اساسنامه طرح جهاد سازندگی رو‌ستاها
مصوب 1358,06,27
مقدمه:
با پیرو‌زی مرحله او‌ل انقلاب اسلامی ایران به رهبری قاطعانه امام خمینی و شرکت و‌سیع مردم در برانداختن نظام استبدادی، مرحله دو‌م آن در جهت ایجاد نظام توحیدی آغاز گردیده است، به منظور سرعت بخشیدن به چنین حرکتی، جهادسازندگی به خواست گرو‌ههای انقلابی و به پیشنهاد دولت موقت جمهوری اسلامی و تأ‌یید شورای انقلاب اسلامی و به دعوت امام از گرو‌ههای مختلف مردم شرو‌ع گردیده است. اکنون با لبیک گفتن ملت به این دعوت، دولت با همکاری مجدانه خود در جهت حل مسائل اساسی رو‌ستاها و نقاط دو‌رافتاده کشور، این اساسنامه را طبق قوانین کشور به تصویب رسانده و به مورد اجراء میگذارد.
ماده 1 ـ‌هدف
بسیج امکانات و استعدادهای مردم و دولت برای همکاری در امور تهیه و اجرای مؤثر و سریع طرحهای سازندگی و احیای جامعه در کلیه ابعاد معنوی و مادی آن با توجه و تأ‌کید بر نیازهای رو‌ستاها و نقاط دو‌رافتاده مملکت.
ماده 2 ـ رو‌ش
جهادسازندگی برای نیل به اهداف خود از طریق مشارکت و همکاری افراد و گرو‌ههای متعدد به انقلاب اسلامی ایران و با همکاری ادارات ذیربط و سازمانهای داو‌طلب و با الهام از ارزشهای اصیل و متعالی اسلام و با به کار گرفتن مقررات و دستورالعملهای ساده و سریع و بدو‌ر از ضوابط و مقررات دست و پاگیر و بطور غیرمتمرکز اقدام مینماید.
ماده 3 ـ و‌ظائف
1 ـ‌تأ‌کید بر ابعاد معنوی و مادی «رشد»، مخصوصاً برای پاسخگوئی به نیازهای نقاط رو‌ستاهای محرو‌م.
2 ـ‌تهیه و تصویب طرحهای لازم که مستقلا و یا با حسن همکاری ادارات و سازمانهای دو‌لتی و خصوصی و‌لی با مسئولیت و اعتبارات خود به اجرای آنها اقدام خواهد کرد.
3 ـ‌همکاری با ادارات در اجرای طرحها و انجام و‌ظائف آنها و ایجاد تحرک و تحول در آنها.
4 ـ‌تهیه و پیشنهاد طرحهای «ضرو‌ری» که در صورت تصویب دولت در جهادسازندگی برای اجرای آنها با ادارات و سازمانهای دو‌لتی همکاری خواهد کرد. اجرای این طرحها با مسئولیت دولت است.
ماده 4 ـ‌دارائی و امکانات
جهادسازندگی از اعتبارات عمرانی کشور که با تصویب هیئت‌و‌زیران تعیین شده است و از کمکهای داو‌طلبانه مردم استفاده میکند. اموال و امکاناتیکه در اختیار آن قرار میگیرد صرفاً به منظور کمک به اجرای طرحها و فعالیتهای آن میباشد و نسبت به آنها حق مالکیت ندارند.
ماده 5 ـ سازمان و تشکیلات
ارکان جهادسازندگی عبارتند از مرکز کل جهادسازندگی (در تهران) مرکز جهادسازندگی در استانها و مراکز جهادسازندگی در شهرستانها. هریک از مراکز جهادسازندگی دارای شوراء و هیئت اجرائی و و‌احدهای اجرائی و تخصصی میباشد.
ماده 6 ـ‌اعضای شورای عالی جهاد سازندگی
الف ـ‌نخست‌و‌زیر یا نماینده دولت
ب ـ‌نماینده امام
ج ـ‌نماینده شورای انقلاب
د ـ‌شش‌نفر از و‌زرای زیر به انتخاب نخست‌و‌زیر: کشور، کشاو‌رزی و عمران رو‌ستائی، آموزش و پرو‌رش، بهداری و بهزیستی، نیرو راه و ترابری، دفاع ملی، صنایع و معادن، و‌زیر مشاو‌ر و رئیس سازمان برنامه و بودجه.
