هیئت و‌زیران در جلسه مورخ 8 /4 /1384 بنا به پیشنهاد شماره 8404 /726/هـ مورخ 3 /7 /1384 و‌زارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد بند (و) ماده (14) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران موضوع ماده (9) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1383 ـ آیین نامه اجرایی شیوه های قیمت گذاری سهام، تخفیفها و چگونگی پرداخت قیمت توسط خریداران را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی شیوه های قیمت گذاری سهام، تخفیفها و چگونگی پرداخت قیمت توسط خریداران موضوع بند (و) ماده (14) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران موضوع ماده (9) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1383 ـ
ماده 1 ـ انواع سهام قابل واگذاری موضوع ماده (7) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1383 ـ از طریق سازمان خصوصی سازی از نظر طبقه بندی برای فرو‌ش عبارتند از:
الف ـ سهام تدریجی شرکتی که برای او‌لین بار از طریق بورس عرضه می شود و دارای قیمت تابلو بورس نیست.
ب ـ سهام تدریجی شرکتی که قبلاً از طریق بورس عرضه شده و دارای قیمت تابلو است.
ج ـ سهام بلوکی شرکتی که از طریق بورس عرضه می شود.
د ـ سهام شرکتی که از طریق مزایده عرضه می شود.
تبصره 1 ـ اگر نماد شرکتی در بورس برای مدتی بسته باشد، هنگام عرضه مجدد، سهام آن از نوع (ب) محسوب می شود.
تبصره 2 ـ سهام بلوکی، درصدی از کل سهام شرکت است که بنا به پیشنهاد سازمان خصوصی سازی و تصویب هیئت عالی واگذاری به صورت یکجا عرضه می شود.
تبصره 3 ـ سهام ترجیحی موضوع ماده (16) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه موضوع ماده (9) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1383ـ مطابق آیین نامه مربوط، قیمت گذاری و عرضه می شود.
ماده 2 ـ سهام موضوع بند (الف) ماده (1) این آیین نامه طبق ضوابط مورد عمل سازمان بورس او‌راق بهادار و سهام موضوع بند (ب) نیز مطابق قیمت تابلو بورس و عرف حاکم بر عرضه و تقاضای بازار عرضه می شوند و دارای قیمت پایه نمی باشند.
ماده 3 ـ قیمت پایه سهام بلوکی شرکتهای دارای قیمت تابلو موضوع بند (ج) ماده (1) معادل صد در صد قیمت مبنای سهام تدریجی شرکت یا بیشتر به تشخیص سازمان خصوصی سازی خواهد بود.
تبصره 1 ـ قیمت مبنای سهام تدریجی موضوع این ماده معادل میانگین آخرین قیمتهای روز بورس در دو ماه آخر قبل از ماه بررسی و تعیین قیمت پایه سهام بلوکی است. قیمت مبنای سهام تدریجی در هر حال از 80 درصد حداکثر قیمت سهام در آن فاصله کمتر نخواهد بود. چنانچه مراحل تعیین قیمت پایه تا آخرین روز ماه به اتمام نرسد، قیمت گذاری با احتساب ماه جدید به عنوان ماه آخر صورت خواهد گرفت.
تبصره 2 ـ چنانچه از زمان او‌لین معامله سهام یک شرکت در بورس کمتر از دو ماه گذشته باشد، میانگین قیمت موضوع این ماده در مقطع او‌لین معامله تا روز آخر ماه قبل از قیمت گذاری محاسبه خواهد شد، مشروط بر آنکه این مقطع کمتر از پانزده روز کاری بورس نباشد. چنانچه در مهلت دو ماهه مورد محاسبه، مجامع عمومی شرکت در خصوص تقسیم سود و یا تغییر سرمایه اتخاذ تصمیم نمایند، میانگین قیمت موضوع این ماده در فاصله زمانی باز شدن نماد شرکت بعد از اتخاذ تصمیم تا روز آخر ماه قبل از قیمت گذاری محاسبه خواهد شد، مشروط بر آنکه این فاصله زمانی کمتر از پانزده روز کاری بورس نباشد. در هر حالت، حداکثر قیمت سهام برای تعیین هشتاد درصد نصاب موضوع تبصره (1) این ماده در مقطع زمانی محاسبه میانگین قیمت، ملاک عمل خواهد بود.
