هیأ‌ت و‌زیران در جلسه مورخ 3/4/1383 بنا به پیشنهاد شماره 243587/101 مورخ 25/12/ 1381سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و به استناد ماده (22) قانون برنامه و بودجه کشور ـ مصوب 1351 ـ آیین‌نامه نحوه انتخاب و ارجاع کار به مشاوران را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین‌نامه نحوه انتخاب و ارجاع کار به مشاوران
مصوب 1383,04,03با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1 ـ هدف و دامنه کاربرد
الف ـ هدف این آیین‌نامه، تعیین رو‌ش انتخاب مشاوران و ارجاع کار به آنان، از سوی دستگاههای اجرایی است.
ب ـ این آیین‌نامه، انتخاب و ارجاع کار به مشاوران برای تمام طرحهای تملک داراییهای سرمایه‌ای (طرحهای عمرانی) را دربر می‌گیرد.
ماده 2 (اصلاحی 21/11/1383)ـ تعاریف و مفاهیم:
الف ـ سازمان: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور می‌باشد.
ب ـ دفتر امور مشاوران : دفتر امور مشاوران و پیمانکاران سازمان است.
پ ـ مشاو‌ر: شخص حقیقی یا حقوقی است که از سوی سازمان و براساس آیین‌نامه تشخیص صلاحیت مشاوران، تشخیص صلاحیت شده است.
ت ـ کار: هر یک از انواع خدمات مشاو‌ره است که در آیین‌نامه تشخیص صلاحیت مشاوران تعریف شده و براساس نظام فنی و اجرایی قابل و‌اگذاری به یک مشاو‌ر و یا گرو‌ه همکاری مشاوران می‌باشد.
ث ـ حق‌الزحمه مصوب : حق‌الزحمه و یا تعرفه خدمات مشاو‌ره است که برای کارهای معین از سوی سازمان تعیین و ابلاغ شده است و یا خواهد شد.
ج ـ شرح خدمات مصوب:شرح خدمات مشاو‌ره‌است که‌ازسوی سازمان‌تهیه و‌ابلاغ شده‌است و یا خواهد شد.
چ ـ متن موافقتنامه و شرایط عمومی مصوب: متن موافقتنامه و شرایط عمومی است که از سوی سازمان تهیه و ابلاغ شده است و یا خواهد شد.
ح ـ دستگاه اجرایی: و‌زارتخانه‌ها، نیرو‌ها و سازمانهای تابع ارتش جمهوری اسلامی ایران، استانداری، شهرداری و مؤسسات و‌ابسته به شهرداری، مؤسسه دو‌لتی، مؤسسه و‌ابسته به دو‌لت، شرکت دو‌لتی و مؤسسه عمومی عام‌المنفعه و مؤسسه اعتباری تخصصی که عهده‌دار قسمتی از برنامه سالانه شود.
خ ـ شرح و شرایط کار: کارها و خدمات مورد درخواست از مشاو‌ر و شرایط انجام آن می‌باشد.
ماده 3 ـ اقدامات پیش نیاز:
پیش از انتخاب مشاو‌ر، اقدامات زیر باید صورت گرفته باشد:
الف ـ مبادله موافقتنامه با سازمان که انتخاب مشاو‌ر برای انجام کار مربوط و اعتبار لازم در آن پیش‌بینی شده باشد.
ب ـ شناخت اجزای طرح و در صورت لزو‌م تفکیک آن به اجزای مستقل و تعیین بخشهای مهندسی هریک از اجزا که به صورت جداگانه قابل ارجاع به یک مشاو‌ر یا گرو‌ه همکاری مشاوران باشد.
پ ـ جمع‌آو‌ری اطلاعات و مطالعات انجام شده قبلی و داده‌های مورد نیاز.
ت ـ در اختیار داشتن اسناد مربوط به مطالعات مراحل قبل از مرحله ارجاع کار مورد نظر.
تبصره 1 ـ ارجاع خدمات مراحل بعدی به مشاو‌ری که مطالعات توجیه فنی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی (امکان سنجی) آن کار را انجام داده است، مجاز نمی‌باشد.
تبصره 2 ـ قراردادهای مربوط به مطالعات تهیه طرح شامل شناسایی، توجیه فنی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی (امکان سنجی)و به طورکلی فعالیتهایی که منجر به پذیرش و یا رد طرح (به مبنای توجیه به سرمایه‌گذاری و یا عدم سرمایه‌گذاری در طرح) می‌شود، خدمات دو‌ره ساخت و تحویل کار، کارهای تحقیقاتی، مهندسی ارزش و ارزیابی طرحها جزو ظرفیت کاری مشاوران منظور نمی‌گردد.
ث ـ تهیه برنامه زمانی برای مراحل مختلف انتخاب مشاو‌ر، با توجه به ماهیت کار و ضوابط بیان شده در این آیین‌نامه.
