هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۰/۱۲/۱۳۹۰ بنا به پیشنهاد مشترک بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور و به استناد بنـد (د) مـاده (۹۵) قانون برنامه پنجسـاله پنجـم توسعـه جمهـوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۹ـ ، اساسنامه صندوق ضمانت سپردهها را به شرح زیر تصویب نمود:
اساسنامه صندوق ضمانت سپرده ها
مصوب 1390,12,10با اصلاحات و الحاقات بعدی
فصل اول ـ تعاریف و کلیات
ماده ۱ـ اصطلاحات مندرج در این اساسنامه، در معانی مشروح زیر به کار میروند:
الف ـ اساسنامه: اساسنامه صندوق ضمانت سپردهها.
ب ـ بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
پ ـ صندوق: صندوق ضمانت سپردهها
ت ـ مؤسسه اعتباری: بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی که به موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی میباشد.
ث ـ سپردهگذار: شخصی که مبادرت به تودیع سپرده نزد مؤسسه اعتباری مینماید.
ج ـ شعبه بانک خارجی: واحد عملیاتی از یک بانک خارجی که با مجوز و تحت نظارت بانک مرکزی در ایران فعالیت مینماید.
چ ـ حق عضویت: وجوهی که مؤسسه اعتباری براساس مصوبه هیئت وزیران و متناسب با گردش مالی خود به صندوق پرداخت مینماید.
ح ـ کمیته اضطرار: کمیتهای که با حضور رییس کل بانک مرکزی، عضو هیئت عامل ناظر بر بخش نظارت بانک مرکزی، مدیرکل نظارت بر بانکها و مؤسسات اعتباری بانک مرکزی و مدیرعامل صندوق تشکیل میشود.
ماده ۲ـ صندوق به صورت نهاد عمومی غیردولتی، برای مدت نامحدود و به منظور تضمین بازپرداخت وجوه متعلق به سپردهگذاران در صورت ورشکستگی مؤسسات اعتباری تأسیس میگردد.
ماده ۳ـ مرکز اصلی صندوق شهر تهران است و در تهران و یا سایر نقاط کشور شعبهای ندارد.
ماده ۴ـ صندوق با تابعیت ایرانی تأسیس شده و دارای شخصیت حقوقی مستقل و استقلال اداری و مالی بوده و براساس مفاد این اساسنامه و سایر قوانین و مقررات مربوط فعالیت مینماید.
فصل دوم ـ وظایف و اختیارات صندوق
ماده ۵ ـ وظایف و اختیارات صندوق عبارت است از:
الف (اصلاحی 18/01/1392)ـ ضمانت سپردههای هر شخص اعم از ریالی و ارزی در هر مؤسسه اعتباری.
تبصره ـ سقف تضمین برای هریک از سپردهگذاران به پیشنهاد هیئت امناء به تصویب هیئت وزیران میرسد.
ب ـ دریافت حق عضویت از مؤسسات اعتباری.
پ ـ پرداخت سپردهها پس از اعلام کمیته اضطرار.
بند ت ـ سرمایهگذاری در اوراق مالی ضمانت شده توسط بانک مرکزی و یا دولت حداکثر تا سقف هفتاد درصد منابع صندوق و صرفاً در مواقعی که منابع صندوق آزاد بوده و تعهدی بر ذمه صندوق وجود نداشته باشد. خرید اوراق یادشده در آخرین روز فروش اوراق مذکور مجاز است.
تبصره ـ بانک مرکزی در صورت عدم تکافوی منابع صندوق برای ایفای تعهدات میتواند پس از تأیید هیئت عامل بانک مرکزی و تصویب هیئت وزیران بخشی از منابع مالی صندوق را به صورت تسهیلات تأمین نماید.