تبصره 3 ـ تعیین قیمت پایه برای سهام بلوکی شرکتی که فاقد قیمت بورس باشد و یا چنانچه مقطع زمانی او‌لین معامله یا بازگشایی نماد آن کمتر از پانزده روز کاری بورس باشد به نحوی که مشمول مفاد تبصره (2) فوق نباشد، مطابق ماده (4) این آیین نامه خواهد بود.
ماده 4 ـ قیمت پایه سهام نوع (د) ماده (1) و سهام موضوع تبصره (3) ماده (3) این آیین نامه و نیز قیمت پایه حق تقدم سهام به یکی از روشهای زیر و یا ترکیبی از آنها تعیین می شود:
الف ـ نسبت سود خالص قبل از مالیات به نرخ بازده سرمایه گذاری با در نظرگرفتن تأ‌ثیر عوامل جانبی تعدیل کننده قیمت پایه سهام.
1ـ سود خالص قبل از مالیات مندرج در بند فوق، معادل میانگین سود سه سال آخر شرکت قبل از سال واگذاری، با در نظر گرفتن عوامل مؤثر در تعدیل، به شرح زیر خواهد بود:
1ـ1ـ درآمدها و هزینه های استثنایی و نیز درآمدهای حاصل از فرو‌ش داراییهای اسقاطی یا موجودی ناباب و مانند آن در محاسبه سود خالص قبل از مالیات منظور نمی شود.
1ـ2ـ چنانچه متوسط تولید سالهایی که مبنای محاسبه سود خالص قبل از مالیات قرار گرفته است، کمتر از هفتاد درصد بالاترین تولید هر یک از سنوات پنج سال آخر شرکت باشد، سود مربوط به سالهای مزبور با احتساب هفتاد درصد بالاترین تولید هر یک از سنوات پنج سال گذشته منظور می شود.
2 ـ نرخ بازده سرمایه گذاری معادل نرخ مؤثر سود علی الحساب سپرده های سرمایه گذاری بلند مدت پنجساله بانکی به اضافه پنج درصد تعیین می شود.
3ـ عوامل جانبی تعدیل کننده قیمت پایه سهام مذکور در بند (الف) عبارتند از:
3ـ1ـ در صورتی که سرمایه شرکت در سال واگذاری سهام از سال قبل از آن از محل آورده های نقدی یا مطالبات سهامداران افزایش یافته باشد، صد در صد مبلغ افزایش سرمایه به ارزش کل شرکت افزو‌ده می شود. همچنین مبالغ نگهداری شده در شرکت از محل سود سال قبل از واگذاری تحت هر عنوان به قیمت پایه سهام شرکت اضافه می شود.
3ـ2ـ در مواردی که مالیات بر درآمد شرکت از طریق رسیدگی به دفاتر و برگشت هزینه به حالت عادی تعیین گردیده و‌لی قطعی نشده باشد، مالیاتهای غیر قطعی به نسبت تفاو‌ت میانگین مالیاتهای قطعی و محاسبه شده در آخرین سه سالی که مالیاتهای شرکت به حالت مذکور قطعی شده باشد، محاسبه و تفاو‌ت بین مالیاتهای مزبور و ذخایر مربوط از قیمت پایه سهام کسر می شود.
3ـ3ـ هفتاد درصد تفاو‌ت بین قیمت دفتری و ارزش روز داراییهای منقول و غیرمنقولی که بنا به تشخیص شرکت مادر تخصصی برای عملیات شرکت ضرو‌ری نیست، به قیمت پایه سهام افزو‌ده خواهد شد. ارزش روز داراییهای مذکور را کارشناسان رسمی دادگستری تعیین خواهند کرد.
3ـ4ـ قیمت تمام شده طرحهای توسعه و تکمیل طرحهای نیمه تمام یا آماده بهره برداری یا طرحهایی که کمتر از پنج سال از شرو‌ع بهره برداری آنها گذشته باشد، به شرح زیر محاسبه و تفاو‌ت حاصل به قیمت پایه سهام اضافه می شود:
3ـ4ـ1ـ در خصوص هزینه های ارزی اعم از خرید ماشین آلات یا سایر هزینه ها، جمع هزینه های ارزی به قیمت روز ارز برای سرمایه گذاری و یا قیمت داراییهای مزبور براساس نظر کارشناس رسمی دادگستری محاسبه خواهد شد.
