هیئت وزیران در جلسه مورخ 8 /4 /1384 بنا به پیشنهاد وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد ماده (134) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، موضوع ماده (20) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1383 ـ، آیین نامه اجرایی ماده یادشده را به شرح زیر تصویب نمود:

آیین نامه اجرایی ماده (۱۳۴) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، موضوع ماده (۲۰) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
مصوب 1384,04,08با اصلاحات و الحاقات بعدی

ماده 1 ـ در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می ‌روند:
الف ـ واحد آلاینده : کلیه واحدهای آلاینده تولیدی، صنعتی، معدنی، دامداری، خدماتی و مجتمعها و شهرکهای صنعتی و مسکونی و سایر مواردی که بیش از سه هزار متر مکعب فاضلاب در ماه تولید می ‏کنند.
ب ـ آلودگی : آلودگیهای ناشی از فاضلاب و پسابهای خروجی از واحد آلاینده.
پ ـ سازمان : سازمان حفاظت محیط زیست و یا واحدهای استانی آن.
ت ـ وزارت نیرو : وزارت نیرو و یا شرکتها و یا واحدهای تابع و وابسته به آن.

ماده 2 ـ سازمان رأساً یا به درخواست وزارت نیرو میزان آلودگی واحدهای آلاینده را تعیین و به واحد ذی ربط و وزارت نیرو اعلام و مهلت مناسبی جهت کنترل و رفع آلایندگی تعیین می ‎نماید. واحد آلاینده موظف است تا زمان رفع آلودگی، جرایم مربوط را به خزانه واریز نماید.

تبصره ۱ ـ سازمان می ‎تواند از امکانات وزارت نیرو برای نمونه برداری و اندازه‌ گیری آلودگی استفاده نماید.

تبصره ۲ ـ سازمان می ‎تواند مهلت تعیین شده را تمدید نماید.

ماده ۳ ـ در صورتی که واحدها به آلودگی خود ادامه داده و از پرداخت جریمه خودداری‎ کنند، با اعلام سازمان، وزارت نیرو نسبت به قطع آب و تعلیق پروانه بهره‎ برداری از منابع آب واحد آلاینده اقدام خواهد نمود. سازمان طبق آیین ‎نامه جلوگیری از آلودگی آب مصوب ۲۴ /۹ /۱۳۶۳ هیئت وزیران و به استناد ماده (۴۶) قانون توزیع عادلانه آب مصوب ۱۶ /۱۲ /۱۳۶۱ مجلس شورای اسلامی نسبت به تعطیل کردن واحد آلاینده و معرفی به مراجع قضایی اقدام می‌ نماید.

ماده ۴ـ در هر استان کارگروهی متشکل از واحدهای استانی سازمان، وزارتخانه‎ های نیرو و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان مدیریت و برنامه‎ ریزی کشور، نماینده استانداری و دستگاه اجرایی ذی ربط تشکیل می‌ گردد تا نسبت به رفع اختلاف احتمالی در مورد مهلت داده‎ شده به واحد اتخاذ تصمیم ‎نماید. تصمیمهای کارگروه با سه رأی موافق لازم الاجرا می ‌باشد.

ماده ۵ ـ مدیریت مجتمعها و شهرکهای مسکونی، صنعتی، تولیدی، خدماتی و مشابه آن که دارای سیستم متمرکز جمع آوری فاضلاب هستند درخصوص مفاد این آیین ‎نامه به عنوان شخصیت حقوقی مسؤول بوده و موظف به پرداخت جرایم متعلقه می ‎باشند، مگر آنکه توافق دیگری بین آنان و سازمان به عمل ‎آید.

ماده ۶ ـ مبالغ واریز شده به خزانه از محل ردیفی که در قوانین بودجه سنواتی منظور خواهد شد، در اختیار سازمان قرار می‌ گیرد تا با پیشنهاد وزارت نیرو و بر حسب نظر سازمان بین دستگاههای اجرایی متولی طرحهای حفاظت کیفی منابع آب و طرحهای پیگیری تصفیه و دفع بهداشتی فاضلاب از جمله موارد زیر توزیع شود:
الف ـ تعیین، تملک حریم و حفاظت منابع آب سطحی و زیر زمینی.
ب ـ پایش کیفی منابع آب سطحی و زیرزمینی.
ج ـ جمع آوری، تصفیه و دفع بهداشتی فاضلابهای شهری، روستایی و شهرکها و نواحی صنعتی و پادگانها.
د ـ اطلاع رسانی و آموزش عمومی در جهت حفاظت کیفی منابع آب و تشویق پرسنل و غیر پرسنل در قبال و نسبت به فعالیت و کوشش در جهت حُسن اجرای این آیین نامه با رعایت ماده (۴۱) قانون استخدام کشوری.