ماده ۶ (منسوخه 18/01/1392)ـ سپردههای زیر، مشمول ضمانت صندوق نمیشوند:
الف ـ سپردههای تودیع شده نزد مؤسسات اعتباری توسط مؤسسات اعتباری دیگر
ب ـ سپردههای متعلق به دستگاههای دولتی
پ ـ سپردههای متعلق به مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی
ت ـ سپردههای متعلق به شرکتهای بیمه، صندوقهای بازنشستگی، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، شرکتهای تأمین سرمایه، شرکتهای سرمایهگذاری و شرکتهایی که مؤسسه اعتباری به طور مستقیم حداقل ده درصد (۱۰%) از سهام آن شرکت را در تملک دارد.
ث ـ سپردههای متعلق به صاحبان بیش از یک درصد سهام مؤسسه اعتباری و افراد تحت تکفل آنها که در همان مؤسسه اعتباری تودیع شده باشد.
ج ـ سپردههای متعلق به مدیرعامل، قائممقام مدیرعامل، اعضای هیئت مدیره، هیئت عامل یا نمایندگان آنها و بازرس یا بازرسان قانونی مؤسسه اعتباری و افراد تحت تکفل آنها که در همان مؤسسه اعتباری تودیع شده باشد.
چ ـ سپردههای متعلق به حسابرس مستقل مؤسسه اعتباری اعم از حقیقی و حقوقی و صاحبان امضای گزارش حسابرسی و افراد تحت تکفل آنها که در همان مؤسسه اعتباری تودیع شده باشد.
ح ـ سپردههای متعلق به اعضای ارکان صندوق و افراد تحت تکفل آنها.
خ ـ سپردههایی که ناشی از ارتکاب جرم پولشویی یا تأمین مالی تروریسم بوده و درخصوص آنها حکم قطعی از مراجع صالح قضایی صادر شده باشد.
د ـ سپردههای مسدود شده به موجب حکم قضایی.
ذ ـ سپردههایی که به عنوان وثیقه نزد مؤسسه اعتباری نگهداری میشوند.
تبصره ـ تشخیص و احراز هر یک از موارد مذکور بر عهده صندوق میباشد.
فصل سوم ـ ارکان صندوق
ماده ۷ـ ارکان صندوق عبارتند از:
الف ـ هیئت امنا
ب ـ هیئت مدیره
پ ـ مدیرعامل
ت ـ بازرس قانونی
ماده 8 (اصلاحی 18/01/1392)ـ اعضای هیئت امنای صندوق از شش نفر به شرح زیر تشکیل میشود:
الف ـ رییس کل بانک مرکزی به عنوان رییس هیئت امنا
ب ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی یا معاون وی
پ ـ معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور یا معاون وی
ث ـ عضو هیئت عامل ناظر بر بخش نظارت بانک مرکزی
ج ـ یک نفر از مدیران عامل بانکهای دولتی به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی
چ ـ یک نفر از مدیران عامل بانکهای غیردولتی به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی
تبصره ـ دوره تصدی هریک از نمایندگان مذکور در بندهای (ج) و (چ) دو سال بوده و انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
ماده ۹ـ جلسات هیئت امنای صندوق با دعوت رییس هیئت امنا و با حضور حداقل پنج عضو رسمیت یافته و تصمیمات آن حداقل با چهار رأی معتبر است. هیئت امنا در هر سال حداقل یک بار تشکیل جلسه میدهد.
ماده ۱۰ـ وظایف و اختیارات هیئت امنا به عنوان بالاترین رکن صندوق با رعایت قوانین و مقررات مربوط به شرح زیر است:
الف ـ تعیین خطمشیها، سیاستها و برنامههای صندوق و اعمال نظارت بر فعالیتهای آن
ب ـ بررسی گزارش عملکرد سالیانه هیئت مدیره و بازرس قانونی و اخذ تصمیمات مقتضی
پ ـ بررسی و تصویب بودجه سالانه صندوق که از سوی هیئت مدیره پیشنهاد میشود و نیز صورتهای مالی با توجه به گزارش بازرس قانونی
ت ـ بررسی و تصویب ساختار و تشکیلات صندوق و تغییرات آتی آن
ث ـ تعیین و عزل اعضای هیئت مدیره به پیشنهاد رییس هیئت امنا
ج ـ تعیین حقالزحمه و پاداش اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل و بازرس قانونی به پیشنهاد رییس هیئت امنا
چ ـ بررسی و اتخاذ تصمیم درباره ارجاع دعاوی به داوری و صلح دعاوی به پیشنهاد هیئت مدیره
ح ـ تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای درج کلیه آگهیهای صندوق
خ ـ اخذ تصمیم نسبت به هر موضوع دیگری که از طرف رییس هیئت امنا و یا هیئت مدیره صندوق مطرح میگردد و رسیدگی به آن طبق قانون یا اساسنامه در صلاحیت هیئت امنا میباشد.
