /1397 به پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد تبصره ماده (17) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور - مصوب 1395 – آیین نامه اجرایی ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین نامه اجرایی ماده (17) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور

ماده 1 - در این آیین ‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می ‌روند:

الف - سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور.

ب - بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

پ - حساب ذخیره ارزی: حساب ذخیره ارزی موضوع ماده (60) اصلاحی قانون برنامه سوم توسعه، ماده (1) قانون برنامه چهارم توسعه، ماده (85) قانون برنامه پنجم توسعه و ماده (17) قانون احکام دائمی برنامه‌ های توسعه‌ کشور.

ت - هیئت امنا: هیئت امنای حساب ذخیره ارزی.

ث - بودجه سالانه: قوانین بودجه سنواتی کشور.

ج - بانک عامل: بانک‌ های ایرانی که عاملیت اعطای تسهیلات از محل حساب ذخیره ارزی را عهده ‌دار می ‌باشند.

چ - پوشش: وجوه تخصیص یافته از محل منابع حساب ذخیره ارزی بابت طرح‌ های تسهیلاتی که توسط بانک مرکزی قابل پرداخت می باشد.

ح - دوره تأمین مالی: مجموع دوره‌ های استفاده، تنفس و بازپرداخت طرح‌ های استفاده کننده از تسهیلات حساب ذخیره ارزی.

خ - تعهدات: تعهدات ایجاد شده از محل حساب ذخیره ارزی به موجب قوانین و مقررات مربوط.

د - تسهیلات اعطایی: تسهیلات اعطایی از محل حساب ذخیره ارزی به عاملیت بانک‌ های عامل به بخش ‌های دولتی و غیردولتی، خصوصی و تعاونی.

ماده 2 - هیئت امنای حساب ذخیره ارزی متشکل از اعضای کمیسیون اقتصاد و دبیرخانه آن نیز دبیرخانه کمیسیون اقتصاد است.

ماده 3 - موجودی (دارایی) حساب معادل مانده حساب ذخیره ارزی حاصل از عواید نفت خام در پایان سال 1394 و همچنین مانده مطالبات حساب از اشخاص (دولتی، غیردولتی، خصوصی و تعاونی) ناشی از تسهیلات اعطائی از محل موجودی حساب مذکور در ابتدای سال 1395 با رعایت ماده (18) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور - مصوب 1394 - می باشد.

ماده 4 - عواید حاصل از صادرات نفت اعم از نفت خام و میعانات گازی به صورت نقدی و تهاتری و درآمد دولت از خالص صادرات گاز پس از کسر مصارف ارزی پیش بینی شده در جداول بودجه سالانه، با رعایت قوانین مربوط، به حساب ذخیره ارزی واریز می ‌شود.

ماده 5 - بانک مرکزی به موجودی حساب ذخیره ارزی با نرخی که شورای پول و اعتبار تعیین می نماید، هر سه ماه یکبار به ارز مربوط سود پرداخت می‌ نماید.

ماده 6 - مصارف و تعهدات حساب ذخیره ارزی پس از کسر منابع لازم برای اجرای تبصره ماده (22) آیین ‌نامه اجرایی ماده (20) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور و ایفای باقیمانده تعهدات قبلی دارای پوشش به طرح‌ های تسهیلاتی بخش‌ های دولتی، غیردولتی، خصوصی و تعاونی در طول دوره تأمین مالی مطابق ضوابط مربوط، شامل موارد زیر است:

الف - تأمین کسری بودجه عمومی دولت ناشی از کاهش منابع ارزی حاصل از صادرات نفت خام، گاز و میعانات گازی نسبت به ارقام پیش بینی شده در بودجه سالانه.

تبصره - چنانچه معادل ریالی درآمد ارزی حاصل از نفت خام، گاز و میعانات گازی کمتر از رقم پیش بینی شده در بودجه سالانه باشد، بانک مرکزی موظف است بلافاصله مطابق با اعلام سازمان برنامه و بودجه کشور، تمام یا بخشی از ‌کسری یاد شده را از موجودی نقدی حساب ذخیره ارزی برداشت و معادل ریالی آن را به نرخ ارز روز (رسمی) اعلامی بانک مرکزی تا سقف درآمد مصوب ردیف مربوط‌ در بودجه سالانه‌، به حساب درآمد عمومی نزد خزانه ‌داری کل کشور واریز نماید.

