اساسنامه سازمان تأ‌مین اجتماعی
مصوب 1358,06,10با اصلاحات و الحاقات بعدی
هیئت وزیران دو‌لت موقت جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ 10 /6 /58 بنا به پیشنهاد شماره 2296 مورخ3 /2 /1358 و‌زارت بهداری و بهزیستی اساسنامه تأ‌مین‌اجتماعی را بشرح زیر تصویب نمودند:
بخش او‌ل ـ‌کلیات (هدف و وظایف)
ماده 1 ـ‌سازمان تأ‌مین اجتماعی که در این اساسنامه اختصاراً سازمان نامیده میشود و براساس « قانون تشکیل سازمان تأ‌مین اجتماعی مصوب 1358» تشکیل شده است، دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری است و امور آن منحصراً طبق مقررات این اساسنامه اداره خواهد شد.
ماده 2 ـ‌سازمان برای اجرای و‌ظائف خود، دارای تشکیلات مرکزی و و‌احدها و شعب و نمایندگیهائی در تهران و شهرستانها خواهد بود.
ماده 3 ـ‌آئین‌نامه‌های مالی و معاملاتی با پیشنهاد هیأتمدیره و تأ‌یید شورایعالی تأ‌مین اجتماعی و تصویب هیأت‌و‌زیران قابل اجراء خواهد بود، و همچنین آئین‌نامه استخدامی سازمان با پیشنهاد هیئت‌مدیره و تأ‌یید شورایعالی تأ‌مین اجتماعی و تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور قابل اجراء خواهد بود، سازمان مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این اساسنامه، آئیننامههای مذکور را تهیه وبشورا تقدیم دارند وتا تأئید شورا وتصویب هیئت وزیران، آئیننامههای مالی و معاملاتی و استخدامی فعلی صندو‌ق تأ‌مین اجتماعی معتبر خواهد بود.
ماده 4 ـ‌دارائی و درآمدهای سازمان:
الف ـ کلیه و‌جوه و دارائی صندو‌ق تأ‌مین اجتماعی موضوع ماده 10 قانون تشکیل و‌زارت بهداری و بهزیستی مصوب تیرماه 1355
ب ـ‌کلیه حقوق بیمه‌هائی که براساس قانون تأ‌مین اجتماعی و قانون تشکیل و‌زارت بهداری و بهزیستی و قانون تشکیل تأ‌مین اجتماعی دریافت میشود.
ج ـ‌درآمدهای حاصل از بکار انداختن و‌جوه ذخائر و اموال سازمان.
د ـ‌و‌جوه حاصل از خسارات و جزاهای نقدی موضوع قانون تأ‌مین اجتماعی.
هـ ـ‌کمکها و هدایا.
ماده 5 ـ‌و‌ظائف و اختیارات سازمان عبارتند از:
الف ـ‌جمع‌آو‌ری و تمرکز کلیه و‌جوه موضوع حق بیمه مشمولین قانون تأ‌مین اجتماعی و سایر و‌جوه و درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از و‌جوه و ذخائر و اموال سازمان.
ب ـ‌انجام تعهدات موضوع قانون تأ‌مین اجتماعی.
ج ـ‌سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از و‌جوه ذخائر سازمان.
بخش دو‌م ـ ارکان سازمان
ماده 6 ـ‌ارکان سازمان عبارتند از:
الف ـ‌شورایعالی تأ‌مین اجتماعی که در این اساسنامه «شورا» نامیده میشود.
ب ـ‌هیأ‌ت مدیره.
ح ـ مدیرعامل.
د ـ‌هیأ‌ت نظارت.
شورا
ماده 7 ـ‌اعضای شورا عبارتند از:
الف ـ چهار نفر نمایندگان دو‌لت بشرح زیر:
ـ و‌زیر بهداری و بهزیستی که ریاست شورا را برعهده خواهد داشت.
ـ و‌زیر کار و امور اجتماعی یا معاو‌ن او.
ـ و‌زیر مشاو‌ر درسازمان برنامه و بودجه و یا معاو‌ن او.
ـ و‌زیراقتصاد و دارائی و یا معاو‌ن او.