ماده ۱۱ـ هیئت مدیره به منظور اداره امور صندوق در چارچوب مفاد اساسنامه و مصوبات هیئت امنا از یک نفر رییس، چهار نفر عضو اصلی و یک نفر عضو علیالبدل تشکیل میگردد. اعضای هیئت مدیره با پیشنهاد رییس هیئت امنا و تصویب هیئت امنا و با حکم رییس هیئت امناء به مدت سه سال منصوب میشوند. هیئت مدیره در اولین جلسه از بین اعضای خود یک نفر را به عنوان رییس هیئت مدیره انتخاب مینماید.
تبصره ۱ـ اعضای هیئت مدیره باید از میان افراد صاحبنظر و با تجربه در امور پولی، بانکی، اقتصادی، حقوقی، مالی و برنامهریزی با حداقل ده سال سابقه کار مرتبط و حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی مرتبط انتخاب گردند.
تبصره ۲ـ هیئت امنا حداکثر یک ماه قبل از پایان دوره مسئولیت اعضای هیئت مدیره نسبت به انتخاب اعضای جدید اقدام مینماید. تا زمان انتخاب اعضای جدید، اعضای قبلی به خدمت خود ادامه خواهند داد.
تبصره ۳ـ در صورت استعفا یا فوت یا عزل هر یک از اعضای هیئت مدیره یا وجود موانع قانونی دیگر، هیئت امنا بلافاصله با درخواست هر یک از اعضای هیئت مدیره، بازرس قانونی یا رییس هیئت امنا، جهت تکمیل اعضای هیئت مدیره، تشکیل جلسه میدهد. در این صورت انتخاب عضو یا اعضای جدید برای بقیه مدت دوره هیئت مدیره است و مسئولیت سایر اعضای هیئت مدیره تا انتخاب اعضای جدید همچنان به قوت خود باقی خواهد بود.
ماده ۱۲ـ هیئت مدیره حداقل هفتهای یک بار بنا به دعوت رییس هیئت مدیره و یا مدیرعامل در محل صندوق تشکیل جلسه میدهد. برای هر یک از جلسات هیئت مدیره باید صورت جلسهای شامل خلاصه مذاکرات و تصمیمات اتخاذ شده در جلسه با قید تاریخ، تنظیم و به امضای تمامی اعضای حاضر برسد.
تبصره ۱ـ جلسات هیئت مدیره با حضور اکثریت اعضا رسمیت مییابد. تصمیمات هیئت مدیره با آرای اکثریت هیئت مدیره معتبر است.
تبصره ۲ـ هر یک از اعضای هیئت مدیره که با تمام یا قسمتی از تصمیمات مندرج در صورتجلسه مخالف باشد باید نظر خود را در صورتجلسه قید نماید.
ماده ۱۳ـ وظایف و اختیارات هیئت مدیره به شرح زیر میباشد:
الف ـ اجرای اساسنامه و مصوبات هیئت امنا
ب ـ بررسی و تأیید بودجه و نیز صورتهای مالی، عملیات و عملکرد سالانه صندوق جهت ارایه به بازرس قانونی و هیئت امنا
پ ـ بررسی و رسیدگی به گزارشهای بازرس قانونی، بخش کنترل داخلی و همچنین گزارشهای عملکرد سه ماهه صندوق که هر سه ماه یک بار، توسط مدیرعامل ارایه میگردد. چنانچه مدیرعامل گزارشهای موضوع این بند را به موقع ارایه نکند، هیئت مدیره موظف است نسبت به اخذ این گزارش اقدام عاجل و مؤثر نماید.