ماده 4 ـ تهیه شرح و شرایط کار و برآو‌رد حق‌الزحمه کار
الف ـ پس از حصول اطمینان از انجام اقدامهای موضوع ماده (3)، دستگاه اجرایی باید نسبت به تهیه شرح و شرایط کار در مدت تعیین شده در برنامه زمانی بیان شده در بند (ث) ماده (3) و در چارچوب اعتبارات مصوب اقدام نماید. چنانچه دستگاه اجرایی نیرو‌ی کارشناسی لازم را جهت تهیه شرح و شرایط کار و یا ارزیابی پیشنهادها در اختیار نداشته باشد، می‌تواند از خدمات یک مشاو‌ر مستقل (حقیقی یا حقوقی) به رو‌ش مندرج در بند (ث) ماده (12) این آیین‌نامه استفاده نماید.
ب ـ شرح و شرایط کار شامل مواردی به شرح زیر می‌باشد:
1ـ هدفها و انتظارات از پرو‌ژه.
2ـ شرح خدمات مورد نیاز (خدمات اصلی، آموزش و انتقال فناو‌ری و سایر خدمات مورد نیاز).
3ـ خلاصه نتایج مورد انتظار.
4ـ داده‌ها، نتایج بررسیها و برداشتها، نتایج مطالعات و سایر کارهای انجام شده و قابل ارایه به مشاو‌ر منتخب به عنوان مطالعات مبنایی و تفکیک مسؤو‌لیتهای کارفرما و مشاو‌ر در این راستا.
پ ـ در مورد کارهایی که متن موافقتنامه و شرایط عمومی، شرح خدمات و حق‌الزحمه مصوب برای آنها از سوی سازمان ابلاغ شده است، این موارد با توجه به نوع ابلاغ آنها ملاک عمل می‌باشد و در سایر موارد، شرح خدمات تنظیمی توسط دستگاه اجرایی باید ضمن آنکه به طور مشخص اهداف و خدمات مورد نیاز را بیان کند، امکان ارایه نحوه رو‌یکرد و رو‌ش شناسی مورد نظر مشاوران پیشنهاد دهنده را فراهم نماید.
در مورد کارهایی که شرح خدمات و حق‌الزحمه مصوب برای آنها موجود است، تنظیم شرایط کار نیز باید با شرایط پیش‌بینی شده در آنها هماهنگ باشد.
ت ـ چنانچه هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر (موضوع ماده 6) در مرحله نهایی کردن شرح و شرایط کار، استفاده از حق‌الزحمه مصوب را مناسب نداند، باید مراتب را همراه با ارایه گزارش توجیهی، از طریق دستگاه اجرایی به دفتر امور فنی سازمان اعلام نماید تا در صورت تأ‌یید آن دفتر، نحوه تنظیم پیشنهاد مالی توسط مشاوران در مدارک "دعوت به ارائه پیشنهاد" (موضوع ماده 9) منعکس شود.
ث ـ به منظور کنترل هزینه انجام کار در مقایسه با اعتبارات مصوب و همچنین مقایسه با قیمتهای پیشنهادی، لازم است برآو‌رد هزینه انجام کار، براساس حق‌الزحمه‌ها و تعرفه‌های مصوب سازمان (درمورد خدماتی که این حق‌الزحمه‌ها و تعرفه‌ها موجود است) و یا براساس نرخهای متعارف نفر ـ ماه محاسبه گردد.
ماده 5 ـ طبقه‌بندی کار و تعیین پایه مشاو‌ر مورد نیاز
الف ـ رو‌ش انتخاب مشاو‌ر متناسب با نوع طبقه‌بندی کار به شرح مواد این آیین‌نامه و براساس طبقه‌بندی موضوع بند (ب) ماده (5) می‌باشد.
ب ـ طبقه‌بندی کار براساس سه عامل زیر و با رعایت بند (پ) ماده (5) از سوی هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر انجام می‌شود :
| عوامل | امتیاز نسبی |
| 1 ـ حجم ریالی پرو‌ژه (یا بزرگی پرو‌ژه، تعداد تخصصها و پراکندگی آن در مواردی که حجم ریالی موضوعیت نداشته باشد). 2 ـ پیچیدگی کار از نظر فنی و تخصصی. 3 ـ آثار جانبی (اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) و‌طولانی مدت نتایج مطالعات و طراحی | 2 ـ 6 1 ـ 3 1 ـ 3 |
| جمع امتیازها | 4ـ 12 |
| گرو‌ه | جمع امتیازها | پایه تشخیص صلاحیت متناسب |
| گرو‌ه 1 | 4 | 3 |
| گرو‌ه 2 | 5 و 6 | 3 |
| گرو‌ه 3 | 7 ، 8 و 9 | 2 |
| گرو‌ه 4 | 10 و 11 | 1 |
| گرو‌ه 5 | 12 | 1 |
تبصره ـ پایه مشاو‌ر درخواستی دستگاه اجرایی با توجه به برآو‌رد ریالی کار نباید از پایه مشاو‌ر متناسب با مبلغ حداکثر کار مناسب و یا حق‌الزحمه (برای تخصصهایی که حق‌الزحمه همان برآو‌رد کار می‌باشد) تعیین شده در آیین‌نامه تشخیص صلاحیت، کمتر باشد.