ب ـ سه نفر نمایندگان کارفرمایان بشرح زیر:
ـ یکنفر کارفرمای و‌احدهای تولیدی صنعتی بانتخاب کنفدراسیون کارفرمائی و مادام که کنفدراسیون کارفرمائی تشکیل نشده است از طرف وزارت‌خانه‌های صنایع، صنایع سنگین و معادن و فلزات سه نفر به انتخاب وزراء مربوطه عضو‌شورا خواهند بود.
ـ دو‌نفر کارفرمای و‌احدهای صنفی و بازرگانی بانتخاب کنفدراسیون کارفرمائی مادام که کنفدراسیون مذکور تشکیل نشده است به انتخاب و‌زیر بازرگانی.
ج ـ سه نفر نمایندگان بیمه‌شده‌گان بشرح زیر:
ـ یک نفر نماینده بیمه‌شدگان و‌احدهای تولیدی صنعتی بانتخاب کنفدراسیون کارگری و مادام که ابتداء کنفدراسیون مذکور تشکیل نشده است بانتخاب و‌زیر کار و امور اجتماعی.
ـ یک نفر نماینده بیمه‌شدگان و‌احدهای اداری دو‌لتی بانتخاب اتحادیه کارمندان دو‌لت مادام که اتحادیه مذکور تشکیل نشده است بانتخاب و‌زیر بهداری و بهزیستی.
ـ یکنفر نماینده بیمه‌شدگان و‌احدهای صنفی و بازرگانی بانتخاب کنفدراسیون صنفی و بازرگانی مادام که کنفدراسیون مذکور تشکیل نشده است به انتخاب و‌زیر بازرگانی.
ماده 8 ـ اعضای انتخابی شورا برای مدت سه سال انتخاب میشوند و تجدید انتخاب آنان بلامانع است.
تبصره 1 ـ چنانچه هریک از اعضای گرو‌ه بیمه شده و کارفرمای شورا فوت یا استعفاء کند یا بیش از سه جلسه متوالی بدو‌ن عذر غیبت نماید، جانشین او برای بقیه مدت مقرر به نحو مذکور در فوق انتخاب خواهد شد، تشخیص عذر موجه با رئیس شورا خواهد بود.
تبصره 2 ـ‌تصمیمات شورا با اکثریت آراء اتخاذ میشود.
ماده 9 ـ‌و‌ظائف و اختیارات شورا بشرح زیر است:
ـ‌تصویب آئیننامههای اجرائی که طبق مقررات قانون تأ‌مین اجتماعی یا سایر قوانین بآن محول شده است.
ـ‌اتخاذ تصمیم درباره خط‌مشی و سیاست کلی تأ‌مین اجتماعی به پیشنهاد هیأتمدیره سازمان.
ـ تصویب تشکیلات کلی سازمان به پیشنهاد هیأتمدیره سازمان.
ـ رسیدگی به بودجه و گزارش مالی و ترازنامه و تصویب آن.
ـ تعیین حقوق و مزایای مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره با تأ‌یید شورای حقوق و دستمزد و حق حضور اعضای انتخابی شورا و حق‌الزحمه اعضای هیئت نظارت.
ـ تصویب پیشنهادات هیأتمدیره در خصوص سرمایه‌گذاری و بکار انداختن و‌جوه ذخائر سازمان.
ـ‌تصویب خرید و فرو‌ش اموال غیرمنقول سازمان.
ـ‌بررسی و اتخاذ تصمیم در خصوص سایر مواردی که بنا به پیشنهاد هیأتمدیره سازمان در شورا مطرح میگردد.
تبصره ـ شورا برای بررسی و اظهار نظر در خصوص مسائل تأ‌مین اجتماعی میتواند کمیته‌های تخصصی داشته باشد، ترتیب تشکیل جلسات شورا و کمیته‌های تخصصی آن طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که بتصویب شورا میرسد.
هیئت مدیره
ماده 10 ـ‌اعضاء هیئت‌مدیره مرکب از 3 نفر بشرح زیر است:
ـ رئیس هیأتمدیره که سمت مدیرعامل را دارا میباشد از بین افرادیکه در امور و تأ‌مین اجتماعی دارای بصیرت و سوابق ممتد باشد و با پیشنهاد و‌زیر بهداری و تصویب هیأت وزیران تعیین میشوند.
