هیأتوزیران در جلسه مورخ 25/2/1384 بنا به پیشنهاد شماره 31372/1 مورخ 16/12/ 1382وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به استناد بندهای (15) و (22) ماده (2) قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ مصوب 1365 ـ آییننامه تأسیس و نحوه فعالیت خبرگزاریهای غیردولتی را به شرح زیر تصویب نمود:
آییننامه تأسیس و نحوه فعالیت خبرگزاریهای غیردولتی»
مصوب 1384,02,25با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1 ـ به منظور کمک به توسعه دسترسی همگانی به اطلاعات، روشن ساختن افکار عمومی، ارتقای سطح معلومات و دانش مردم، خبرگزاریهای غیردولتی که در این آییننامه از این پس به اختصار «خبرگزاری» نامیده میشوند، میتوانند براساس مفاد این آییننامه، تأسیس گردند.
ماده 2 ـ خبرگزاری مؤسسهای است که با سرمایه غیردولتی به وسیله اشخاص حقیقی و حقوقی تأسیس شده و مجاز است در زمینههای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نسبت به جمعآوری، پردازش و انتشار خبر، تحلیل، مصاحبه و گزارش در قالب نوشتار، صدا و تصویر در حوزههای داخلی و خارجی فعالیت کند.
ماده 3 ـ خبرگزاری در انتشار اخبار و اطلاعات به جز در موارد زیر آزاد است،
1 ـ اشاعه فحشا و منکرات از طریق ارایه تصاویر یا مطالب ضداخلاقی و مستهجن
2 ـ ترویج و اشاعه مطالب و موضوعات کفرآمیز و الحادی
3 ـ توهین به مقدسات، اصول و مبانی دین اسلام و سایر ادیان
4 ـ اهانت به مقام معظم رهبری و مراجع مسلم تقلید.
5 ـ هر گونه توهین و افترا به اشخاص حقیقی و حقوقی.
6 ـ ایجاد اختلاف میان اقشار جامعه به ویژه از طریق طرح مسائل و اختلافات مذهبی، نژادی و قومی.
7 ـ اطلاعات مربوط به حریم خصوصی افراد
8 ـ ترغیب و تشویق به اقدام علیه امنیت ملی شامل دعوت به شورش و آشوب علیه نظام و تجزیه کشور و دعوت به فعالیتهای تروریستی
9 ـ افشای اسناد و اطلاعات طبقهبندی شده رسمی کشور
10 ـ نقل مطالب از کتب، مطبوعات و پایگاههای اطلاعرسانی احزاب و گروههای ضدانقلاب و محارب به نحوی که تبلیغ آنها باشد.
تبصره 1 ـ مقدسات عبارتند از:
1 ـ معصومین و پیامبران (ص)
2 ـ کتابهای آسمانی
3 ـ احکام ضروری دینی
تبصره 2 ـ در صورت تخلف از موازین یادشده موارد توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کتباً به هیأت نظارت موضوع ماده (13) این آییننامه اعلام و در صورت تشخیص هیأت، پرونده به مرجع قضایی ارجاع میشود. هیأت در صورت لزوم میتواند نسبت به توقف فعالیت خبرگزاری تا صدور تصمیم دادگاه اقدام نماید.
ماده 4 ـ مصوبات شورایعالی امنیت ملی در خصوص انتشار اخبار پس از ابلاغ رسمی برای خبرگزاری لازمالاتباع است.
ماده 5 ـ در صورت عدم رعایت موازین اخلاقی یا مذهبی به جز موارد مندرج در ماده (3) این آییننامه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی میتواند به شرح زیر اقدام نماید.
الف ـ با اول تذکر کتبی
ب ـ با دوم اخطار کتبی
پ ـ بار سوم ارجاع موضوع به هیأت نظارت برای اتخاذ تصمیم لازم
تبصره 1 ـ هیأت نظارت میتواند فعالیتهای خبرگزاری را حداکثر تا سه روز متوقف نماید.
تبصره 2 ـ خبرگزاری در صورت تکرار تخلفات مشمول تبصره (2) ماده (3) میشود.
ماده 6 ـ خبرگزاری موظف است پاسخ یا توضیح اشخاص حقیقی یا حقوقی در خصوص مطالب مندرج در ارتباط با آنها را حداکثر ظرف 24 ساعت پس از دریافت، منتشر نماید.