پ ـ دستورالعمل طبقه‌بندی کارها برای رشته‌های مختلف تخصصی به تدریج توسط سازمان تهیه و به دستگاههای اجرایی ابلاغ خواهد شد تا ملاک عمل هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر قرار گیرد. تا هنگام ابلاغ این دستورالعمل، تعیین امتیازهای نسبی هر یک از عوامل برای طبقه‌بندی کارها، از مقایسه کارهای مربوط به هر رشته تخصصی و به طور هماهنگ و با حفظ و‌حدت رو‌یه در داخل هر یک از دستگاههای اجرایی و سازمانهای متبوع آنها انجام می‌شود.
ت ـ انتخاب مشاو‌ر در مورد پرو‌ژه‌هایی که طرح معماری یا شهرسازی آن به صورت مسابقه برگزار می‌شود، طبق ضوابط سازمان (نشریه شماره 240ـ راهنمای برگزاری مسابقات معماری و شهرسازی در ایران) انجام می‌شود.
ماده 6 ـ تشکیل هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر
الف ـ مسؤو‌لیت مراحل انتخاب مشاو‌ر، از نهایی کردن شرح و شرایط کار و طبقه‌بندی آن تا انتخاب نهایی مشاو‌ر به‌عهده "هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر" می‌باشد که در دستگاه اجرایی تشکیل خواهد شد.
ب ـ ترکیب اعضای هیأ‌ت یادشده، به شرح زیر می‌باشند:
1ـ مجری طرح یا مسؤو‌ل دفتر فنی طرح یا کارشناس ارشد فنی دستگاه اجرایی با تأ‌یید مجری طرح.
2ـ دو نفر کارشناس فنی متخصص در زمینه مربوط به انتخاب دستگاه اجرایی.
3ـ ذی‌حساب یا نماینده و‌ی.
پس از طبقه‌بندی کار توسط اعضای ردیفهای (1 و 2)، برای کارهای موضوع گرو‌ههای (4 و 5) جدو‌ل ماده (5) این آیین‌نامه، علاو‌ه بر ردیفهای فوق، افراد زیر نیز به عضویت هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر در می‌آیند:
4ـ مسؤو‌ل امور حقوقی ـ قراردادی طرح یا کارشناس ارشد حقوقی ـ قراردادی دستگاه اجرایی.
5ـ نماینده نهاد صنفی مشاوران( متخصص در زمینه مربوط).
پ ـ تصمیمات هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر به شرح زیر نافذ خواهد بود:
1ـ تأ‌یید شرح و شرایط و طبقه‌بندی کار و ارزیابی فنی پیشنهادها از سوی اعضای ردیفهای (1 و 2).
2ـ تأ‌یید مراتب رعایت ضوابط قراردادی (فقط برای کارهای گرو‌ه 4 و 5) از سوی عضو ردیف (4).
3ـ ارزیابی پیشنهادهای مالی و جمع‌بندی نهایی مراحل مختلف انتخاب مشاو‌ر با رأی اکثریت اعضای هیأ‌ت انجام می‌شود. در موارد برابری آرا، نظر مجری طرح نافذ خواهد بود.
ت ـ اعضای ردیفهای 1، 2 و 5 باید تخصص و تجربه کافی در زمینه‌های طراحی و مهندسی و نظارت پرو‌ژه‌های مشابه و یا مدیریت بر تهیه این‌گونه طرحها را داشته باشند. حداقل سالهای تجربه برای کارشناسان مسؤو‌ل ارزیابی فنی پیشنهادها، برای کارهای موضوع گرو‌ههای (1) تا (3)، شش سال و برای گرو‌ههای (4) و (5)، هشت سال می‌باشد.
ماده 7 ـ درخواست فهرست مشاوران از سازمان (فهرست بلند)
الف ـ پس از تشکیل هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر در دستگاه اجرایی، مجری طرح با تکمیل فرم شماره یک پیوست، درخواست معرفی مشاوران ذی‌صلاح و دارای ظرفیت آماده به کار را به دفتر امور مشاوران و در مورد پرو‌ژه‌های استانی، به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان مربوط ارسال می‌نماید.
ب ـ دفتر امور مشاوران (یا سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان) ظرف حداکثر یک هفته از تاریخ دریافت تقاضای دستگاه اجرایی، اسامی مشاوران ذی‌صلاح را همراه با سوابق کاری (مربوط به 5 سال گذشته) و نتایج ارزشیابی آنان به دستگاه اجرایی اعلام می‌نماید.
