هیأت وزیران در جلسه مورخ 15 /4 /1367 بنا به پیشنهاد وزارت مسکن و شهرسازی و به استناد ماده ۱۷ قانون زمین‌ شهری مصوب 22 /6 /66 مجلس‌ شورای اسلامی اساسنامه جدید سازمان زمین ‌شهری را بشرح زیر تصویب نمودند:

اساسنامه جدید سازمان زمین شهری
مصوب 1367,04,15با اصلاحات و الحاقات بعدی

فصل اول - کلیات

ماده ۱ - سازمان زمین ‌شهری که در این اساسنامه سازمان نامیده میشود شرکتی است سهامی با مدت نامحدود و وابسته به وزارت مسکن و شهرسازی‌ که دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی بوده و طبق قانون تجارت و این اساسنامه و رعایت مقررات مربوط به شرکتهای دولتی اداره میشود.

ماده 2 – مرکز سازمان تهران است و در کلیه مراکز استانها دارای شعبه میباشد و برحسب نیاز در شهرهای مختلف هر استان میتواند نمایندگیهائی دایر نماید.

ماده 3 (اصلاحی 31/01/1384)- سرمایه سازمان مبلغ 559 /707 /058 /829 ریال است که به دو هزار و ششصد سهم یک میلیون ریالی تقسیم و کلا متعلق به دولت و از ‌محل سرمایه پرداخت شده سازمان زمین‌ شهری تأمین گردیده است.

ماده ۴ - با تصویب این اساسنامه کلیه دارائیها و حقوق و اختیارات و تعهدات و دیون و مطالبات مربوط به سازمانهای عمران اراضی شهری قبلی به این ‌سازمان منتقل گردیده و سازمان کماکان در قبال تعهدات و مطالبات گذشته متعهد خواهد بود.

ماده ۵ - وظایف و اختیارات:
‌اجرای قوانین و مقررات ذیل در محدوده قانونی و حریم استحفاظی شهرها و شهرکها در چهارچوب سیاستهای دولت و بر اساس ضوابط و مقررات ‌ابلاغی مسکن و شهرسازی توسط وزیر مسکن و شهرسازی.

‌الف - قانون زمین‌ شهری و آئیننامه اجرائی آن.

ب - قانون اراضی خالصه.

ج - اراضی موات موضوع قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستأجر و قانون ثبت اراضی موات اطراف تهران و قانون ثبت اراضی‌ موات شهرهای غیر تهران.

‌د - قانون راجع به اراضی و شهرداریها، اوقاف و بانکها مصوب ۱۳۳۵ و اصلاحیه ‌های بعدی آن.

ھ - اراضی قسمت آخر ماده ۴ قانون تشکیل وزارت اصلاحات اراضی و تعاون روستائی مصوب ۱۳۴۶.

‌و - اراضی و مراتع ملی شده موضوع قانون جنگلها و مراتع کشور و اراضی حریم و مستحدثات ساحلی.

‌ز - اجرای سایر قوانین و مقررات در محدوده فوق ‌الذکر که به عهده وزارت مسکن و شهرسازی قرار گرفته یا بگیرد در صورت ابلاغ وزیر مسکن و ‌شهرسازی.

فصل دوم - ارکان سازمان

ماده 6 - ارکان سازمان بشرح زیر است:
‌الف - مجمع عمومی
ب - هیئت مدیره
ج - مدیرعامل
‌د - بازرس (‌حسابرس)

ماده ۷ - نمایندگی سهام دولت در مجمع عمومی با وزرای مسکن و شهرسازی، امور اقتصادی و دارائی و برنامه و بودجه است. ریاست مجمع عمومی‌ با وزیر مسکن و شهرسازی است و جلسات مجمع عمومی عادی و فوق ‌العاده با شرکت اکثریت اعضاء رسمیت یافته و تصمیمات با دو رأی معتبر است.

ماده ۸ - مجمع عمومی عادی حداقل سالی دو بار (‌هر شش ماه یکبار) بدعوت رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل تشکیل میشود که دفعه اول برای ‌تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان سال قبل و دفعه دوم برای تصویب برنامه و بودجه سال بعد و همچنین انجام سایر وظائف خواهد بود. مجمع ‌عمومی ممکن است در صورت لزوم بطور فوق ‌العاده نیز تشکیل شود.

ماده ۹ - مجمع عمومی فوق‌ العاده و مجمع عمومی عادی بطور فوق ‌العاده به تقاضای هر یک از اعضاء مجمع عمومی رئیس هیئت مدیره و مدیر‌عامل و یا بازرس و بدعوت رئیس مجمع عمومی یا رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل با حضور رئیس مجمع عمومی تشکیل میگردد.

ماده 10 - وظائف و اختیارات مجمع عمومی بشرح زیر است:

‌الف - تعیین خط مشی کلی و برنامه سازمان.

ب - رسیدگی به گزارش بازرس (‌حسابرس) و اتخاذ تصمیم نسبت به آن و تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان و تقسیم سود ویژه سازمان.