ماده ۷ ـ جهت جلوگیری از استمرار در پرداخت جریمه و واداشتن واحدهای آلاینده به رفع آلودگی در مورد واحدهایی که نسبت به رفع آلودگی اقدام نکنند، پس از پایان مهلت جریمه با ضریب دو محاسبه می ‌شود و این ضریب پس از گذشت هرسال دو برابر سال قبل خواهد شد، به طوری که ضریب در مدت یک سال پس از پایان مهلت ۲، برای سال دوم ۴، برای سال سوم ۸ و ... خواهد بود.

تبصره ـ واحدهایی که به تشخیص سازمان اقدامهای مطلوبی را جهت رفع آلودگی انجام داده ‌اند، مشمول تا نود درصد تخفیف از جریمه متعلقه خواهند شد.

ماده ۸ ـ سازمان مسؤول حُسن اجرای این آیین نامه بوده و موظف است گزارش عملکرد موضوع این آیین ‏نامه را سالانه به هیئت وزیران و سازمان مدیریت و برنامه‎ ریزی کشور ارایه نماید.

ماده 9 ـ تا زمان کاهش آلایندگی و رسیدن به حد استاندارد، نحوه محاسبه جرایم و جداول این آیین نامه مطابق با نحوه محاسبه و جداول آیین نامه اجرایی بند (ج) ماده (104) ـ تصویر پیوست ـ می ‌باشد.

محمد رضا عارف - معاون اول رئیس ‎جمهور

جدول 1:آب

ردیف	عوامل آلاینده	حد مجاز تخلیهlit /mg			ضریب ریالی	ملاحظات
		به آبهای سطحی	به آبهای زیرزمینی	مصرف کشاورزی
1	نقره	1	1 /0	0/ 1	60
2	آلومینیوم	5	5	5	3
3	آرسنیک	1 /0	1 /0	1 /0	6
4	بور	2	1	1	4
5	باریوم	5	1	1	3
6	بریلیوم	1 /0	1	5 /0	6
7	کلسیم	75	-	-	1
8	کادمیوم	1 /0	1 /0	05 /0	12
9	کلر آزاد	1	1	2 /0	10
10	کلراید	600 ( تبصره 1)	600 ( تبصره 2)	600	10	مازاد بر تبصره 1 و 2
11	فرمالدئید	1	1	1	30
12	فنل	1	آثار	1	40
13	سیانور	5 /0	1 /0	1 /0	50
14	کبالت	1	1	05 /0	60
15	کروم (6)	5 /0	1	1	30
16	کروم (3)	2	2	2	15
17	مس	1	1	2 /0	6
18	فلوراید	5 /2	2	2	2
19	آهن	3	3	3	2
20	جیوه	آثار	آثار	آثار	60
21	لیتیم	5 /2	5 /2	5 /2	2
22	منیزیوم	100	100	100	2
23	منگنز	1	1	1	6
24	مولیبدن	01 /0	01 /0	01 /0	6 /0
25	نیکل	2	2	2	120
26	آمونیوم	5 /2	1	-	5
27	نیتریت	10	10	-	10
28	نیترات	50	10	-	5
29	فسفات	1	6	-	1 /0
30	سرب	1	1	1	60
31	سلنیوم	1	1 /0	1 /0	60
32	سولفید	3	3	3	5
33	سولفیت	1	1	1	6
34	سولفات	400 (تبصره 1)	400 (تبصره 2)	500	10	مازاد بر تبصره 1 و 2
35	وانادیم	1 /0	1 /0	1 /0	6
36	روی	2	2	2	2
37	مواد چربی و نفتی	10	10	10	1
38	دترجنت	5 /1	5 /0	5 /0	22
39	BOD5	50	50	100	10	نمونه برداری لحظه ای
40	COD	100	100	200	7	نمونه برداری لحظه ای
41	اکسیژن محلول (DO)	2	-	2	100	کاهش
42	مجموع مواد جام محلول TDS))	(تبصره 1)	(تبصره 2)	-	2
43	مجموع مواد جامد معلق TSS))	60	-	100	6	نمونه برداری لحظه ای
44	مواد قابل ته نشینی (SS)	0	-	-	-
45	PH	5 /8 - 5 /6	9 - 5	5 /8 - 6	1000	هردرجه کاهش یا افزایش نسبت به حد مجاز در متر مکعب
46	مواد رادیو اکتیو	0	0	0	1000
47	کدورت NTU ))	50	-	50	5 /2	NTU هر واحد اختلاف
48	رنگ (TCU)	75	75	75	300	TCU هر واحد اختلاف
49	درجه حرارت (?C)	(تبصره 3)	-	-	1000	هر3 درجه کاهش یا افزایش در فاصله 200 متری از محل ورود
50	کلیفرم گوارشی	ml 1000 /2000	ml 1000 /4000	ml 1000 /4000	10	به ازاء هر میلیون عدد باکتری در متر مکعب
51	کل کلیفرم	ML 1000 / 1000	ml 1000 / 1000	ml 1000 / 1000	10	به ازاء هرمیلیون عدد باکتری در متر مکعب
52	تخم انگلهای کرمی (کرم نماتود)	-	0	(تبصره 4)	10	به ازا هر عدد مازاد هر متر مکعب