ب - اعطای تسهیلات مورد نیاز صنایع دفاعی کشور.

پ - تعهدات موضوع ماده (18) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور (موضوع افزایش سرمایه بانک‌ های دولتی از محل وصولی‌ های حساب ذخیره ارزی) و آیین ‌نامه اجرایی مربوط.

ت - تعهدات موضوع بند (ج) ماده (33) قانون برنامه ششم توسعه (موضوع افزایش سرمایه بانک کشاورزی از محل بازپرداخت تسهیلات پرداخت شده از محل حساب ذخیره ارزی).

ث - واریز پنجاه درصد (50 ٪) مانده نقدی حساب در پایان هر سال به حساب صندوق توسعه ملی (موضوع جزء (4) بند (ح) ماده (16) قانون احکام دائمی برنامه ‌های توسعه‌ کشور).

ج - اختصاص معادل ریالی مبلغ سه میلیارد (000 /000 /000 /3) دلار در طول اجرای قانون برنامه ششم توسعه از محل حساب ذخیره ارزی پس از کسر سهم صندوق توسعه ملی با اولویت طرح‌ های (پروژه ‌های) نیمه تمام آموزشی، پرورشی و تربیت بدنی آموزش و پرورش به منظور افزایش ایمنی و مقاوم سازی مدارس و فضاهای پرورشی و ورزشی وزارت آموزش و پرورش (موضوع بند (ث) ماده (63) قانون برنامه ششم توسعه).

چ - سایر تکالیف محوله قانونی.

ماده 7 - انجام مصارف و تعهدات موضوع ماده (6) این آیین نامه تا سقف موجودی نقدی حساب ذخیره ارزی می باشد.

ماده 8 - درخواست تسهیلات مورد نیاز صنایع دفاعی از محل حساب ذخیره ارزی، از طرف وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و از طریق یکی از بانک ‌های عامل (به انتخاب وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح) پس از بررسی و ارزیابی گزارش‌ های توجیه فنی، مالی و اقتصادی طرح توسط بانک عامل،‌ به هیئت امنا جهت اتخاذ تصمیم منعکس می ‌شود. ضمانت بازپرداخت تسهیلات فوق برعهده بانک عامل خواهد بود.

ماده 9 - طرح‌ های قبلی مصوب هیئت وزیران و هیئت امنا که فاقد پوشش از محل حساب ذخیره ارزی می‌ باشند به شرح جدول پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، لغو می ‌شوند. موارد استثناء مجدداً به تصویب هیئت امنا خواهد رسید.

ماده 10 - حسابداری و نگهداری منابع و مصارف حساب ذخیره ارزی بر عهده بانک مرکزی می باشد.

تبصره - بانک مرکزی موظف است گزارش گردش عملیات سالانه حساب ذخیره ارزی را پس از رسیدگی و اظهارنظر نسبت به آن توسط سازمان حسابرسی به تفکیک بانکهای عامل به هیئت امنا ارایه نماید.

ماده 11 - پیگیری وصول اقساط تسهیلات اعطایی از محل حساب ذخیره ارزی (اعم از اصل، سود، وجه‌ التزام تأخیر تأدیه دین) و واریز آن به حساب مزبور به عهده بانک‌ های عامل است. بانک های عامل مکلفند نتیجه پیگیری های انجام شده در خصوص وصول اقساط تسهیلات اعطایی از محل حساب ذخیره ارزی را هر شش ماه یکبار به تفکیک به بانک مرکزی اعلام نمایند.

ماده 12 - بانک مرکزی مکلف است گردش عملیات حساب ذخیره ارزی را در پایان هر ماه به تفکیک بخش‌ های دولتی و غیردولتی و به تفکیک بانک‌ های عامل به هیئت امنا ارایه نماید.