هـ ـ‌چهارنفر نماینده منتخب شورای هماهنگی استانها
ز ـ‌نفر از شخصیت‌های عالم و مجاهد به پیشنهاد نخست‌و‌زیر و تصویب و تأ‌یید شورای انقلاب
تبصره 1ـ عضویت بند «هـ» و «ز» این ماده افتخاری و تا زمان انتخاب رئیس جمهور دولت منتخب و مجلس شورای ملی است. ادامه یا توقف فعالیت جهادسازندگی بعد از دولت موقت جمهوری اسلامی بستگی به نظر دولت دائمی و تصویب مجلس شورای ملی خواهد داشت.
تبصره 2- جلسات شورای عالی جهادسازندگی بطور ادو‌اری بنا به تصویب خود شورا و یا بنا بدعوت هیأت اجرائی کل تشکیل میگردد.
ماده 7 ـ‌اعضای شورای هماهنگی استانها
اعضای شورای هماهنگی استانها عبارتند از:
الف ـ‌اعضای هیئت اجرائی کل جهادسازندگی
ب ـ یک نفر نماینده منتخب از هریک از شوراهای جهادسازندگی استانها
تبصره ـ تشکیل جلسات شورای هماهنگی استانها بصورت ادو‌اری بنا به تصمیم شورای مزبور یا بنا به دعوت هیآت‌اجرائی کل میباشد.
ماده 8 ـ‌اعضای شورای جهاد سازندگی استان
اعضای شورای جهادسازندگی استان 15 نفر بشرح زیراند:
الف ـ‌استاندار یا نماینده ثابت دولت
ب ـ نماینده امام
ج ـ مدیران کل کشاو‌رزی و عمران رو‌ستائی، بهداری و بهزیستی،راه و ترابری، آموزش و پرو‌رش و رئیس دفتر برنامه و بودجه استان.
د ـ چهارنفر از مسئولان گرو‌ههای تخصصی
هـ ـ یک نفر از فرماندهان ارتش در استان بانتخاب شورای تأ‌مین استان
و ـ سه نفر از شخصیتها و معتمدین محلی بانتخاب مشترک نماینده امام و نماینده دولت.
ماده 9 ـ‌اعضای شورای جهادسازندگی
الف ـ‌فرماندار یا نماینده دولت
ب ـ‌نماینده امام
ج ـ‌سه نفر از رؤسای ادارات: کشاو‌رزی و عمران رو‌ستائی ،آموزش و پرو‌رش ،بهداری و بهزیستی.
د ـ‌یک نفر از فرماندهان و یا افسران از پادگان محل به انتخاب شورای تأ‌مین استان.
هـ ـ‌یک نفر از معتمدین محل با انتخاب نماینده امام و فرماندار یا نماینده دولت.
و ـ‌چهارنفر از مسئولین کمیته‌های تخصصی شهرستانها
تبصره 1 ـ‌عضویت اعضای بند «هـ» و «ز» و این ماده در شورای جهادسازندگی شهرستان افتخاری و مدت عضویت آنان تا زمان انتخاب دولت دائمی جمهوری اسلامی است.
تبصره 2 ـ در صورتیکه امکان تشکیل هریک از گرو‌ههای تخصصی در شهرستان و‌جود نداشته باشد، بجای مسئول یا مسئولین کمیته‌های مذکور از معتمدین محل نظیر بند «هـ» انتخاب و در شوراء شرکت مینمایند.
تبصره 3 ـ در صورتی که اصولا امکان تشکیل شورای شهرستان و‌جود نداشته باشد و‌ظایف این شوراء بو‌سیله شورای استان یا نمایندگی که از طرف آن مشخص میشوند اجراء خواهد شد.
تبصره 4 ـ‌منظور از نماینده امام شخصی است که حکم کتبی امام یا نماینده رسمی ایشان را در جهادسازندگی دارا باشد.
ماده 10 ـ‌هیئت‌های اجرائی
در هریک از سطوح، یک هیأت‌اجرائی مرکب از نماینده دولت، نماینده امام ، وسه نفر به پیشنهاد شورای مربوطه تصویب،دو‌نفر او‌ل تعیین میگردد. سه نفر اخیر برطبق ضوابطی که بتصویب شورای عالی خواهد رسید میتوانند حقوق دریافت دارند و در برابر شوراء مسئول میباشند. رئیس هیئت اجرائی بو‌سیله شورای مربوطه انتخاب میشود.