تبصره یک(الحاقی 13/03/1386): تخلیه با غلظت بیش از میزان مشخص شده در جدول در صورتی مجاز خواهد بود که پساب خروجی، غلظت کلراید، سولفات و مواد محلول منبع پذیرنده را در شعاع 200 متری بیش از 10 درصد افزایش ندهد.

تبصره دو(الحاقی 13/03/1386): تخلیه با غلظت بیش از میزان مشخص شده در جدول در صورتی مجاز خواهد بود که افزایش کلراید، سولفات و مواد محلول پساب خروجی نسبت به آب مصرفی بیش از 10 درصد نباشد.

تبصره سه(الحاقی 13/03/1386): درجه حرارت باید به میزانی باشد که بیش از 3 درجه سانتیگراد در شعاع 200 متری محل ورود آن، درجه حرارت منبع پذیرنده را افزایش یا کاهش ندهد.

تبصره چهار(الحاقی 13/03/1386): تعداد تخم انگل (نماتود) در فاضلاب تصفیه شده شهری، در صورت استفاده از آن جهت آبیاری محصولاتی که به صورت خام مورد مصرف قرار می ‌گیرد نباید بیش از یک عدد در لیتر باشد.

جدول 2 : حساسیت منطقه – آب و خاک

درجه حساسیت	1	2	3	4
منطقه	گیلان و مازندران گلستان کلیه مناطق تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست	خوزستان، بوشهر، هرمزگان	بقیه استانها	یزد، سیستان و بلوچستان، کرمان، خراسان (طول و عرض جغرافیایی)
ضریب مناطق	2	8 /1	5 /1	1

جدول 3 : حساسیت محیط – آب

درجه حساسیت	محیط	استان	ضریب محیط
1	منابع تأمین کننده آب شرب دریای مازندران و تالابهای کشور رودخانه های حساس شامل:		2
	ابهر رود	زنجان
	اترک،کارده	خراسان
	بار اندوز چای، روضه چای، زرینه رود،مهاباد چی	آذربایجان غربی
	یشار	کهکیلویه و بویر احمد
	تلخه رود،صوفی چای	آذربایجان شرقی
	حبله رود،شاهرود	سمنان
	حله،مند	بوشهر
	راوند، قره سو	کرمانشاه
	زاینده رود	اصفهان
	زرچوب، شفارود، مرد آبرود،نوکنده	گیلان
	کرج،جاجرود	تهران
	سیمره	ایلام
	قره سو	مازندران
	کارون	خوزستان
	کر	فارس
	گاماسیاب	همدان
	چاه ها: دشت اصفهان،دشت دامغان،دشت لنجان
2	خلیج فارس و دریای عمان چاه: دشت خوزستان،دشت زاهدان، دشت شیراز، دشت گرمسار، دشت مجن و شاهرود، دشت یزد
3	سایر رودخانه های کشورچاه: دشت سمنان، دشت شبانکاره، دشت دالکی و دشت کرمان		6 /1
4	چاه: سایر مناطق		4 /1
5	زمینهای کشاورزی		2 /1
6	اراضی بایر		1