ت ـ اتخاذ تصمیم درخصوص عقد هر نوع قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از دولتی و یا غیردولتی و تغییر، تبدیل، فسخ و اقاله آنها و همچنین خرید و فروش و معاوضه اموال منقول و غیرمنقول به حساب صندوق و سایر تصمیمات در رابطه با موضوع در چارچوب مصوبات هیئت امنا و با رعایت مقررات مربوط.
ث ـ اتخاذ تصمیم درخصوص افتتاح حساب نزد مؤسسات اعتباری و استفاده از آن به نام صندوق
ج ـ برقراری نظام حسابرسی داخلی و استقرار نظام کنترلهای داخلی مناسب
چ ـ ارایه پیشنهاد ارجاع دعاوی و موارد اختلاف به داوری و صلح دعاوی به هیئت امنا
ح ـ اتخاذ تصمیم در مورد مطالبات مشکوکالوصول و یا لاوصول صندوق
خ ـ پیشنهاد سقف حق عضویت پرداختی مؤسسات اعتباری به بانک مرکزی از طریق هیئت امنا
د ـ بررسی و اخذ تصمیم در مورد سرمایهگذاری منابع صندوق در چارچوب مفاد اساسنامه و مصوبات هیئت امنا
ذ ـ سازماندهی پرداخت وجوه ضمانت شده سپردهها مطابق با مقررات موجود، مفاد این اساسنامه و مصوبات هیئت امنا
ر ـ بررسی و تصویب پیشنهادات مدیرعامل درخصوص برقراری ارتباط، تبادل اطلاعات و تجربیات و یا عنداللزوم انعقاد تفاهمنامه با سازمانهای بینالمللی مربوط از جمله مؤسسات بیمه سپرده در سایر کشورها و انجمن بینالمللی مؤسسات بیمه سپردهها در چارچوب مقررات قوانین و مقررات موجود
ز ـ نظارت مستمر بر وصول مطالبات صندوق و پرداخت دیون آن
ژ ـ اتخاذ تصمیم راجع به کلیه اموری که توسط مدیرعامل در محدوده اختیارات خود و یا توسط هیئت امنا در دستور کار هیئت مدیره قرار میگیرد.
تبصره ـ هیئت مدیره میتواند با حفظ مسئولیت برخی از وظایف خود را به مدیرعامل تفویض نماید.
ماده ۱۴ـ مدیرعامل به عنوان بالاترین مقام اجرایی و اداری صندوق است که به پیشنهاد هیئت مدیره و با تصویب هیئت امنا و تأیید و حکم رییس هیئت امنا، برای سه سال تعیین میگردد و عزل وی با پیشنهاد هیئت مدیره و یا رئیس کل بانک مرکزی و تصویب هیئت امنا صورت میگیرد.
تبصره ـ مدیرعامل صندوق نمیتواند از بین اعضای هیئت مدیره انتخاب شود.
ماده ۱۵ـ وظایف و اختیارات مدیرعامل به شرح زیر میباشد:
الف ـ اجرای تصمیمات هیئت امنا و هیئت مدیره
ب ـ اداره امور جاری در چارچوب قوانین و مقررات مربوط
پ ـ عزل و نصب کارکنان و مدیران صندوق با رعایت قوانین و مقررات مربوط
ت ـ تدوین آییننامههای اداری، استخدامی، مالی، معاملاتی جهت ارایه به مراجع ذیصلاح برای تصویب
ث ـ تهیه و تدوین ساختار صندوق جهت ارایه به هیئت مدیره و استقرار و عملیاتی نمودن ساختار و تشکیلات مصوب
ج ـ نمایندگی صندوق در مقابل اشخاص حقیقی یا حقوقی دادگاهها و سایر مراجع قضایی با حق توکیل غیر
چ ـ اقدام به سازش، ارجاع به داوری و تعیین داور و کارشناس با رعایت اصل یکصد و سی و نهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سایر مقررات مربوط
ح ـ تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه، گزارشات و صورتهای مالی، گزارش عملکرد دورهای صندوق برای ارایه به هیئت مدیره
خ ـ اقدام در مورد وصول مطالبات و بستانکاریهای صندوق و پرداخت بدهیهای صندوق
د ـ ارایه گزارش تشخیص مطالبات مشکوکالوصول به هیئت امنا پس از تصویب در هیئت مدیره
ذ ـ پیشنهاد برقراری ارتباط، تبادل اطلاعات و تجربیات و عنداللزوم انعقاد تفاهمنامه با سازمانهای بینالمللی مربوط از جمله مؤسسات بیمه سپرده در سایر کشورها و انجمن بینالمللی بیمه سپردهها در چارچوب قوانین و مقررات و مصوبات هیئت مدیره
ر ـ انجام وظایف و اختیاراتی که هیئت مدیره به مدیرعامل تفویض مینماید.