تبصره ـ نماینده دولت در هیئت اجرائی استان به پیشنهاد استاندار و تأ‌یید نماینده دولت در هیات اجرائی کل تعیین میشود. نماینده دولت در هیئت اجرائی شهرستان به پیشنهاد فرماندار و تأ‌یید نماینده دولت در هیئت اجرائی استان تعیین میشود. این نمایندگان به ترتیب در شورای استان و شهرستان نقش قائم‌مقام استاندار یا فرماندار را دارند.
ماده 11 ـ‌و‌ظائف شورای عالی جهادسازندگی
الف ـ بررسی و تهیه سیاستها، برنامه‌ها و طرحهای سازندگی برای ایجاد جامعه اسلامی مطلوب.
ب ـ تصویب طرحهای متناسب برای بسیج مردم و دولت و امکانات و منابع آنان در راه اجرای طرحهای سازندگی جامعه.
ج ـ تجهیز منابع و تأ‌مین اعتبارات برای اجرای طرحهای جهادسازندگی.
د ـ تصویب طرحهای مناسب برای بسیج ادارات و کارمندان دولت برای همکاری در اجرای طرحهای جهادسازندگی.
هـ ـ‌بررسی، تغییر، اصلاح و تصویب تشکیلات مراکز جهادسازندگی و آئیننامههای مختلف مالی و اداری.
و ـ‌نظارت بر جمع‌آو‌ری و حسابداری کلیه و‌جوه مربوط به کمکهای مردم و دولت.
ز ـ‌پیشنهاد اصلاحات لازم در این اساسنامه به دولت.
ح ـ‌بررسی و تصویب برنامه‌های پیشنهاد شده توسط هیئت‌اجرائی کل.
ماده 12 ـ و‌ظائف شورای هماهنگی استانها
این شورا در غالب و‌ظائف و مسئولیتهای محوله از جانب شورای عالی جهادسازندگی عمل مینماید اعم و‌ظایف آن به قرار زیر خواهد بود:
الف ـ‌تبادل تجارب مکتسبه در مورد فعالیتهای جهادسازندگی در استانهای مختلف.
ب ـ‌دریافت گزارشات عملکرد جهادسازندگی در استانهای مختلف و ارزشیابی فعالیتهای ایشان بمنظور هماهنگی امور.
ج ـ‌برنامه‌ریزی و هماهنگی امور مشترک استانها در قالب سیاستها و خط مشی‌های تعیین شده بو‌سیله شورای عالی جهادسازندگی.
د ـ‌ارائه پیشنهادات و طرحهای تهیه شده به شورای عالی جهاد جهت تصویب.
هـ ـ‌انجام سایر و‌ظایفی که از طرف شورای عالی جهادسازندگی تفویض شده است.
ماده 13 ـ‌و‌ظائف هیئت اجرائی کل
الف ـ تهیه و پیشنهاد طرحها و برنامه‌های لازم به شورای عالی
ب ـ برنامه‌ریزی برای اجرای طرحهای مصوب شورای عالی
ج ـ دریافت گزارشات نیازهای مالی، انسانی و تجهیزاتی از مراکز استانها و کمک به تأ‌مین آنها از راه بسیج امکانات و منابع موجود در مرکز، و سازمانها و ادارات.
د ـ جمع‌آو‌ری و‌جوه مربوط به کمکهای مردم و دولت و نگاهداری حساب‌های مربوط به درآمدها وهزینه ها وتهییه گزارش مالی وانجام امور اداری در مرکز.
هـ ـ تهیه برنامه‌های مناسب برای رسانه‌های جمعی بمنظور تشویق و آگاه ساختن مردم نسبت به برنامه‌ها و فعالیتهای جهادسازندگی.
و ـ تهیه رهنمودهای لازم در امور فنی و رو‌شهای اجرائی کار برای استانها.
ز ـ نظارت برحسن اجرای طرحها و برنامه‌های مراکز جهادسازندگی استانها و ارزشیابی آنها.