جدول 4: هوا

ردیف	عوامل آلاینده	نوع واحد	صنایع آلاینده	واحد	حد مجاز تخلیه ×		ضریب ریالی	ملاحظات (تعاریف شماره در پیوست 2)
					درجه 1	درجه 2
1	CO	پالایشگاه	سیستم احیای کاتالیزور	PPM	1 /0	1 /0	10	2
		دستگاههای غیر مستقیم انتقال حرارت	نیروگاههای پالایشگاهها	PPM	150	150	9 /0	4
		کارخانه ذوب آهن	کوره بلند - کوره اصلی اکسیژن - کوره قوس الکتریکی	PPM	435	435	5	1
		قوس الکتریکی برای تهیه آلیاژ های آهن که در آنها الکترود ها در یک پایه قرار دارند.	فلز سلیسیم، فروسیلیکون، آلیاژ کلسیم سیلیکون با سیلیکو منگنز، زیر کونیوم،آلیاژ ها سیلیکو منگنز،آلیاژ نقره و آهن و آلیاژ فروکوم با کربن زیاد، چارچ کرم، فرو منگنز،استاندارد فرو منگنز، سیلیکون کاربید	PPM	500	500	5	2
		سایر واحد های صنعتی	هرروند تولیدی	PPM	304	435	4 /0	21
2	SO2	دستگاههای غیر مستقیم انتقال حرارت	نیروگاهها - پالایشگاهها	PPM	800	800	2	4
		کارخانه ذوب اولیه مس	کوره ها گداز، سرخ کننده ها ، تبدیل کننده های مس با کلوتور های مس	PPM	800	800	2	5
		کارخانه ذوب اولیه روی	واحد سرخ کردن روی	PPM	800	800	2	5
		کارخانه تهیه گوگرد	---------	PPM	800	800	2	2
		کارخانه ذوب اولیه سرب	ماشین کلوخه‌ سازی، کوره گداز الکتریکی و یا تبدیل کننده	PPM	800	1000	1	8
		کارخانه تهیه اسید سولفوریک به روش تماسی یا کارخانه تهیه اولوم	سوختن گوگرد، سوختن هیدروژن سولفوره، سوختن اسید الکینه شده و سوختن سولفور های آلی	PPM	380	456	1	-
		کارخانه کاغذ سازی روند سولفیت در تهیه سلولز	تهیه کاغذ	Kg/ Ton	5 /4	15	1	-
		کارخانه آجر سازی و سایر کارخانجات مشتقات خاک رس	دی اکسید گوگرد خارجی (دودکش)	PPM	800	800	5 /0	2
		سایر واحد های صنعتی	هر روند تولیدی	PPM	800	800	5 /0	21
3	NOx	دستگاههای غیر مستقیم انتقال حرارت	نیروگاه ها - پالایشگاهها	PPM	350	350	8	4
		کارخانه تهیه اسید نیتریک	واحد تهیه اسید نیتریک	PPM	350	500	5	-
4	H2S	کارخانه تهیه گوگرد	------------	PPM	20	30	16	8
		کارخانه ذوب آهن	کارخانه تهیه کک	PPM	180	360	5	1
		سایر واحد های صنعتی	هر روند تولیدی	PPM	2 /7	18	2	21
5	NH3	کارخانه تهیه آمونیاک	کارخانه آمونیاک	PPM	50	100	13	-
		کارخانه های تهیه کربنات و بی کربنات دو سود	-----------	kg/ Ton	5	5	9 /0	17
6	HCN	کارخانه تهیه اسید سیانیدریک	تهیه اسید سیانیدریک	PPM	8	10	20	-
7	HF	کارخانه شیشه سازی و سایر کارخانجات که فلوئور یا مشتقات آن به هوا تخلیه می شود.	تهیه شیشه	PPM	6 /36	8 /48	16	2
8	F2	کارخانه احیا اولیه آلومینیم	محل استقرار ظروف الکترولیت کارخانه تهیه آند	PPM	4 /6	16	18	2
		کارخانه تهیه اسید سوپر فسفات به روش توده کردن	مخلوط کننده ها، حل کننده هایی که در آنها واکنش نیز انجام می گیرد. سایر حل کننده ها، ذخیره کننده های سوپر فسفات که در آن واکنش انجام می گیرد.	gr/ ton تولید	100	150	2	12
		کارخانه تهیه سوپر فسفات به روش دانه ای	رآکتو رها، دانه کننده ها، خشک کننده ها، سرد کننده ها، غربال کننده ها و آسیاب کننده ها	gr/ ton تولید	100	150	2	12