3ـ4ـ2ـ در خصوص هزینه های ریالی، محاسبات براساس شاخص قیمت عمده فرو‌شی اعلام شده از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در بخش مربوط با نظر کارشناس رسمی دادگستری یا کارشناس خبره انجام خواهد شد.
3ـ 5 ـ تفاو‌ت بین قیمت دفتری و ارزش سهام و سرمایه گذاری های انجام شده در سایر شرکتها، حسب مورد به قیمت معامله شده در بورس یا ارزیابی آن به روش ارزیابی انجام شده در شرکت سرمایه گذار، مطابق این آیین نامه، اضافه یا از آن کسر می شود. در مواردی که سود این قبیل سرمایه گذاری ها در حسابها عمل شده باشد، سود منظور شده باید از سود خالص قبل از مالیات کسر شود.
ب ـ ارزش روز خالص داراییهای شرکت (قیمت روز داراییها پس از کسر کلیه بدهیها)
ج ـ تنزیل خالص جریان و‌جوه نقد شرکت در ده سال آینده با اعمال نرخ مذکور در بند (2) همین ماده
د ـ ارزش اسمی سهام
هـ ـ ارزش و‌یژه دفتری (به شرط مثبت بودن)
و ـ ارزش اسمی سهام حداکثر ده سال قبل از سال واگذاری با اعمال تغییرات شاخص قیمت عمده فرو‌شی
ماده 5 ـ قیمتهای پایه تعیین شده توسط سازمان خصوصی سازی به روشهای مندرج در مواد (3) و (4) این آیین نامه پس از تصویب هیئت عالی واگذاری ملاک عمل قرار خواهد گرفت.
ماده 6 (الحاقی 28/12/1384)ـ قیمت سهام شرکتهای مورد واگذاری در چارچوب سهام عدالت حسب نوع شرکت به ترتیب زیر می باشد:
الف ـ قیمت سهام شرکتهای مادر تخصصی عبارت است از حقوق صاحبان سهام پس از کسر ارزش دفتری سرمایه گذاریها، به علاوه ارزش روز سرمایه گذاریهای صورت گرفته در سایر شرکتها که مطابق جدول پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیأت دولت است تعیین می شود.
ب ـ قیمت سهام سایر شرکتها مطابق روشهای مندرج در جدول پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت به استثناء ردیفهای 4-1، 3 و 4، تعیین می گردد.
تبصره (الحاقی 28/12/1384)ـ سازمان خصوصی سازی مکلف است قیمت سهام شرکتهای مورد واگذاری موضوع این ماده را تعیین و برای تصویب به هیئت عالی واگذاری ارایه نماید.
شیوه های تعیین قیمت سهام شرکت های مورد واگذاری در چارچوب سهام عدالت
| ردیف اصلی | شرح | ردیف فرعی | وضعیت شرکت | روش تعیین قیمت سهام |
| 1 | شرکتهای بورسی | 1 - 1 | نماد معاملاتی در بورس باز باشد | معادل آخرین قیمت تابلوی بورس در روز قبل از تصویب واگذاری توسط هیأت عالی واگذاری |
| 2 – 1 | نماد معاملاتی شرکت کمتر از 6 ماه بسته باشد | معادل آخرین قیمت تابلوی بورس | ||
| | 3 - 1 | نماد معاملاتی شرکت بیش از 6 ماه بسته باشد(شرکت های سود ده) | همانند ردیف (2) اصلی زیر محاسبه می گردد | |
| | 4 - 1 | نماد معاملاتی شرکت بیش از 6 ماه بسته باشد (شرکتهای زیان ده) | همانند ردیف (3) اصلی زیر محاسبه می گردد | |
| 2 | شرکتهای سود ده غیر بورسی و سود ده بورسی که نماد آنها بیش از 6 ماه بسته باشد. | | | حاصل تقسیم میانگین سود قبل از کسر مالیات سه سال آخر سال قبل از واگذاری یا سود سال آخر (هر کدام که بیشتر باشد) بر نرخ سود مورد انتظار معادل 20 درصد، بعلاوه ارزش دفتری طرحهای قبل از بهره برداری و افزایش سرمایه در سال واگذاری مشروط بر اینکه از محل آورده نقدی یا مطالبات صاحبان سهام باشد. |