ج - تصویب بودجه سالانه و تغییرات آن پس از کسب نظر مشورتی، وزارت برنامه و بودجه.

‌د - پیشنهاد افزایش یا کاهش سرمایه به هیئت وزیران.

ھ - پیشنهاد تغییرات در مواد اساسنامه به هیئت وزیران.

‌و - پیشنهاد انحلال سازمان و تعیین مدیران تصفیه.

‌ز - تصویب تشکیلات سازمان با رعایت مقررات عمومی.

ح - تصویب آئیننامه‌ های مالی و معاملاتی و سایر آئیننامه ‌های سازمان.

ط - اتخاذ تصمیم درباره موضوعاتی که رئیس مجمع در ارتباط با سازمان به مجمع عمومی پیشنهاد نماید.

ماده 11 - هیأت مدیره سازمان متشکل از پنج نفر است که 3 نفر عضو موظف خواهد بود. رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان عنوان «‌معاون وزیر مسکن و ‌شهرسازی» را خواهد داشت:

تبصره - یک عضو علی البدل نیز برای هیئت مدیره انتخاب خواهد شد تا در غیبت هر یک از اعضاء در جلسات هیئت مدیره شرکت نماید.

ماده ۱۲ - رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان بنا به پیشنهاد رئیس مجمع و تصویب هیأت دولت و اعضای هیأت مدیره بنا به پیشنهاد رئیس ‌مجمع و تصویب مجمع عمومی بمدت سه سال انتخاب و منصوب میگردند و تا موقعیکه تجدید انتخابات بعمل نیامده در مقام خود باقی خواهند بود و انتخاب مجدد آنان بلامانع است در صورت استعفاء، فوت و عزل هر یک از اعضاء هیئت مدیره و علی ‌البدل، جانشین آنها به ترتیب فوق تعیین میشوند. عزل ‌رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان از اختیارات وزیر مسکن و شهرسازی میباشد.

ماده ۱۳ - هیئت مدیره در حدود مقررات این اساسنامه دارای اختیار برای اجرای وظایف مصرح در اساسنامه منجمله وظایف زیر ‌میباشند:

‌الف - تهیه و پیشنهاد طرح تشکیلات سازمان برای تصویب مجمع عمومی.

ب - تهیه و پیشنهاد آئیننامه ‌های مالی و معاملاتی و سایر آئیننامه ‌ها برای تصویب مجمع عمومی.

ج - سازش در دعاوی و ارجاع امر به داوری و تعیین داور با حق صلح و سازش یا بدون آن و استرداد دعاوی با رعایت قوانین و مقررات مربوط.

‌د - پیشنهاد حقوق و فوق ‌العاده و مزایای مدیرعامل و هیئت مدیره و عضو علی ‌البدل هیئت مدیره با رعایت مصوبه شورای حقوق و دستمزد برای ‌تصویب مجمع عمومی.

ھ - تهیه گزارش عملکرد و ترازنامه و حساب سود و زیان و همچنین بودجه سالانه سازمان برای تصویب مجمع عمومی که بایستی حداقل دو هفته قبل ‌از تشکیل مجمع عمومی در اختیار کلیه اعضای مجمع و بازرس (‌حسابرس) قرار گیرد.

‌و - تهیه و ابلاغ دستورالعملها و روشهای اجرائی لازم با رعایت قانون و مقررات مورد عمل.

‌ز - بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد چگونگی دریافت تسهیلات اعتباری با رعایت قوانین و مقررات مربوطه و بودجه مصوب.

ح - تصویب قراردادهای استخدامی و اشتغال و خرید خدمات طبق قوانین و مقررات مربوطه.

ط - جابجائی اقلام هزینه تا ده درصد مشروط بر آنکه در جمع کل هزینه ‌های سازمان تغییری حاصل نشود.

ی - اتخاذ تصمیم نسبت به خرید هرگونه لوازم و اموال منقول و غیرمنقول که برای اجرای وظائف محوله لازم باشد و همچنین معاوضه اموال و ‌اراضی و ساختمانهای ملکی خود برای رفع نیاز اداری و تأسیساتی سازمان در حدود آئیننامه‌ های مصوب.

ک - تصویب قیمت اراضی مورد خریداری سازمان و اعمال حقوق و اختیاراتی که طبق قانون و آئیننامه و این اساسنامه در وظیفه سازمان قرار گرفته ‌است.

ل - اتخاذ تصمیم در مورد هر موضوع دیگری با رعایت مفاد این اساسنامه و قوانین و مقررات مورد عمل سازمان ضروری باشد.

ماده ۱۴ - جلسات هیئت مدیره با حضور رئیس هیئت مدیره و حداقل سه نفر از اعضاء رسمیت داشته و تصمیمات متخذه با حداقل سه رأی موافق ‌معتبر است و تصمیمات با ذکر نظر اقلیت در دفتر مخصوص ثبت و به امضای اعضای حاضر در جلسه میرسد.