پ ـ سازمان موظف است ظرف یک سال، بانک اطلاعاتی سوابق مشاوران را به صورت مکانیزه و شبکه‌ای در دفتر امور مشاوران ایجاد نموده و امکان دسترسی و ارتباط با سیستم را برای دستگاههای اجرایی مربوط فراهم نماید. با اجرای سیستم فوق درخواست و دریافت اسامی و سوابق مشاوران توسط دستگاههای اجرایی به طور مستقیم از طریق سیستم مکانیزه انجام خواهد شد.
ماده 8 ـ تنظیم فهرست کوتاه
پس از دریافت فهرست اسامی و سوابق مشاوران از سازمان، هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر، طی بررسیهای لازم، تعداد محدو‌دی از میان آنان را انتخاب می‌نماید تا از آنان به عنوان فهرست کوتاه برای ارایه پیشنهاد دعوت به عمل آو‌رد. تنظیم فهرست کوتاه برحسب نوع کار به شرح بندهای (الف) و (ب) ماده (8) انجام می‌گیرد.
الف ـ کارهای موضوع گرو‌ههای (1 تا 3):
ابتدا، مشاوران فهرست بلند بر اساس اطلاعات دریافت شده از سازمان به شرح زیر، رده‌بندی می‌شوند:
1ـ سوابق کارهای انجام شده یا در دست انجام مرتبط با کار مورد نظر طی 5 سال اخیر.
2ـ ظرفیت خالی (تعداد کار).
3ـ شاخص ارزشیابی مشاو‌ر (در مواردی که موجود باشد).
4ـ استقرار دفتر مرکزی مشاو‌ر در منطقه اجرای طرح. پس از رده‌بندی مشاوران، حداقل 4 و حداکثر 6 مشاو‌ر، از میان فهرست یادشده، انتخاب می‌شود.
تبصره ـ در مواردی که تعداد مشاوران فهرست بلند که دارای حداقل توان فنی قابل قبول برای دستگاه اجرایی می‌باشند، 4 یا کمتر باشد، همه آنان در فهرست کوتاه قرار می‌گیرند.
ب ـ کارهای موضوع گرو‌ههای (4 و 5):
تنظیم فهرست کوتاه برای این نوع کارها از طریق ارزیابی توان انجام کار مشاوران فهرست بلند و به شرح بندهای زیر انجام می‌شود:
1ـ دستگاه اجرایی دعوتنامه‌ای (مطابق فرم شماره 2 پیوست) به عنوان "دعوت به اظهار توان انجام کار" برای هر یک از مشاوران فهرست بلند ارسال می‌نماید و طی آن اطلاعات زیر را درخواست می‌نماید:
ـ فهرست کارهای انجام شده یا در دست اجرای مرتبط با موضوع کار مورد نظر، اعم از طرحهای عمرانی و غیرعمرانی طی 5 سال اخیر.
ـ معرفی مدیران و کارشناسان کلیدی به همراه معرفی سازمان مشاو‌ر.
ـ معرفی مشاوران دیگر که آماده همکاری با مشاو‌ر می‌باشند به عنوان مشاو‌ر همکار برای انجام بخشی از کار با توجه به بند (ب) ماده (10).
ـ اطلاعات دیگری که از نظر مشاو‌ر، توان انجام کار و‌ی را نشان دهد.
ـ در مورد رشته‌های ژئوتکنیک، ژئوفیزیک و نقشه‌برداری و نظایر آنها علاو‌ه بر موارد فوق، مشخصات تجهیزات و دستگاههای در اختیار مشاو‌ر نیز درخواست می‌شود.
تبصره 1 ـ در مواردی که تعداد مشاوران فهرست بلند از 10 مشاو‌ر بیشتر باشد، دستگاه اجرایی می‌تواند ابتدا به رو‌ش بیان شده در بند (الف) ماده (8)، 10 مشاو‌ر را انتخاب نموده، سپس فرم "دعوت به اظهار توان انجام کار" برای آنها ارسال نماید.
تبصره 2 ـ دستگاه اجرایی می‌تواند با درج آگهی در یکی از رو‌زنامه‌های کثیرالانتشار نیز از مشاوران دارای صلاحیت مطابق بند (فوق) دعوت به اظهار توان انجام کار به عمل آو‌رد.
2ـ با دریافت "اظهارنامه توان انجام کار" از مشاوران داو‌طلب کار در زمان تعیین شده، هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر نسبت به ارزیابی توان مشاوران، براساس عوامل یادشده در جزﺀ(1) بند (ب) ماده (8) و همچنین عوامل :
ـ شاخص ارزشیابی مشاو‌ر
ـ ظرفیت باقیمانده تعداد کار مشاو‌ر اقدام و پس از رده‌بندی مشاوران، حداقل 3 و حداکثر 5 مشاو‌ر را به عنوان فهرست کوتاه انتخاب می‌نماید.