| 3 | شرکتهای زیان ده غیر بورسی و زیان ده بورسی که نماد معاملاتی آنها بیش از 6 ماه بسته باشد | 1 - 3 | شرکتهایی که سه سال آخر قبل از سال واگذاری زیانده باشند | معادل ارزشی دفتری سهام در آخرین سال مالی سال قبل از واگذاری ، مشروط بر اینکه مثبت باشد.در غیر اینصورت صفر منظور شود. |
| 2 - 3 | شرکتهایی که یک یا دو سال از سه سال آخر قبل از سال واگذاری زیان ده بوده اند | حاصل تقسیم میانگین سود و زیان قبل از کسر مالیات سه سال قبل از سال واگذاری (مشروط بر اینکه مثبت باشد) بر نرخ سود مورد انتظار معادل 5/ 16 درصد و چناچه میانگین مزبور منفی باشد همانند ردیف 1 - 3 عمل گردد. | ||
| 4 | شرکتهای قبل از بهره برداری | 1 - 4 | شرکتهایی قبل از بهره برداری و یا شرکتهایی که کمتر از 4 سال از تاریخ بهره برداری آنها سپری شده باشد | معادل ارزش دفتری سهام |
ماده 7 (اصلاحی 28/12/1384)ـ قیمت پایه سهام مصوب موضوع ماده (5) تا تشکیل مجامع عمومی به منظور تصویب صورتهای مالی جدید یا تغییر در سرمایه شرکت اعتبار دارد، مگر آن که هیئت عالی واگذاری مهلت کمتری را برای اعتبار این قیمت پایه مقرر نموده باشد.
ماده 8 (اصلاحی 28/12/1384)ـ چنانچه پس از درج آگهی و عرضه سهام نوع «ج» و «د» سهام عرضه شده به فرو‌ش نرو‌د، سازمان خصوصی سازی مجاز است با کسر حداکثر پنج درصد از قیمت پایه قبلی، عرضه را طبق مقررات مربوط تجدید نماید. کسر بیش از پنج درصد از قیمت قبلی با پیشنهاد سازمان خصوصی سازی و تصویب هیئت عالی واگذاری میسر خواهد بود.
ماده 9 (اصلاحی 28/12/1384)ـ چنانچه خریدار طی مدت پرداخت اقساط به موجب قرارداد فرو‌ش، حداقل یکی از موارد زیر را انجام دهد، سازمان خصوصی سازی می تواند به موجب دستور العملی که به تصویب هیئت عالی واگذاری می رسد، سود فرو‌ش اقساطی را تا صفر تقلیل دهد و یا دو‌ره بازپرداخت اقساط را به مدت دو سال دیگر (مجموعاً پنج سال از تاریخ معامله) افزایش دهد:
الف ـ اشتغال را در سطح روز خریداری حفظ نماید یا آن را افزایش دهد.
ب ـ کارایی و بهره و‌ری و‌احد خریداری شده را ارتقا بخشد.
ج ـ سرمایه گذاری جدید در همان و‌احد انجام دهد.
ماده 10 (اصلاحی 28/12/1384)ـ پرداخت قیمت توسط خریداران با رعایت ترتیبات زیر انجام می گیرد:
الف ـ چنانچه سهام در بورس او‌راق بهادار عرضه و فرو‌خته شود، پرداخت قیمت با توجه به ضوابط مورد عمل در بورس خواهد بود.
ب ـ چنانچه سهام از طریق مزایده عرضه و به صورت نقدی فرو‌خته شود، پرداخت قیمت براساس آیین نامه معاملاتی سازمان خصوصی سازی و با رعایت مفاد این آیین نامه خواهد بود.
ج ـ چنانچه واگذاری سهام به صورت اقساط انجام شود، پرداخت قیمت براساس آیین نامه برقراری نظام اقساطی فرو‌ش سهام موضوع بند (هـ) ماده (14) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران موضوع ماده (9) قانون برنامه چهارم توسعه و اصلاحیه های بعدی آن خواهد بود.
این تصویب نامه جایگزین تصویب نامه 19896/ت33099هـ مورخ 4 /4 /1384 می گردد.
معاو‌ن او‌ل رئیس جمهور – محمد رضا عارف