ماده 15 - وظایف و اعتبارات رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل:

‌الف - رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل سازمان بالاترین مقام اجرائی و اداری سازمان بوده و بر کلیه ادارات تابعه سازمان ریاست دارد و مسئول حسن ‌جریان کلیه امور و حفظ حقوق و منافع و اموال و سرمایه سازمان میباشد و برای اداره امور سازمان و اجرای مصوبات مجمع عمومی و هیئت مدیره ‌دارای هرگونه حقوق و اختیارات قانونی بوده و نمایندگی سازمان را در مقابل کلیه مقامات قضائی، کشوری و لشکری و مؤسسات و نهادها و بنیادها و‌ اشخاص با حق توکیل غیر خواهد داشت و میتواند تمام یا قسمتی از اختیارات خود را به هر یک از اعضاء هیئت مدیره و روسای قسمتهای سازمان به ‌تشخیص خود تفویض کند تا اداره امور مختلف سازمان را که به این طریق به آنها محول میگردد زیر نظر و مسئولیت مستقیم وی بر عهده بگیرند.

ب - اجرای مصوبات مجمع عمومی و هیئت مدیره.

ج - عزل و نصب و ارتقاء و اعطای پاداش و اضافه حقوق و مزایا و اضافه کار و اخذ تصمیم درباره کلیه امور استخدامی کارکنان سازمان طبق مقررات ‌مربوطه.

‌د - انتخاب و انتصاب مدیر مراکز استانها با تأیید وزیر مسکن و شهرسازی.

ھ - افتتاح حساب در بانکها و امضای قراردادها و اسناد تعهدآور و چکهای سازمان در مرکز مطابق مقررات با رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل و یکی از ‌اعضای هیئت مدیره خواهد بود و در شعب و نمایندگیها و ادارات سازمان صاحبان امضاهای مجاز و حدود اختیارات آنان با پیشنهاد مدیرعامل و‌ تصویب هیئت مدیره خواهد بود.

‌و - اعمال نظارتهای مالی و محاسباتی و حسابرسی نسبت به امور سازمان و بازرسی کلیه قسمتها و ادارات تابعه سازمان مستقیماً یا با تفویض اختیار به ‌اعضای هیئت مدیره یا کارکنان سازمان.

‌ز - اهتمام در تأمین رفاه کارکنان سازمان

ماده ۱۶ - بازرس (‌حسابرس) سازمان که سازمان حسابرسی میباشد موظف است در اجرای مقررات اساسنامه و آئیننامه‌ های مربوطه نظارت داشته و ‌به حسابها و ترازنامه حساب سود و زیان سازمان رسیدگی و گزارشات لازم را جهت مجمع عمومی تهیه نماید و نیز کلیه وظایف و اختیاراتی که بموجب قانون تجارت بعهده بازرس محول است انجام دهد. بازرس مکلف است نسخه ‌ای از گزارش خود را پانزده روز قبل از تشکیل مجمع عمومی به هیئت مدیره تسلیم کند. بازرس با اطلاع مدیرعامل حق مراجعه به کلیه اسناد و مدارک سازمان را دارد بدون اینکه در عملیات اجرائی دخالت ‌کند و انجام وظایفش موجب وقفه ‌ای در عملیات سازمان شود.

فصل سوم - سایر مقررات

ماده 17 - سال مالی سازمان از اول فروردین ماه هر سال شروع و در آخر اسفندماه همان سال پایان مییابد.

ماده 18 - حسابهای سازمان در پایان اسفندماه بسته میشود. ترازنامه و حساب سود و زیان هر سال باید حداقل یکماه قبل از تشکیل جلسه مجمع ‌عمومی عادی سال بعد به بازرس تسلیم شود.

ماده ۱۹ - هیئت مدیره سازمان موظف است ظرف دو ماه از تاریخ تصویب این اساسنامه، آئیننامه استخدامی و طرح طبقه ‌بندی خاص مشاغل سازمان‌ و همچنین آئیننامه فوق‌ العاده مأموریت و هزینه سفر و فوق ‌العاده شغل مشاغل مختلف موجود در سازمان را با تأیید مراجع ذیربط تهیه و جهت‌ تصویب مجمع عمومی ارسال دارند.

ماده 20 - سازمان از پرداخت هرگونه مالیات و حق تمبر و هزینه‌ های ثبتی و معاملاتی بابت تفکیک و فروش اراضی و هزینه دادرسی معاف است.

ماده ۲۱ - احداث خانه‌ های ارزانقیمت از سود حاصله سازمان زمین ‌شهری برای کارمندان دولت در مناطق محرومی که وزارت برنامه و بودجه معرفی‌ می ‌نماید (‌زیر نظر وزارت مسکن - برنامه و بودجه - نماینده نخست وزیر) مجاز است.

ماده ۲۲ - مواردی که در این اساسنامه پیش ‌بینی نشده طبق قانون تجارت و سایر قوانین و مقررات مربوطه عمل خواهد شد.

نخست ‌وزیر - میرحسین موسوی