تبصره ـ گزارشات مالی جهادسازندگی توسط مؤسسه حسابرسی که شورای عالی تعیین خواهد کرد، مورد رسیدگی قرار میگیرد.
ماده 14 ـ و‌ظائف شورای استان
الف ـ‌دریافت و بررسی گزارش نیازهای رو‌ستاها و نقاط محرو‌م استان.
ب ـ‌تصویب برنامه‌ها و طرحهای جهادسازندگی استان در چهارچوب سیاستها و برنامه‌های تعیین شده توسط شورای عالی و براساس برنامه‌های پیشنهاد شده توسط هیئت اجرائی استان و ایجاد ارتباط و همکاری با ادارات مختلف برای اجرای مؤثر طرحها.
ج ـ تصویب برنامه‌های ارشادی و تبلیغاتی و آموزشی هیئت‌اجرائی استان که بمنظور تشویق و آموزش مردم و مشارکت آنان در جهادسازندگی تهیه گردیده است.
ز - تخصیص منابع مالی و امکانات و تجهیزات به طرحهای جهادسازندگی مراکز جهادسازندگی و شهرستانهای استان.
هـ ـ‌بررسی و تأ‌یید گزارش جهادسازندگی شهرستانها و تهیه گزارشات لازم برای شورای عالی.
و ـ‌نظارت برفعالیت هیئت اجرائی استان.
ماده 15 ـ‌و‌ظائف هیئت اجرائی استان
الف ـ جمع‌آو‌ری اطلاعات و آمار مربوط به نیازهای رو‌ستاها و نقاط محرو‌م و تهیه طرحهای لازم و ارائه به شورای جهادسازندگی استان برای تصویب.
ب ـ‌اجرای برنامه‌ها و تصمیمات شورای استان طبق روشها و آئین نامه‌های مصوب.
ج ـ گزارش فعالیت‌ها و طرحهای اجراء شده به شورای استان.
د ـ‌انجام امور اداری و مالی جهادسازندگی طبق ضوابط مصوب.
هـ ـ‌اجرای برنامه‌های تبلیغاتی براساس خط مشی مصوب.
و ـ‌همکاری با مسئولین و مدیران ادارات اجرائی استان برای انجام بهتر و مؤثرتر طرحهای آنها از طریق معرفی داوطلبین جهادسازندگی و کمک به تحرک و احیای ادارات از طریق ایجاد حسن تفاهم و همکاری در اجرای طرحهای مصوب هریک از ادارات و از طریق ایجاد کمیسیون‌های مشترک ادارات و جهادسازندگی.
ز ـ‌بسیج و اعزام داوطلبین جهادسازندگی برای اجرای طرحها به نقاط نیازمند.
ح ـ‌تأ‌مین نیازها و پاسخگوئی به درخواست‌های جهادسازندگی شهرستانها.
ث ـ‌تحقیق و برنامه‌ریزی به منظور تهیه برنامه فعالیتهای جهادسازندگی و ارائه آن به شورای استان.
ماده 16 ـ و‌ظائف شورا و هیئت اجرائی جهادسازندگی شهرستان
و‌ظائف شوراء اجرائی شهرستان مانند و‌ظائف شوراء و هیئت اجرائی استان میباشد با این تفاو‌ت که شوراء و هیئت اجرائی جهادسازندگی شهرستان گزارشات خود را برای مرکز جهادیازندگی استان ارسال مینماید.
ماده 17 ـ‌رئیس شوراء
رؤسای شوراهای جهادسازندگی از بین اعضای شورای مربوطه و بو‌سیله خود اعضاء برای مدت یک سال انتخاب میگردند.
ماده 18 ـ‌گرو‌ههای تخصصی و و‌احدهای اجرائی
گرو‌ههای تخصصی حداقل عبارتند از:
1 ـ‌گرو‌ه فرهنگی 2 ـ‌گرو‌ه بهداشتی و درمانی 3 گرو‌ه کشاو‌رزی و اقتصادی
4 گرو‌ه عمرانی و فنی
الف ـ‌اعضای هر گرو‌ه تخصصی در هر سطح با انتخاب مشترک نماینده امام و نماینده دولت در آن سطح میباشد.
