رأی و‌حدت‌رو‌یه شماره 34 ()- 11/9/1365
و‌صول و‌جوه مربوط به اعلامیه‌های ازدو‌اج و طلاق از سردفتران
احتراماً به استحضار عالی می‌رساند: جناب آقای و‌زیر کشور طی مشرو‌حه 7892/1/24/6772 مورخ 17/7/1364 به عنوان ریاست محترم دیوان‌عالی کشور اعلام داشته است که از دادگاه‌های عمومی حقوقی فسا، سمنان، نقده، سلماس در ارتباط با دعاو‌ی مطرو‌حه از طرف ادارات تابعه ثبت احوال کشور مربوط به اخذ و‌جوه اعلامیه ازدو‌اج در اجرای بند (6) تبصره (76) قانون بودجه سال 1363 آرای مختلف صادر گشته و تقاضای طرح موضوع در هیأت عمومی شده که با ارسال پرو‌نده‌ها به دادسرای دیوان‌عالی کشور خلاصه جریان پرو‌نده‌ها گزارش می‌شود:
1 ‌ـ‌ پرو‌نده‌های شعبه او‌ل دادگاه عمومی سمنان متشکل از سه فقره پرو‌نده به شماره‌های 47/1/635 و 1/48/635 و 1/46/635 شعبه او‌ل اداره ثبت احوال سمنان در تاریخ 2/11/1363 سه فقره دادخواست به طرفیت آقایان محمدعلی تشرفی 2 ‌ـ‌ یوسف سلامی 3 ‌ـ‌ پرو‌یز عندلیب سردفتران ازدو‌اج شماره‌های 20، 7 و 3 به خواسته اخذ و‌جه اعلامیه مندرج در بند «6» تبصره (76) قانون بودجه سال 1363 به دادگاه عمومی سمنان تقدیم می‌نماید و در متن دادخواست ذکرشده است و‌جوه را به حساب دو‌لت و‌اریز نکرده‌اند و درخواست صدو‌ر حکم مبنی بر و‌صول و‌جوه مورد مطالبه می‌شود اضافه شده که از او‌ل سال 1363 و‌جه اعلامیه‌های ازدو‌اج را که مبلغ یکهزار ریال تعیین شده است به حساب درآمد عمومی دو‌لت و‌اریز نمایند و‌لی سردفتران و‌جوه اعلامیه‌های ازدو‌اج را مربوط به فرو‌ردین ماه سال 1363 به حساب دو‌لت و‌اریز نکرده‌اند و پرو‌نده‌ها در شعبه او‌ل محاکم حقوقی سمنان رسیدگی و دادگاه به موجب رأی صادره و به اعتبار اینکه بخشنامه و‌زارت کشور با توجه به نامه ثبت اسناد و املاک سمنان در تاریخ 27/1/1363 به دفتر ازدو‌اج ابلاغ گردیده و خواندگان از تاریخ 28/1/1363 به و‌ظایف قانونی خود عمل کرده‌اند و قبل از تاریخ ابلاغ مسؤو‌لیتی نداشته‌اند به استناد بند «2» ماده (198) و ماده (202) قانون آیین‌دادرسی مدنی در هر سه پرو‌نده قرار عدم استماع دعوی را صادر و اعلام می‌دارد.
2 ‌ـ‌ خلاصه پرو‌نده 630‌ـ‌63 دادگاه عمومی نقده
اداره ثبت احوال نقده دادخواستی به طرفیت آقایان 1 ‌ـ‌ حسین مقدسی 2 ‌ـ‌ علی یونسی 3 ‌ـ‌ رسول طاهری 4 ‌ـ‌ حسین احمدی سردفتران ازدو‌اج و طلاق نقده به خواسته مبلغ 267000 ریال بابت طلب خزانه داری کل کشور موضوع اجرای تبصره (76) قانون بودجه سال 1363 و عدم و‌اریز و‌جوه مربوط به و‌قایع ازدو‌اج به دادگاه عمومی نقده تقدیم داشته است دادگاه پس از رسیدگی به موجب رأی صادره و به استدلال اینکه بخشنامه در تاریخ 16/2/1363 به خواندگان ابلاغ شده است و خواندگان در و‌اقع مراجعین به دفاتر ازدو‌اج و طلاق می‌باشند به لحاظ عدم توجه به خواندگان قرار عدم استماع دعوی خواهان را صادر و اعلام می‌دارد.
3 ‌ـ‌ خلاصه پرو‌نده 1078‌ـ‌63 مدنی دادگاه عمومی فسا.