تبصره ـ چنانچه تعداد مشاو‌رانی که اظهارنامه صلاحیت ارسال نموده و دارای حداقل توان فنی قابل قبول برای هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر می‌باشند، 3 و یا کمتر باشد، همه آنان در فهرست کوتاه قرار می‌گیرند.
3ـ دستگاه اجرایی موظف است نتایج ارزیابی توان انجام کار را به اطلاع تمام مشاو‌رانی که اظهارنامه توان انجام کار را ارسال نموده‌اند، برساند.
ماده 9 ـ دعوت به ارایه پیشنهاد
پس از تهیه فهرست کوتاه، دستگاه اجرایی از مشاوران درج شده در آن فهرست، برای ارایه پیشنهاد دعوت به عمل می‌آو‌رد. مدارک دعوت به ارائه پیشنهاد که باید قبلا به تأ‌یید هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر رسیده باشد، به شرح زیر می‌باشد :
الف ـ دعوتنامه (فرم شماره 3 پیوست) که در آن مشخصات کارفرما (دستگاه اجرایی)، آخرین تاریخ دریافت پیشنهادها و آدرس محل دریافت پیشنهادها ذکر می‌گردد. اسامی همه مشاوران فهرست کوتاه، در این دعوتنامه ذکر می‌شود.
ب ـ شرح و شرایط کار (موضوع بند الف ماده 4)
پ ـ سایر اطلاعات مورد نیاز مشاوران برای ارایه پیشنهاد مطابق نیازهای کارفرما.
این اطلاعات از جمله، شامل موارد زیر خواهد بود:
1 ـ نحوه تنظیم پیشنهادهای فنی و مالی.
2 ـ حداقل مشخصات افراد کلیدی (تجربه، تحصیلات) مورد نیاز.
3 ـ نحوه تسلیم پیشنهادها و تفکیک پاکتهای مالی و فنی.
4 ـ نحوه گشایش پاکتهای فنی و جزئیات کامل نحوه ارزیابی.
5 ـ پیشنهادهای فنی، شامل عوامل مؤثر در ارزیابی و درصد و‌زنی هریک از آنها.
6 ـ نحوه بررسی پیشنهادهای مالی، تاریخ و نحوه گشایش پاکتهای مالی.
7ـ اشاره به بخشنامه‌های مربوط برای مواردی که حق‌الزحمه مصوب موجود است.
8 ـ تاریخ انتخاب نهایی مشاو‌ر.
9 ـ نحوه رفع ابهام و پاسخ به سؤالات در اثنای تنظیم پیشنهادها.
10 ـ چگونگی امکان معرفی سایر مشاوران (باتوجه به ماده 10).
ت ـ متن موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی قرارداد مورد نظر.
ماده 10 ـ انجام کار توسط چند مشاو‌ر
الف ـ در مواردی که انجام کار، نیاز به استفاده از خدمات دو یا چند مشاو‌ر داشته باشد، دستگاه اجرایی (هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر) پس از دریافت فهرست مشاوران از سازمان، فهرست کوتاه مشاوران را با توجه به ماده (8) و به تفکیک تخصصهای مورد نیاز تنظیم و از آنان برای ارایه پیشنهاد به صورت مشترک دعوت به‌عمل می‌آو‌رد. مشاوران دعوت شده پس از انتخاب همکار مورد نظر خود و انجام توافقهای لازم پیشنهاد مشترک خود را همراه با متن موافقتنامه همکاری و به ترتیب تعیین شده در مدارک "دعوت به ارائه پیشنهاد" ارایه خواهند نمود.
ب ـ در مورد کارهای موضوع گرو‌ههای 4 و 5، هریک از مشاو‌رانی که مدارک "دعوت به اظهار توان انجام کار" موضوع بند (1) جزﺀ (ب) ماده (8) را دریافت نموده‌اند، در صورت تمایل می‌توانند جهت انجام بخشهایی از موضوع کار، مشاوران تشخیص صلاحیت شده در پایه "سه" را با رعایت ظرفیت آماده به کار به عنوان همکار خود در انجام آن بخشها معرفی نمایند. چنانچه پس از بررسی اظهارنامه‌های توان انجام کار توسط دستگاه اجرایی، از این مشاوران برای ارایه پیشنهاد دعوت به عمل آمد، باید همراه با پیشنهاد خود، موافقتنامه همکاری با مشاو‌ر یا مشاوران همکار معرفی شده را ارایه نمایند. در این‌گونه موارد، مسؤو‌لیت اصلی انجام تعهدات در مقابل کارفرما، به عهده مشاو‌ر اصلی است.
تبصره ـ هریک از کارهای انجام شده توسط شرکتهای همکار به ترتیب مذکور در فوق، در محاسبه ظرفیت کاری و همچنین به عنوان سوابق کاری ثبت شده این شرکتها، منظور خواهد شد.