		مخازن ذخیره سوپر فسفات دانه ای	توده های محصول )جمع شده رویهم ( الواتور ها، منتقل کننده ها، غربالها و آسیابها	gr/ ton تولید	5 /0	75 /0	2	12
		کارخانه اسید فسفریک به روش تر	رآکتور ها، صافیها، تانک دخیره اسید فسفریک رقیق، دستگاه تقلیل کننده اسید فسفریک رقیق، تانک ذخیره اسید فلوئور سیاسیلیک و تانکهای تصفیه	gr/ton تولید	10	25	9	12
		کارخانه تهیه اسید سوپر فسفریک	ذخیره کننده ها، تانکهای سرد کننده محصول و دستگاههای تغلیظ کننده	gr/ ton تولید	5	10	10	12
		کارخانه تهیه فسفات دی آمونیم	رآکتور ها دانه کننده ها، خشک کننده ها، سرد کننده ها و آسیاب کننده ها	gr/ ton تولید	30	50	6	12
		کارخانه آجر سازی و سایر کارخانجات مشتقات خاک ورس	کوره پخت )فلوئور و خروجی از کوره پخت(	PPM	10	25	9	2
		کارخانه تهیه سرامیک	کوره پخت	PPM	4 /6	16	9	2
		سایر واحد های صنعتی	هر روند تولیدی	PPM	4 /6	16	9 /0	21
9	S2C	کارخانه تولید سولفور کربن	تهیه سولفور کربن (سولفور کربن، اسید سولفوریک اکسی سولفور کربن( و هر منبع ثابت دیگر	PPM	100	110	10	14
10	HCL	کارخانه تهیه پی، وی، سی	تهیه پی، وی ، سی	PPM	67	201	3	2
		کارخانه تهیه کلرور روی	تهیه کلرور روی	PPM	67	201	3	2
		کارخانه تهیه کلرور نیکل	تهیه کلرور نیکل	PPM	67	201	3	2
		کارخانه تهیه آلفا کلرو پروپین	تهیه اسید آلفا کلرور پروپین	PPM	67	201	3	2
		دستگاههای انتقال و پراکنده اسید کلریدریک و کارخانه شیمیایی نظیر آن	دستگاههای پر کننده اسید کلریدریک	PPM	67	201	3	2
		کارخانه تهیه اسید کلریدریک	تهیه اسید کلریدریک	PPM	67	201	3	2
		کارخانه تهیه کلرور فریک	تهیه کلرور فریک	PPM	67	201	3	2
11	ذرات	پالایشگاه	سیستم احیای کاتالیزور	Mg/ m3	150	350	06 /0	2
		دستگاههای غیر مستقیم انتقال حرارت	نیروگاهها - پالایشگاهها	Mg/ m3	150	350	8	4
		کارخانه ذوب آهن	کوره بلند	Mg/ m3	100	250	9	1
			کوره اصلی اکسیژن	Mg/ m3	50	150	10	1
			کوره قوس الکتریکی	Mg/ m3	100	150	9	1
			کوره بوته باز	Mg/ m3	100	300	8	1
		قوس الکتریکی برای تهیه آلیاژ های آهن که در آنها الکترود ها در یک پایه قرار دارند	فلز سیلسیم، فرو سیلیکون، آلیاژ کلسیم، سیلیکون یا سیلیکو منگنز زیر کونیوم	WH /KG μ	45 /0	1	8 /0	2
			آلیاژ سیلیکو منگنز، آلیاژ نقره و آهن و آلیاژ فروکرم با کربن زیاد	WH /KG μ	23 /0	5 /0	7 /0	2
			چارچ کرم، فرو منگنز، استاندارد فرو منگنز، سلیکون کلربید	WH /KG μ	23 /0	5 /0	7 /0	2
		عملیات زدودن مواد زاید	عملیات زدودن مواد زاید از روی قطعات فولادی به وسیله شعله اکسیژن	Mg/ m3	50	150	08 /0	2
		کارخانه ذوب اولیه مس	خنک کننده های مس	Mg/ m3	50	150	10	5
		کارخانه ذوب اولیه روی	واحد کلوخه سازی (ماشین کلوخه سازی(	Mg/ m3	50	150	10	-
		کارخانه احیای مواد اولیه آلومینیم	محل استقرار ظروف الکترولیت کارخانه تهیه آند	Mg/ m3	75	150	08 /0	2