ماده 7 ـ واگذاری امتیاز خبرگزاری به غیر، ممنوع است مگر با اجازه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ماده 8 ـ شرایط متقاضی (صاحب امتیاز) و مراحل صدور مجوز تأسیس خبرگزاری به شرح زیر میباشد:
الف ـ شرایط متقاضی حقیقی عبارتست از:
1 ـ تابعیت ایرانی
2 ـ حداقل 30 سال سن
3 ـ داشتن حسن شهرت
4 ـ التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
5 ـ عدم حجر و ورشکستگی به تقلب و تقصیر
6 ـ عدم عضویت در گروههای غیرقانونی و عدم سابقه محکومیت کیفری که موجب سلب حقوق اجتماعی باشد.
7 ـ داشتن کارت پایان خدمت وظیفه یا معافیت دایم برای آقایان
8 ـ داشتن حداقل مدرک کارشناسی یا مدرک معادل در علوم حوزوی به تأیید مراجع ذیربط.
9 ـ دارا بودن حداقل پنج سال سابقه مدیریت اطلاعرسانی یا مدیر مسؤولی یا سردبیری نشریات به تأیید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
ب ـ شرایط متقاضی حقوقی به شرح زیر میباشد:
1 ـ تابعیت ایرانی
2 ـ اتمام مراحل قانونی ثبت شرکت یا مؤسس
3 ـ در اساسنامه مؤسسه یا شرکت فعالیت اطلاعرسانی به عنوان فعالیت مجاز پیشبینی شده باشد.
4 ـ مدیرعامل و اعضای هیأت مدیره مؤسسه یا شرکت باید واجد شرایط بخش (الف) این ماده باشند.
ماده 9 ـ در صورتی که صاحب امتیاز به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از شرایط مقرر در این ماده را از دست بدهد، مجوز خبرگزاری لغو میگردد.
ماده 10 ـ صاحب امتیاز در قبال خط مشی کلی، فعالیتها و مطالبی که از طریق خبرگزاری انتشار مییابد، مسؤول است.
تبصره ـ درصورتی که صاحب امتیاز شخص حقوقی است مدیرعامل (یا یکی از اعضای هیأت مدیره) که کتباً به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) معرفی میشود مسؤولیت فوق را به عهده خواهد داشت.
ماده 11 ـ صاحب امتیاز موظف است خود یا شخص دیگری را به عنوان سردبیر واجد شرایط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی نماید.
تبصره ـ هیأت نظارت برای تعیین صلاحیت، حسب مورد از وزارت اطلاعات، وزارت دادگستری و نیروی انتظامی استعلام مینماید.
ماده 14 (اصلاحی 19/05/1384)ـ اعضای «هیأت نظارت بر خبرگزاری غیردولتی» عبارتند از:
1 ـ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان رییس
2 ـ معاون ذی ربط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان نایب رییس
3 ـ مدیرعامل سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی
4 ـ یک نفر از مدیران خبرگزاریهای غیردولتی به انتخاب خود آنان
5 ـ یک نفر از اساتید حقوق به انتخاب وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
6 ـ دو نفر صاحب نظر در حوزه اطلاعات و ارتباطات به انتخاب شورای اطلاع رسانی دولت
تبصره 1 ـ مدت مسؤولیت اعضای انتخابی دو سال بوده و انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
تبصره 2 ـ دبیرخانه هیأت در حوزه معاونت ذی ربط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مستقر خواهد بود.
ماده 15 ـ صاحب امتیاز خبرگزاری موظف است حداکثر ظرف یک سال پس از اخذ مجوز فعالیت خود را آغاز کند، در غیراینصورت مجوز صادره لغو خواهد شد.
ماده 16 ـ هرگونه فعالیت تحت عنوان خبرگزاری به استثنای خبرگزاریهایی که به موجب قوانین خاص تأسیس شده یا میشوند، صرفاً در چارچوب این آییننامه مجاز است.
تبصره ـ خبرگزاریهایی که تا قبل از تصویب و ابلاغ این آییننامه براساس قوانین فعالیت داشتهاند، موظفند حداکثر ظرف شش ماه نسبت به تطبیق شرایط خود با مفاد این آییننامه اقدام نمایند. در غیراینصورت مجوز آنها لغو خواهد شد.
محمد رضا عارف – معاون اول رییس جمهور