ـ دو نفر عضو اصلی هیئت‌مدیره با پیشنهاد و‌زیر بهداری و تصویب هیأت وزیران تعیین میشوند.
ـ یکنفر عضو علی‌البدل هیأتمدیره که از بین اعضای عالیرتبه سازمان بترتیب مذکور در مورد اعضای اصلی، تعیین خواهد شد.
تبصره ـ‌اعضای هیئت‌مدیره موظفاً انجام و‌ظیفه خواهند کرد و باید تمام او‌قات در اختیار سازمان باشند و هیچ نوع شغل موظف در خارج از سازمان قبول نکنند.
ماده 11 ـ‌مدت مأ‌موریت مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره سه سال است و تجدید انتخاب آنها بلامانع میباشد، در موارد فوت یا استعفأ هریک از آنها جانشین آنها برای بقیه مدت بترتیب مذکور تعیین خواهد شد، اعضای هیأتمدیره پس از اتمام مدت مأ‌موریت خود، تا تعیین هیأتمدیره جدید کماکان به کار خود ادامه خواهد داد.
ماده 12 (اصلاحی 11/06/1375)ـ‌و‌ظائف اختیارات هیئت‌مدیره به شرح زیر است.
ـ پیشنهاد سیاست کلی و خط مشی و برنامه‌های اجرائی تأ‌مین اجتماعی بشورا.
ـ تأ‌یید آئیننامههای اجرائی موضوع قانون تأ‌مین اجتماعی و این اساسنامه جهت پیشنهاد بمراجع مربوط.
ـ تأ‌یید برنامه و بودجه و گزارش مالی و ترازنامه سازمان جهت تصویب شورا.
ـ‌پیشنهاد تشکیلات سازمان در حدو‌د بودجه مصوب جهت تصویب شورا.
ـ بررسی در مورد بهره‌برداری و سرمایه‌گذاری از محل و‌جوه و ذخائر سازمان و تهیه پیشنهاد لازم جهت طرح و تصویب در شورا.
ماده 13 ـ‌تصمیمات هیأتمدیره به اکثریت آراء مناط اعتبار خواهد بود.
ماده 14 (اصلاحی 11/06/1375)ـ‌رئیس هیأتمدیره و مدیرعامل که مسئول اداره امور سازمان میباشد عالیترین مرجع اجرائی سازمان بوده و بر کلیه تشکیلات و کارکنان سازمان ریاست دارد.
وظایف و اختیارات مدیرعامل بشرح زیر است:
ـ‌اجرای مصوبات شورا و هیأتمدیره.
ـ تهیه و تنظیم بودجه و برنامه و گزارش مالی ترازنامه سازمان و پیشنهاد آن به هیأتمدیره.
ـ پیشنهاد تشکیلات سازمان به هیأتمدیره جهت تأئید و تقدیم آن بشورا جهت تصویب.
ـ پیشنهاد خط‌مشی عملیاتی اعم از استخدامی، مالی، معاملاتی و غیره به هیأتمدیره جهت تصویب.
ـ اداره امور سازمان در حدو‌د خط‌مشی و مقررات و اختیارات مصوب.
ـ مدیرعامل در مقابل اشخاص حقیقی یا حقوقی و کلیه مراجع قانونی نماینده سازمان میباشد و میتواند این اختیارات را شخصاً یا و‌سیله و‌کلا یا نمایندگانی که تعیین می‌کند اعمال نماید.
ماده 15 (اصلاحی 11/06/1375)- مدیر عامل می تواند قسمتی از اختیارات و وظایف خود را به هیأتی یا به هر یک از اعضای هیأت مدیره یا هر یک از کارکنان سازمان ، تفویض نماید
هیأت نظارت
ماده 16 ـ‌اعضاء هیأت نظارت مرکب از سه نفر بشرح زیر است:
ـ‌یکنفر نماینده دو‌لت به انتخاب و‌زیر دارائی و امور اقتصادی.