		کارخانه ذوب اولیه سرب	کوره بلند، کوره روربر و ماشین کلوخه سازی	Mg/ m3	50	150	10	2
		کارخانه تولید برنج یا شمش برنز	کوره های روربر، کورهای الکتریکی و بلند مقعری	Mg/ m3	50	150	08 /0	7
		کارخانه کاغذ سازی روند سولفیت درتهیه سلولز	تهیه کاغذ	Mg/ m3	150	250	20	2
		کارخانه تهیه دوده	فیلتر گاز مرطوب	Mg/ m3	60	60	14	2
		کارخانه تهیه دوده	برج شستشوی کارخانه کوره ها	Mg/ m3	50	50	15	2
		کارخانه تهیه دوده	بعد سوزها	Mg/ m3	40	40	16	2
		کارخانه تهیه دوده	کوره ها	Mg/ m3	50	50	15	2
		کارخانه آجر سازی و سایر کارخانجات و مشتقات خاک رس	ذرات خروجی از تهیه آجر	Mg/ m3	100	250	4	2
		کارخانه تهیه اسید سولفوریک به روش تماسی یا کارخانه تهیه اولوم	سوختن مرکاپتانها و سوختن لجن اسید	Mg/ m3	40	75	9	-
		کارخانه تهیه سیمان	کوره پخت	Mg/ m3	100	150	9	18
		کارخانه تهیه سیمان	آسیاب کننده، نرم کننده و خرد کننده	Mg/ m3	100	150	9	-
		ریخته گریها	کوره های مقعر، القاء الکتریکی و قوس الکتریکی	Mg/ m3	100	250	14	2
		کارخانه کاغذ سازی روند سولفات (کرافت) در تهیه سلولز	کوره باز یافت	Mg/ m3	150	250	20	2
		کارخانه کاغذ سازی روند سولفات (کرافت) در تهیه سلولز	کل گوگرد احیاء شده (تمام ترکیبات گوگردی احیاء شده نظیر اسید سولفوریک، متیل مرکاپتان، دی متیل سولفورو، دی متیل دی سولفور و غیره برحسب اسید سولفوریک	Mg/ m3	5	10	20	2
		کارخانه تهیه ذغال سنگ	خشک کننده های حرارتی	Mg/ m3	75	150	10	2
		کارخانه تهیه ذغال سنگ	وسایل تمیز کننده ذغال بوسیله هوای فشرده	Mg/ m3	40	100	10	2
		کارخانه تهیه ذغال سنگ	وسایل حمل و نقل شکننده ها، خرد کننده ها، غربال کننده ها، مخازن ذخیره ذغال سنگ، نقاط نقل و انتقال ذغال سنگ و مراحل آبگیری، ذغال سنگ	Mg/ m3	40	100	10	-
		کارخانه تهیه سرامیک	کوره پخت	Mg/ m3	200	300	8	2
		کارخانه آزبست	تهیه آزبست	Fiber/cm3	10	10	19	2
		کارخانه تهیه گچ	مراحل مختلف تهیه گچ	Mg/ m3	250	600	4	-
		کارخانه تهیه آسفالت	کوره های خشک کننده، الواتور ها، غربالها، مخازن ذخیره آسفالت، قیفها، مخلوط کننده های آسفالت، مخازن ذخیره مواد معدنی آسفالت و مواد اولیه، وسایل و دستگاه های هدایت کننده گرد و غبار به وسایل کنترل کننده	Mg/ m3	100	250	3	2
		تصفیه و ذوب کننده های ثانویه سرب	کوره های بلند (مقعری) و روربر و پات	Mg/ m3	50	150	08 /0	2
		کارخانه تهیه آهک	کوره آسیاب خردکننده، دستگاه های ابدیده کردن آهک، نقل و انتقال آهک و بارگیری آهک	Mg/ m3	100	250	4	2
		عملیات تهیه ماسه و قالب سازی کارخانجات ریخته گری	تهیه ماسه و تهیه قالب، شکستن قالب	Mg/ m3	150	150	10	-
		زباله سوز معمولی(شهری و صنعتی) بیش از 25 تن در شبانه روز	از دودکش دستگاه زباله سوز	Mg/ m3	150	250	9	-
		سایر واحد های صنعتی	هرروند تولیدی	Mg/ m3	100	250	08 /0	21
		هیدرو کربو های گروه اول	-------	Mg/ m3	-	20	19	-
		هیدرو کربو های گروه دوم	--------	Mg/ m3	-	150	10	-
		هیدرو کربو های گروه سوم	-----	Mg/ m3	-	300	8	-