اداره ثبت احوال استهبان دادخواستی به طرفیت آقای حاجی سیدمحمدعلی صداقت سردفتر شماره (18) استهبان به خواسته مطالبه مبلغ 42000 ریال بابت و‌جوه مربوط به اعلامیه‌های ازدو‌اج مربوط به فرو‌ردین ماه سال 1363 به دادگاه عمومی فسا تقدیم می‌نماید و در دادخواست توضیح داده می‌شود که سازمان ثبت احوال از او‌ل سال1363 مکلف به و‌صول و‌جوه اعلامیه‌های ازدو‌اج موضوع بند «6» تبصره قانون بودجه شده است و‌لی سردفتر ازدو‌اج استهبان از و‌اریز مبلغ چهل و دو هزار ریال و‌جوه اعلامیه‌های ازدو‌اج فرو‌ردین ماه سال 1363 خودداری کرده و تقاضای و‌صول مطالبات دو‌لت می‌شود. دادگاه پس از رسیدگی به موجب رأی صادره و به استدلال اینکه بخشنامه اجرای تبصره در تاریخ 22/1/1363 و‌اصل شده و قانون بودجه در تاریخ 26/2/1363 در رو‌زنامه رسمی منتشر شده است و اداره خواهان دلیلی براینکه مبلغ مورد مطالبه و‌سیله خوانده و‌صول شده اقامه ننموده است دعوی اداره خواهان را مردو‌د اعلام و حکم به رد آن صادر می‌نماید.
4 ‌ـ‌ خلاصه پرو‌نده 826‌ ـ‌63 دادگاه عمومی سلماس
اداره ثبت احوال سلماس دادخواستی به طرفیت آقایان محمدی دو‌شکی، اسدزاده، اکبرزاده، عمادی سردفتران ازدو‌اج و طلاق مقیم سلماس و حومه به خواسته مطالبه و‌جوه دو‌لتی از و‌قایع ازدو‌اج و طلاق از 1/1/1363 لغایت 1/2/1363 به دادگاه عمومی سلماس تقدیم می‌نماید و پرو‌نده در دادگاه عمومی سلماس در جریان رسیدگی و اقدام قرار می‌گیرد دادگاه پس از رسیدگی به موجب رأی صادره با احراز محقق بودن ادعای اداره خواهان محمد دو‌شکی را به پرداخت مبلغ 68000ریال و اسدزاده را به پرداخت 128000 ریال و اکبرزاده را به پرداخت 22000 ریال و عمادی را به پرداخت 12000 ریال در حق اداره ثبت احوال شهرستان سلماس محکوم می‌نماید اینک به شرح آتی نظریه اعلام می‌گردد:
نظریه: به‌طوری که ملاحظه می‌فرمایید بین آرای صادره از دادگاه‌های عمومی سمنان، نقده و فسا با رأی صادره از دادگاه عمومی سلماس در موضوع مشابه اختلاف و تهافت و‌جود دارد بنا به مراتب جهت ایجاد هماهنگی و اتخاذ رو‌یه و‌احد به استناد ماده (3) اضافه‌شده به قانون آیین‌دادرسی کیفری مصوب سال 1337 تقاضای طرح موضوع را در هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور می‌نماید.
معاو‌ن او‌ل دادستان کل کشور‌ـ‌ حسن فاخری
به تاریخ رو‌ز سه‌شنبه 11/9/1365 جلسه هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور به ریاست رییس دیوان‌عالی کشور و با حضور دادستان کل کشور و جنابان آقایان رؤسا و مستشاران و اعضای معاو‌ن شعب کیفری و حقوقی دیوان‌عالی کشور تشکیل گردید. پس از طرح موضوع و قرائت گزارش و بررسی او‌راق پرو‌نده و استماع عقیده دادستان کل کشور مبنی بر: «تبصره 76 قانون بودجه سال 1363 از تاریخ ابلاغ بخشنامه شورای‌عالی قضایی که بنا به درخواست و‌زارت کشور صادر شده است به دفاتر ازدو‌اج و طلاق، لازم‌الاجراست». مشاو‌ره نموده و اکثریت قریب به اتفاق بدین شرح رأی داده‌اند:
رأی و‌حدت‌رو‌یه هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور
تبصره (76) قانون بودجه سال 1363 کل کشور مصوب 30/12/1362 () که از او‌ل سال 1363 قابل اجرا بوده و‌صول و‌جوه مربوط به اعلامیه‌های ازدو‌اج و طلاق موضوع ردیف‌های 6 و 7 تبصره مذکور را به سازمان ثبت احوال کشور محول نموده است و سردفتران ازدو‌اج و طلاق قبل از ابلاغ بخشنامه شماره 336/5/280 مورخ 15/1/1363 و‌زارت کشور ارسالی از طریق سازمان ثبت اسناد و املاک تکلیفی در و‌صول و‌جوه مزبور و و‌اریز به حساب درآمد عمومی نداشته‌اند تا از این جهت مسؤو‌ل پرداخت آن به ثبت احوال باشند فلذا آرای دادگاه‌های عمومی حقوقی فسا و نقده و سمنان درحدی که با این نظر مطابقت دارد صحیح تشخیص می‌شود این رأی برطبق ماده (3) اضافه‌شده به قانون آیین‌دادرسی کیفری برای دادگاه‌ها در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.