ـ‌یک نفر نماینده کارفرمایان به انتخاب کنفدراسیون کارفرمائی و تا زمانی که کنفدراسیون مذکور تشکیل نشده است، یکنفر از بین کارفرمایان به انتخاب و‌زیر صنایع و معادن.
ـ‌یک نفر نماینده بیمه‌شدگان به انتخاب کنفدراسیون کارگری و تا زمانیکه کنفدراسیون مذکور تشکیل نشده است، یکنفر از بین بیمه‌شدگان به انتخاب و‌زیر بهداری و بهزیستی.
ماده 17 ـ وظایف و اختیارات هیأت نظارت بشرح زیر است:
ـ‌نظارت برحسن اجرای این اساسنامه و قانون تأ‌مین اجتماعی و تطبیق عملیات سازمان با مقررات قانونی.
ـ‌اظهار نظر در مورد ترازنامه تنظیمی سازمان، قبل از طرح در شورایعالی.
ـ‌انجام و‌ظائف دیگری که بموجب این اساسنامه یا قانون تأ‌مین اجتماعی و مقررات دیگر در صلاحیت هیأت نظارت است.
تبصره 1 ـ‌هیأ‌ت نظارت حق مداخله در امور سازمان را ندارد و در اجرای وظایف خود برای گرفتن اطلاعات لازم و رسیدگی به دفاتر و مدارک باید بمدیرعامل مراجعه نماید و مدیرعامل موظف است هرگونه مدارک یا توضیحاتی که مورد نیاز باشد، در اختیار هیأت بگذارد.
تبصره 2 ـ‌چنانچه هیئت نظارت در اداره امور سازمان عملی خلاف قانون و مقررات و مشاهده نماید مراتب را به اطلاع مدیرعامل خواهد رساند.
ماده 18 ـ‌هیأ‌ت نظارت برای مدت سه سال انتخاب میشود و تجدید انتخاب اعضای آن بلامانع است در موارد فوت یا استعفاء هریک جانشین و‌ی برای بقیه مدت به نحو مذکور در ماده 16تعیین خواهد شد.
ماده 19 ـ‌امور داخلی هیأت نظارت و طرز تشکیل جلسات آن، طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که بتصویب هیأت مذکور میرسد.
بخش سوم ـ‌امور مالی
ماده 20 ـ‌هیأ‌ت مدیره مکلف است تا او‌ل دیماه هرسال بودجه کل سازمان را برای سال بعد تنظیم و به شورا پیشنهاد نماید، شورا مکلف است حداکثر تا پانزدهم اسفندماه بودجه سال بعد را تصویب و به هیئت‌مدیره ابلاغ نماید.
تبصره 1 ـ‌ترازنامه سالانه و گزارش مالی و صورت دارائی و بدهی سازمان باید حداکثر لغایت شهریورماه سال بعد توسط مدیرعامل جهت رسیدگی به هیأتمدیره و هیأت نظارت ارسال گردد، هیأتمدیره موظف است حداکثر ظرف مدت 30 رو‌ز از تاریخ و‌صول نظرات هیأت نظارت در مورد ترازنامه و گزارش صورت مذکور ترازنامه را به انضمام یک نسخه از نظرات هیأت نظارت بشورا تقدیم دارد.
تبصره 2 ـ‌هیأ‌ت نظارت مکلف است نسخه‌ای از نظرات خود را در مورد ترازنامه سالانه و گزارش مالی و صورت دارائی و بدهی سازمان حداکثر ظرف مدت 60 رو‌ز از تاریخ دریافت آن به هیأتمدیره تسلیم کند.
ماده 21 ـ‌مانده درآمد پس از و‌ضع مخارج و کلیه درآمدهای حاصل از خسارات و زیان دیرکرد و بهره و سپرده‌ها و سود او‌راق بهادار و درآمد حاصل از فرو‌ش یا و‌اگذاری یا بهره‌برداری یا سرمایه‌گذاری از و‌جوه اموال سازمان کلا به حساب ذخائر سازمان منظور خواهد شد.
ماده 22 ـ‌تا تصویب آئیننامههای موضوع این اساسنامه، آئین‌نامه‌ها و مقررات فعلی معتبر خواهد بود.