• استاندارد های درجه یک در مورد کارخانه ‌ها و کارگاه‌ های جدید و همچنین کارخانه ‌ها و کارگاههای موجود که محل آنها با ضوابط استقرار موضوع ماده (12) قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب 3 /2 /1374 مغایرت داشته باشد اعمال می ‌شود.
• استاندارد های درجه 2 برای کارخانه ‌ها و کارگاههای موجود که محل آنها با ضوابط استقرار فوق ‌الذکر مغایرتی ندارد، ملاک عمل خواهد بود.

جدول 5 : حساسیت منطقه – هوا و صدا

نوع منطقه	شرح	ضریب
غیرحساس	اماکنی که حساسیت خاصی ندارد (مناطق خارج شهر اماکن مسکونی)	1
نیمه حساس	مناطق مسکونی و مناطق زیستی حساس	2
حساس	7 شهر آلوده از نظر آلودگی هوا	3

جدول 6 – میزان جریمه ناشی از تخریب محیط زیست

نوع تخریب	واحد	ضریب ریالی*100
خاکبرداری و خاکریزی	متر مکعب	10 - 1000
قطع اشجار (درختان و درختچه ها)، بوته کنی	اصله	10 - 1000
مرگ و میر جانوران وحشی	تعداد	10 - 1000
تخریب اراضی اعم از جنگلی، مرتعی، کشاورزی و غیره	هکتار	100 - 20000
رودخانه و سایر جریان های آبی	کیلومتر	100 – 2000
تالابها و سایر آبهای ساکن	هکتار	1000 -10000

* میزان ضریب های در محدوده معین شده فوق توسط سازمان و با همکاری وزارت جهاد کشاورزی (سازمان جنگلها) معین خواهد شد.