تبصره ۱ـ مدیرعامل میتواند برخی از اختیارات خود را به مدیران یا کارکنان صندوق به تشخیص و مسئولیت خود واگذار کند.
تبصره ۲ـ مدیرعامل مسئول حسن اجرای تمامی امور صندوق و حافظ حقوق، منافع و اموال صندوق میباشد.
تبصره 3(اصلاحی 18/01/1392)ـ کلیه چکها، سفتهها، بروات و سایر اسناد و اوراق مالی، تجاری، اعتباری و تعهدآور با امضای مدیرعامل، یکی از اعضای هیئت مدیره با مهر صندوق معتبر خواهد بود. تمامی قراردادها و مکاتبات عادی و جاری صندوق با امضای مدیرعامل معتبر خواهد بود.
ماده ۱۶ـ وظایف بازرس قانونی بر عهده سازمان حسابرسی میباشد که باید گزارشات خود را به هیئت امنا ارایه نماید.
ماده ۱۷ـ وظایف بازرس قانونی عبارت است از:
الف ـ نظارت مستمر بر حسن اجرای مفاد اساسنامه صندوق
ب ـ تطبیق عملیات و هزینههای صندوق با مقررات مربوط
پ ـ بررسی و اظهارنظر در مورد صورتهای مالی، دفاتر و عملیات صندوق و ارایه نظرات خود به هیئت امنا
ت ـ بررسی و اظهارنظر درخصوص اموری که از سوی هیئت امنا ارجاع میشود.
ث ـ اظهارنظر در مورد صحت و سقم گزارشهای هیئت مدیره به هیئت امنا
ماده ۱۸ـ بازرس قانونی در ایفای وظایف خود و بدون مداخله در امور جاری صندوق، کلیه اسناد و داراییها و حسابهای صندوق را مورد رسیدگی قرار داده و با درخواست کتبی از مدیرعامل میتواند به اطلاعات، مدارک و مستندات صندوق که لازم میداند دسترسی داشته باشد. مدیرعامل صندوق نیز موظف است که در اسرع وقت نسبت به ارایه پاسخ به درخواست کتبی بازرس قانونی اقدام نماید.
تبصره ـ بازرس قانونی چنانچه در حین بازرسی، اشکالاتی را ملاحظه نماید یا گزارشاتی مبنی بر بروز تخلفات از قوانین و مقررات مربوط و یا مشکلاتی در صندوق دریافت دارد، مکلف است مراتب را به طور کتبی به اطلاع مدیرعامل برساند. چنانچه برای رفع مشکلات مذکور، اقدامی صورت نگرفت، باید موضوع را به هیئت امنا گزارش نماید.
فصل چهارم ـ مقررات مالی
ماده ۱۹ـ سال مالی صندوق از اول فروردین ماه هر سال شروع و در پایان اسفند ماه همان سال خاتمه مییابد، به استثنای سال اول تأسیس که از تاریخ تشکیل تا آخر اسفند ماه همان سال خواهد بود.
ماده ۲۰ـ صورتهای مالی و حسابهای صندوق طبق استانداردهای حسابداری تنظیم و نگهداری میشوند.