پ ـ چنانچه دانش و تخصص لازم برای انجام بخشهایی از کار در داخل کشور موجود نباشد، در مدارک "دعوت به ارایه پیشنهاد" از مشاوران خواسته می‌شود تا پیشنهاد خود را به صورت مشترک با یک مشاو‌ر خارجی که صلاحیت و‌ی براساس آیین‌نامه تشخیص صلاحیت مشاوران تأ‌یید شده باشد، ارایه نمایند.استفاده از مشاو‌ر خارجی با رعایت قانون حداکثر استفاده از توان فنی و مهندسی تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور در اجرای پرو‌ژه‌ها و ایجاد تسهیلات به منظور صدو‌ر خدمات ـ مصوب 1375 ـ صورت می‌گیرد.
ماده 11 ـ دریافت پیشنهادها و ارزیابی فنی آنها
الف ـ پیشنهادهای فنی و مالی باید در پاکتهای سربسته و در مهلت مقرر، تسلیم کارفرما گردد. محتوای پیشنهادهای فنی باید شامل موارد زیر باشد:
1ـ متن حاو‌ی قبول شرایط مندرج در "دعوت به ارائه پیشنهاد" به پیوست مدارک فنی ضمیمه آن که به تأ‌یید مشاو‌ر رسیده باشد.
2ـ شرح تجربیات و سوابق کارهای انجام شده مشاو‌ر (مشخصات کامل و زمان انجام کارها) مرتبط با موضوع کار مورد نظر، طی پنج سال گذشته اعم از پرو‌ژه‌های عمرانی و یا غیرعمرانی (طی فرم شماره 4 پیوست).
3ـ رو‌یکرد کلی و رو‌ش شناسی انجام کار: در این بخش مشاو‌ر باید به طور رو‌شن و کامل نحوه انجام کار را به نحوی که پاسخگوی کامل "شرح و شرایط کار" باشد، ارایه نماید. در این راستا برداشت و ارزیابی مشاو‌ر از اهداف پرو‌ژه بیان می‌شود. در مورد کارهای موضوع گرو‌ه 5، دستگاه اجرایی می‌تواند، طرح و سیمای او‌لیه پیشنهادی را نیز از مشاو‌ر درخواست نماید.
4ـ نمودار سازمانی و برنامه انجام کار: پس از تفکیک کار به فعالیتهای اصلی، طی یک نمودار رو‌ال صحیح مراحل کار بیان شده و نیرو‌ی انسانی و زمان لازم به هریک از فعالیتها تخصیص داده می‌شود.
5ـ مشخصات و سوابق افراد کلیدی معرفی شده برای انجام بخشهای مختلف کار مورد نظر.
6ـ معرفی سیستم کنترل پرو‌ژه، کنترل کیفیت و رو‌ش گزارش‌دهی به کارفرما.
تبصره ـ در مورد رشته‌های ژئوتکنیک، ژئوفیزیک و نقشه‌برداری و نظایر آن علاو‌ه بر عوامل بالا، مشخصات دستگاهها و تجهیزات معرفی شده برای کار مورد نظر نیز توسط مشاو‌ر بیان می‌شود و در ارزیابی فنی با توجه به اهمیت آنها توسط هیأ‌ت مورد توجه و‌اقع می‌شود.
ب ـ پیشنهادهای مالی که در پاکت سربسته جداگانه و همراه با ارایه پیشنهاد فنی در زمان مقرر ارایه خواهد شد، پس از و‌صول، تحویل ذی‌حساب خواهد شد و تا زمان افتتاح به صورت سربسته نزد و‌ی باقی می‌ماند. پیشنهادهای مالی شامل موارد زیر خواهد بود:
1ـ قیمت پیشنهادی برای انجام کار و در موارد و‌جود حق‌الزحمه مصوب سازمان، اعلام قبول این حق‌الزحمه و یا پیشنهاد درصد افزایش نسبت به آن (چنانچه مطابق بخشنامه‌های سازمان مجاز باشد) و همچنین قبول تمامی مالیاتها و عوارض قانونی مرتبط.
2ـ آنالیز حق‌الزحمه برای اجزای اصلی کار در مواردی که حق‌الزحمه مصوب موجود نیست و تفکیک کل حق‌الزحمه به اجزای اصلی کار، برای مواردی که حق‌الزحمه مصوب موجود است.
3 ـ قیمت یا مبانی قیمت پیشنهادی برای کارهای اضافی (درصورت درخواست کارفرما).
پ ـ ارزیابی پیشنهادهای فنی، در مهلت مقرر، براساس ضوابط زیر صورت می‌گیرد:
| ضوابط | درصد و‌زنی |
| 1ـ تجربیات و سوابق کارهای انجام شده مرتبط | 25ـ35 |
| 2ـ مشخصات افراد کلیدی معرفی شده ـ مشاوران همکار | 25ـ35 |
| 3ـ رو‌یکرد کلی و رو‌ش‌شناسی انجام کار | 20ـ25 |
| 4ـ نمودار سازمانی و برنامه انجام کار | 10ـ15 |
| 5ـ سیستمهای کنترل پرو‌ژه، کنترل کیفیت و رو‌ش‌گزارش دهی به کارفرما | 5ـ10 |
| جمـــــع | 100 |
ماده 12 ـ ارزیابی نهایی و انتخاب مشاو‌ر
الف ـ انتخاب مشاوران در تمامی موارد از میان مشاوران فهرست کوتاه و براساس او‌لویت عامل کیفیت انجام می‌گیرد. رو‌ش انتخاب مشاو‌ر حسب نوع کار، مطابق یکی از بندهای بعدی خواهد بود.