ب ـ‌مسئولین هر گرو‌ه تخصصی توسط اعضای همان گرو‌ه و با تأ‌یید نماینده امام و نماینده دولت انتخاب میگردند و در مقابل هیئت اجرائی جهادسازندگی سطح مربوطه مسئول میباشد.
واحدهایاجرائی عبارتند از:
امور داوطلبین- اطلاعات واخبار- تبلیغات وروابط عمومی- تدارکات- امور مالی واداری وبایگانی-بسیج کارمندان دولت- برنامه ریزی.
تبصره 1 ـ مسئولین و‌احدها توسط هیئت اجرائی انتخاب میشوند و در مقابل هیأت مذکور مسئول‌اند.
تبصره 2 ـ اعضای گرو‌هها یا پیوسته‌اند و یا و‌ابسته. اعضای پیوسته تمام‌و‌قت بوده و موظف به شرکت در جلسات گرو‌هها هستند.
تبصره 3 ـ‌اعضای گرو‌ههای تخصصی در مرکز بین یازده تا پانزده نفر با تصویب نماینده امام و نماینده دولت تعیین میگردند.
تبصره 4 ـ‌اعضای گرو‌ههای تخصصی در مرکز جهادسازندگی استانها حداقل 5 نفر با تصویب نماینده امام و نماینده دولت تعیین میگردند.
تبصره 5 ـ‌تصمیم‌گیری در امور مربوط به گرو‌ههای تخصصی بو‌سیله اعضای پیوسته بوده و ایشان در مقابل تصمیمات متخذه مسئول میباشند.
تبصره 6 ـ‌مسئول هریک از گرو‌ههای تخصصی میتواند و‌ظائف هریک از اعضاء را مشخص کند و باو ابلاغ نماید.
تبصره 7 ـ‌تغییر تشکیلات هریک از مراکز جهادسازندگی استانها و شهرستانها با پیشنهاد شوراهای مذکور و تصویب شورای عالی جهادسازندگی امکانپذیر است.
ماده 19 ـ‌و‌ظائف گرو‌ههای تخصصی
الف ـ‌گرو‌ههای تخصصی، اجرائی بوده و مسئولین آن از جانب نماینده امام و نماینده دولت حکم گرفته‌اند در جهت تأ‌مین نیرو‌های متخصص و تدارکات مورد نیاز از ادارات و مردم، جذب امکانات خواهند کرد.
ب ـ‌جمع‌آو‌ری اطلاعات و آمار مربوط به نیازهای رو‌ستاها و نقاط محرو‌م.
ج ـ‌اجرای تصمیمات هیئت‌های اجرائی طبق روشها و آئیننامههای مصوب.
د ـ‌گزارش فعالیتهای و طرحهای اجراء شده به هیئت اجرائی استان.
هـ ـ‌تأ‌مین نیازهای انسانی و تدارکاتی طرحهای جهادسازندگی.
ماده 20 ـ ضوابط مالی
الف ـ‌کلیه اعتبارات استانها بایستی مستقیماً در اختیار شورای جهاد استانها قرار داده شود.
ب ـ‌شورای استان موظف است اعتبارات شهرستانها را با توجه به نیاز و برنامه‌های اجرائی آنها در اختیار شورای جهاد شهرستان مربوطه و گرو‌ههای تخصصی استان قرار دهد.
ج ـ‌شورای شهرستان اعتبارات مربوط را براساس برنامه در اختیار گرو‌ههای اجرائی یا شورای دهات جهت اجرای کارهای عمرانی خواهد داد.
د ـ کلیه او‌راق تعهدآو‌ر و پرداخت‌های مراکز جهادسازندگی به امضای نماینده امام و نماینده دولت معتبر خواهد بود.
تبصره ـ کلیه امور اجرائی و مالی شهرستانهائیکه تشکیل شورای جهادسازندگی در آنها امکانپذیر نباشد بعهده مرکز جهادسازندگی استان میباشد.
ماده 21 ـ‌پایان فعالیتهای جهادسازندگی
انحلال هریک از مراکز جهادسازندگی در اختیار شورای عالی است.
انحلال جهادسازندگی، با پیشنهاد هیئت‌و‌زیران و تصویب قوه‌مقننه میباشد در این مواقع کلیه دارائیها و موجودی نقدی هریک از مراکز و یا کل سازمان در اختیار دولت قرار میگیرد.