ماده ۲۱ـ سی درصد از مانده منابع صندوق که تحت هیچ عنوان قابل سرمایهگذاری نمیباشند به همراه سایر منابع صندوق که مصروف سرمایهگذاری نشدهاند، در حسابی نزد بانک مرکزی نگهداری میشود.
ماده ۲۲ـ هیئت مدیره موظف است بودجه پیشنهادی صندوق را برای سال بعد تنظیم و حداکثر تا پایان آذر هر سال به هیئت امنا ارایه نماید. هیئت امنا نیز موظف است تا پایان بهمن همان سال، بودجه سال بعد را تصویب و به هیئت مدیره ابلاغ کند.
ماده ۲۳ـ هیئت مدیره موظف است گزارش مالی سالانه صندوق مشتمل بر صورتهای مالی به همراه گزارش فعالیت، وضعیت عمومی و عملکرد سالانه صندوق را تا حداکثر دو ماه پس از پایان سال مالی به بازرس قانونی و هیئت امنا ارسال کند.
تبصره ۱ـ بازرس قانونی مکلف است نسخهای از نظرات خود را در مورد صورتهای مالی سالانه و گزارشهای مالی و صورت داراییها و بدهیها، یک ماه پیش از تاریخ برگزاری جلسه هیئت امنا، به هیئت امنا تسلیم نماید.
تبصره ۲ـ تصویب صورتهای مالی صندوق توسط هیئت امنا به منزله مفاصا حساب مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره برای عملکرد سال مالی مورد نظر میباشد.
ماده ۲۴ـ مازاد درآمد بر هزینههای صندوق در هر سال مالی پس از طی مراحل قانونی به حساب منابع صندوق منظور میگردد.
فصل پنجم ـ سایر مقررات
ماده ۲۵ـ صندوق، وجوه سپردههای مشمول ضمانت را از طریق یکی از مؤسسات اعتباری و ظرف بیست روز پس از اعلام کمیته اضطرار و بر اساس دستورالعمل مصوب هیئت امنا پرداخت مینماید.
ماده ۲۶ـ صندوق به میزان پرداخت سپردههای ضمانت شده، جزء بستانکاران مؤسسه اعتباری ذیربط قرار میگیرد. به این منظور صندوق پیش از اقدام به پرداخت سپردههای مشمول ضمانت سپردهگذاران مؤسسه اعتباری، ساز و کاری را اتخاذ مینماید تا با موافقت مکتوب مؤسسه اعتباری و هر یک از سپردهگذاران، تمامی حقوق مربوط به مطالبات سپردهگذاران از مؤسسه اعتباری ذیربط، تا سقفهای پرداخت شده به آنها، به صندوق انتقال یابد.
ماده 27(اصلاحی 18/01/1392)- پس از صدور حکم ورشکستگی موسسه اعتباری توسط دادگاه، صندوق شروع به پرداخت سپرده های سپرده گذاران موسسه اعتباری خواهد نمود.
ماده ۲۸ـ مدیرعامل صندوق موظف است مدیران مؤسسه اعتباری، نماینده بانک مرکزی یا مدیر تصفیه را از میزان وجوه پرداخت صندوق به هر یک از سپردهگذاران مطلع سازد.
ماده ۲۹ـ به منظور شفافسازی و افزایش سطح آگاهی عمومی، هیئت مدیره صندوق میتواند گزارش عملکرد سالیانه صندوق را که متضمن اطلاعات محرمانه بانکی یا تجاری نباشد، منتشر نماید.
ماده ۳۰ـ اعضای هیئت امنا، هیئت مدیره، بازرس قانونی، مدیرعامل، کارکنان صندوق و آن بخش از کارکنان بانک مرکزی و سایر اشخاصی که به هر نحو به اطلاعات صندوق دسترسی دارند، موظفند مراقبت لازم را در عدم افشای آن دسته از اطلاعات صندوق که محرمانه تلقی میشوند، نمایند.
معاون اول رییسجمهور ـ محمدرضا رحیمی