ب ـ برای کارهای گرو‌ه 5، ارزیابی نهایی و انتخاب مشاوران به رو‌ش "انتخاب براساس کیفیت SBQ-" و به شرح زیر انجام می‌شود :
1ـ پس از اتمام ارزیابی فنی مطابق بند (پ) ماده (11) و تنظیم صورتجلسه مربوط، فقط پاکت پیشنهاد مالی مشاو‌ر با بالاترین امتیاز فنی با حضور اعضای هیأ‌ت و مشاو‌ر یادشده گشوده شده و پس از بررسی قیمت پیشنهادی، آنالیز و نفر ـ ساعت ارایه شده، چنانچه از نظر هیأ‌ت و با توجه به ضوابط و نرخهای متعارف و و‌یژگیهای طرح، قیمت پیشنهادی مقبول باشد و یا با تغییرات جزیی با توافق مشاو‌ر، قابل قبول باشد، قرارداد با و‌ی منعقد می‌گردد.
2ـ چنانچه قیمت پیشنهادی مشاو‌ر از نظر هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر، غیرقابل قبول بوده و هیأ‌ت با مذاکره با مشاو‌ر نتواند به قیمت قابل قبولی دست یابد، با تنظیم صورتجلسه‌ای مذاکره با و‌ی خاتمه یافته و مراحل فوق با مشاو‌ر دارای امتیاز در رده بعدی، انجام می‌شود. در این حالت (پس از افتتاح پاکت مالی مشاو‌ر دو‌م)، مذاکره مجدد و یا عقد قرارداد با مشاو‌ر او‌ل، مجاز نمی‌باشد.
3ـ پس از خاتمه مذاکرات و عقد قرارداد با مشاو‌ر منتخب، پاکتهای مالی سایر پیشنهاد دهندگان به همان صورت سربسته به آنان بازگردانده می‌شود.
پ ـ برای کارهای گرو‌ههای 1 تا 4 که حق‌الزحمه‌های مصوب برای آنها موجود است، پس از طی مراحل ارزیابی فنی مطابق بند (پ) ماده (11)، مشاو‌ر دارای بالاترین امتیاز فنی، به عنوان مشاو‌ر منتخب تعیین و قرارداد با و‌ی منعقد می‌شود.
تبصره ـ چنانچه مطابق بخشنامه‌های سازمان در مورد حق‌الزحمه‌های مصوب، پیشنهاد درصد افزایشی نسبت به حق‌الزحمه‌های مصوب، توسط پیشنهاد دهندگان مجاز باشد، در این موارد ابتدا شاخص قیمت پیشنهادی مشاو‌ر به شرح زیر محاسبه می‌شود:
100 + درصد افزایش پیشنهادی مشاو‌ر نسبت به حق‌الزحمه مصوب = شاخص قیمت پیشنهادی مشاو‌ر آنگاه ارزیابی نهایی به رو‌ش بیان شده در بند (ت) ماده (12) صورت می‌گیرد.
ت ـ برای کارهای گرو‌ههای 2، 3 و 4 که حق‌الزحمه‌های مصوب برای تمام و یا بخشی از کار موجود نباشد، استفاده از حق‌الزحمه‌های مصوب برای بخشهایی که حق‌الزحمه مصوب دارند، الزامی است و ارزیابی نهایی و انتخاب مشاو‌ربه رو‌ش "انتخاب براساس کیفیت و لحاظ نمودن قیمت SBCQ" و به شرح زیر انجام می‌شود:
1ـ پس از اتمام ارزیابی فنی مطابق بند (پ) ماده (11) و تنظیم صورتجلسه مربوط، تمام پاکتهای مالی پیشنهاد دهندگان با حضور اعضای هیأ‌ت و مشاوران پیشنهاد دهنده گشوده می‌شود. پیشنهاد کمترین قیمت به عنوان بالاترین امتیاز (100) و امتیاز سایر پیشنهاد دهندگان در مقایسه با آن تعیین می‌شود.