ماده 13 - تعیین اولویت و سقف انجام مصارف و تعهدات ماده (4) این آیین ‌نامه، تصمیم ‌گیری در خصوص درخواست‌ ها و ابهامات طرح‌ های استفاده کننده از تسهیلات حساب ذخیره ارزی از جمله دوره تأمین مالی (دوره استفاده، تنفس و بازپرداخت) و نیز تعیین شرایط و ضوابط تسهیلات اعطایی به صنایع دفاعی و مسئولیت حسن اجرای این آیین ‌نامه و موارد تعیین شده در این آیین ‌نامه برعهده هیئت امنا می باشد.

اسحاق جهانگیری
معاون اول رئیس جمهور

ردیف	شماره	تاریخ	مرجع تصویب کننده
1	163937 /39933	24 /7 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
2	38846 /ت39937ک	13 /3 /1387	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
3	87350 /ت40314ک	31 /5 /1387	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
4	30709 /100	5 /3 /1386	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
5	226986 /ت40766ک	17 /11 /1388	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
6	57048 /ت32022هـ	15 /10 /1383	هیات وزیران
7	226939 /ت43003ک	17 /11 /1388	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
8	260937 /43671	26 /12 /1388	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
9	222994 /43235	6 /10 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
10	300647 /46180	28 /12 /1389	هیات وزیران
11	180472 /43829	12 /8 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
12	241958 /ت39931ک	22 /12 /1387	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
13	217874 /ت44044ک	14 /11 /1388	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
14	100168 /ت39478ک	19 /6 /1387	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
15	146258 /ت40129ک	31 /6 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
16	209372 /45213	20 /9 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
17	18711 /ت39699ک	11 /2 /1387	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
18	52064 /100	16 /4 /1386	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
19	101349 /309	5 /8 /1385	شورایعالی مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی
20	221713 /41805	11 /11 /1388	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
21	35582 /42351	19 /2 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
22	217650 /44214	30 /9 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
23	263358 /43478	19 /11 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
24	263368 /43683	19 /11 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
25	189632	21 /11 /1386	شورایعالی مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی
26	4189 /ت39544ک	20 /1 /1387	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
27	18708 /ت39702ک	11 /2 /1387	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
28	87345 /ت40074ک	31 /5 /1387	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
29	141745 /42579	16 /7 /1388	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
30	12595 /41458	23 /1 /1390	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
31	64363 /309	23 /8 /1386	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
32	18716 /ت39707ک	11 /2 /1387	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
33	190292 /41608ک	21 /10 /1387	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
34	291048 /45272	17 /12 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
35	10912 /ت28520هـ	5 /3 /1382	هیات وزیران
36	15863 /ت39654هـ	8 /2 /1387	هیات وزیران
37	195712 /ت38765هـ	1 /12 /1386	هیات وزیران
38	201003 /ت38765هـ	8 /12 /1386	هیات وزیران
39	15958 /ت39615هـ	8 /2 /1387	هیات وزیران
40	260853 /ت43415ک	26 /12 /1388	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
41	69623 /ت41601ک	2 /4 /1388	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
42	168356 /41930	28 /7 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
43	192593 /42009	25 /8 /1389	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
44	197545 /ت42461هـ	9 /10 /1388	هیات وزیران
45	101305 /309	5 /8 /1386	شورایعالی مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی
46	38697 /ت31492هـ	15 /7 /1383	هیات وزیران
47	43764 /ت27671هـ	23 /9 /1381	هیات وزیران
48	71112 /ت31036هـ	5 /12 /1383	هیات وزیران
49	بند (4) تصمیم نامه شماره 11558 /42240	24 /1 /1388	هیات وزیران
50	57872 /ت40258هـ	18 /4 /1387	هیات وزیران
51	بند (6) تصمیم نامه شماره 258788 /44184	24 /12 /1388	هیات وزیران
52	51225 /ت40176هـ	9 /4 /1387	هیات وزیران
53	197547 /42208	9 /10 /1388	هیات امنای حساب ذخیره ارزی
54	22925 /ت44369ن	4 /2 /1389	نمایندگان ویژه رئیس جمهور
55	بند (10) تصمیم نامه شماره 216423 /43925	4 /11 /1388	هیات وزیران
56	بند (3) تصمیم نامه شماره 23515 /44476	5 /2 /1389	هیات وزیران
57	بندهای (3) و (6) تصمیم نامه شماره 261545 /44256	26 /12 /1388	هیات وزیران