جدول شماره7: طبقه ‌بندی مواد زائد

گروه	کد بین المللی	نوع مواد زائد	شاخص آلایندگی	واحد	ضریب ریالی ×1000
1	Y10	مواد و اشیای حاوی یا آلوده به بی فنیل های چند کلره(pcbs) ترفینلهای چند کلره (pcls) و یا بی فنیلهای چند برمه (PBBs)	وزنPCB – PBB - PCT	kg	10000
	Y43	ترکیبات گروه دی – بنزو- بی - فورانهای چند کاره	وزن فوران ها	kg	10000
	Y44	ترکیبات گروه دی – بنزو – پی – دی اکسین های چند کاره	وزن دی اکسین ها	kg	10000
	Y41	حلالهای آلی هالوژن دار	وزن ماده	kg	10000
	Y29	جیوه، ترکیبات جیوه	وزن جیوه	kg	10000
	Y5	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون و استفاده از مواد شیمیایی نگهدارنده چوب	وزن ماده	kg	10000
	Y45	ترکیبات آلی هالوژن دار علاوه بر موادی که در فوق اشاره شد	وزن ماده	kg	10000
2	Y26	کادمیوم، ترکیبات کادمیوم	وزن کادمیوم	Kg	500
	Y24	آرسنیک و ترکیبات آرسنیک	وزن آرسنیک	kg	500
	Y21	ترکیبات کروم شش ظرفیتی	وزن کروم	kg	500
	Y30	تالیوم و ترکیبات تالیوم	وزن تالیوم	kg	500
	Y19	کربونیل های فلزی	وزن ماده	kg	500
	Y20	برلیوم ترکیبات برلیوم	وزن برلیوم	kg	500
	Y28	تلوریوم و ترکیبات تلورویوم	وزن تلوریوم	kg	500
	Y27	آنتیوان، ترکیبات آنتیوان	وزن آنتیموان	kg	500
	Y25	سلنیوم و ترکیبات سلنیوم	وزن سلنیوم	kg	500
	Y17	مواد زائد حاصل از پرداخت سطح فلزات و پلاستیک	وزن ماده	Kg	200
3	Y15	ضایعاتی که ماهیت افتخاری دارند و مشمول سایر مقررات نیستند	وزن ماده	kg	10
	Y34	اسید ها به شکل محلول یا جامد	وزن اسید آزاد	kg	10
	Y35	باز ها به شکل محلول یا جامد	وزن باز آزاد	kg	10
4	Y4	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون و کاربرد دارو های گیاهی ومواد کشنده میکرو ارگانیسم ها، شامل سموم کشاورزی	وزن ماده	kg	500
	Y7	مواد زائد حاصل از تصفیه حرارتی و آبکاری فلزات به وسیله سیانیدها	وزن سیانید	kg	10000
	Y37	ترکیبات آلی فسفره	وزن فسفر	kg	500
	Y33	سیانید های غیر آلی	وزن سیانید	kg	1000
	Y38	سیانید های آلی	وزن سیانید	kg	1000
5	Y18	بقایای حاصل از عملیات دفع مواد زائد صنعتی	وزن ماده	kg	200
	Y47	بقایای حاصل از زباله سو زهای منازل	وزن ماده	kg	200
	Y39	فنل ها، ترکیبات فنل از جمله کلرو فنل ها	وزن فنل ها	kg	5
	Y40	اتر ها	وزن اتر	kg	5
	Y42	حلال های آلی بدون هالوژن	وزن ماده	kg	5
	Y6	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون و کاربرد حلالهای آلی	وزن ماده	kg	5
	Y8	ضایعات روغن های معدنی که برای استفاده های رایج مناسب نیستند	وزن ماده	kg	5
	Y9	مخلوط های زائد روغن یا آب، هیدرو کربنها با آب و امولسیونها	وزن ماده	kg	5
	Y11	مواد قیری زائد حاصل از پالایش تقطیر و تصفیه حرارتی	وزن ماده	kg	5
6	Y36	آزبست ) پودر یا الیاف(	وزن آزبست	kg	200
7	Y1	مواد زائد حاصل از مراقبت های پزشکی بیمارستانها، مراکز درمانی	وزن ماده	kg	50
	Y2	مواد زائد حاصل از تولید و تهیه فرآورده های دارویی	وزن ماده	kg	50
	Y3	دوا و دارو های زائد و کود های شیمیایی	وزن ماده	kg	50
	Y12	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون و کاربرد جوهر ها، رنگها، پیگمنتها، مواد رنگرزی، لاک و الکل روغن های جلا	وزن ماده	kg	20
	Y13	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون وکاربرد رزین ها، لاتکس، چسب ها و نرم کننده ها	وزن ماده	kg	20
	Y16	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون و کاربرد مواد شیمیایی مورد استفاده در عکاسی	وزن ماده	kg	20
	Y32	ترکیبات غیر آلی فلوئور غیر از کلسیم فلوراید	وزن ماده	kg	20
8	Y14	مواد زائد شیمیایی حاصل از فعالیتهای تحقیقاتی، عمرانی یا آموزشی که ماهیت شناخته شده ندارد و یا جدید بوده و اثراتشان بر روی انسان و محیط ناشناخته است.	وزن ماده	kg	20
9	Y31	سرب، ترکیبات سرب	وزن سرب	kg	200
	Y22	ترکیبات مس	وزن مس	kg	100
	Y23	ترکیبات روی	وزن روی	kg	100
10	Y46	سایر پسماند ها	وزن ماده	kg	1 ٪

-در صورتی که این مواد با مواد دیگری مخلوط یا ترکیب شده باشد، فقط وزن مواد آلاینده به تفکیک طبق جدول فوق محاسبه می شود.
- درصورتی که دفع مواد زاید با آتش سوزی یا در هر گونه انتشار در هوا توأم باشد، جرایم مربوط به آلودگی هوا جداگانه و به مبلغ اضافه خواهد شد.