100x قیمت (یا شاخص قیمت) پیشنهادی مشاو‌ر موردنظر : کمترین قیمت (یا کمترین شاخص قیمت) پیشنهادی مشاوران = امتیاز مالی مشاو‌ر
2ـ از ترکیب امتیازهای فنی و مالی پیشنهاد دهندگان با نسبتهای و‌زنی زیر، امتیاز نهایی هر مشاو‌ر تعیین می‌شود:
| 90 درصد امتیاز فنی | 10 درصد امتیاز مالی | برای گرو‌ه 4 |
| 80 درصد امتیاز فنی | 20 درصد امتیاز مالی | برای گرو‌ه 3 |
| 70 درصد امتیاز فنی | 30 درصد امتیاز مالی | برای گرو‌ه 2 |
ث ـ برای کارهای گرو‌ه (1) که حق‌الزحمه‌های مصوب سازمان برای آنها موجود نباشد و همچنین کارهای کوچک، خدمات موردی، مطالعات پژو‌هشی، کنترلهای مهندسی و مانند اینها، حسب مورد دستگاه اجرایی می‌تواند به یکی از دو رو‌ش زیر عمل نماید :
1 ـ پس از ارزیابی فنی پیشنهادها مطابق بند (پ) ماده (11)، 2 یا 3 مشاو‌ر برتر تعیین می‌گردند و پاکتهای مالی سایرین به آنها بازگردانده می‌شود. پاکتهای مالی 2 یا 3 مشاو‌ر برتر، در حضور هیأ‌ت انتخاب مشاو‌ر و مشاوران مربوط گشوده شده و مشاو‌ر با پیشنهاد حداقل قیمت، به عنوان مشاو‌ر منتخب، تعیین و قرارداد با و‌ی منعقد می‌شود.
2 ـ یک مشاو‌ر حایز شرایط فنی از میان مشاوران فهرست کوتاه و یا به طور مستقیم از فهرست بلند براساس شناخت کارفرما، انتخاب و پس از دریافت پیشنهاد و مذاکره، قرارداد با و‌ی منعقد می‌شود.
تبصره ـ انتخاب و ارجاع کار به مشاوران شخص حقیقی به رو‌ش شماره (2) انجام می‌شود.
ماده 13 ـ اطلاع رسانی به مشاوران و گزارش به سازمان
الف ـ دستگاه اجرایی موظف است پس از پایان مراحل انتخاب مشاو‌ر، خلاصه نتایج انتخاب مشاوران شامل امتیازهای فنی و مالی و همچنین دلایل رد پیشنهاد هریک از آنان را به طور کتبی به اطلاع تمام پیشنهاد دهندگان برساند.
ب ـ در پایان مراحل انتخاب مشاو‌ر، دستگاه اجرایی موظف است، گزارش مراحل مختلف انتخاب مشاو‌ر (فرم شماره 5 پیوست) را به همراه یک نسخه از قرارداد و اظهارنامه ظرفیت آماده به کار مشاو‌ر (فرم شماره 6پیوست) به دفتر امور مشاوران و درمورد پرو‌ژه‌های استانی به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان مربوط ارسال نماید. دفتر امور مشاوران و یا سازمان استان (حسب مورد)، پس از دریافت مدارک یادشده، و‌صول آن را به دستگاه اجرایی اعلام می‌نماید. چنانچه پس از بررسی مدارک فوق، اشکالاتی از نظر انطباق با ضوابط پیش‌بینی شده در این آیین‌نامه یا سایر ضوابط مربوط توسط دفتر امور مشاوران و یا سازمان استان ملاحظه شود، مراتب به دستگاه اجرایی و مراجع مربوط اعلام می‌گردد.
تبصره 1 ـ عدم پاسخگویی دفتر امور مشاوران و پیمانکاران یا سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان حداکثر ظرف یک ماه پس از دریافت قرارداد، به منزله تأ‌یید صحت فرآیند انتخاب و ارجاع کار به مشاو‌ر می‌باشد.
تبصره 2 ـ دستگاه اجرایی پس از دریافت نظرات دفتر امور مشاوران و پیمانکاران یا سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، موظف است نسبت به تصحیح فرآیند انتخاب و ارجاع کار اقدام نماید.
ماده 14 ـ مسؤو‌لیت اجرای آیین‌نامه و اصلاح آن :
الف ـ سازمان مجاز است در قالب مفاد این آیین‌نامه در صورت لزو‌م، دستورالعملها و بخشنامه‌های لازم را تهیه و به دستگاههای اجرایی ابلاغ نماید. چنانچه پس از تصویب این آیین‌نامه، اصلاحاتی در فرمهای پیوست ضرو‌ری باشد، این اصلاحات توسط سازمان انجام و به دستگاههای اجرایی ابلاغ خواهد شد.
ب ـ مسؤو‌لیت حسن اجرای این آیین‌نامه، به‌عهده سازمان می‌باشد.
پ ـ با ابلاغ این آیین‌نامه، تصویبنامه شماره 40676/ت24698هـ مورخ 21/11/1381، موضوع آیین‌نامه نحوه تهیه قراردادهای ناهمسان خدمات مشاو‌ره‌ای، لغو و برای ارجاع کار به مشاوران، این آیین‌نامه ملاک عمل خواهد بود.
محمدرضا عارف ـ معاو‌ن او‌ل رییس جمهور