آئین‌ نامه شماره 28 درخصوص نمایندگی بیمه
مصوب 1371,06,09با اصلاحات و الحاقات بعدی

شورایعالی بیمه در اجرای بند 5 ماده 17 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری، آئین‌نامه نمایندگی شرکتهای بیمه مشتمل بر 3 فصل، 37 ماده و 13 تبصره است را در جلسه مورخ 9 /6 /1371 تصویب نمود:

آئین نامه نمایندگی بیمه

فصل اول : تعریف و شرایط نمایندگی بیمه

ماده 1- نماینده بیمه که در این آئین‌نامه اختصاراً «نماینده» نامیده می‌شود ، شخصی است حقیقی یا حقوقی که با توجه به قوانین و مقررات و مفاد این آئین‌نامه مجاز به عرضه خدمات بیمه‌ای به نمایندگی از جانب شرکت بیمه طرف قرارداد خواهد بود.
مقررات این آئین‌نامه شامل نمایندگانی است که خدمات بیمه‌ای در داخل کشور عرضه می‌نمایند.

ماده 2- نمایندگی بیمه طبق مقررات این آئین‌ نامه از طرف شرکتهای بیمه به اشخاص واجد شرایط اعطاء می‌گردد.

ماده 3(اصلاحی 24/05/1373)- مدت نمایندگی بیمه نامحدود است، لیکن پروانة نمایندگی بیمه هر سه سال یکبار با رعایت مفاد این آئیننامه تمدید می‌گردد.

ماده 4- شرکت بیمه می‌تواند در رشته های بیمه اشخاص، اموال و مسئولیت اعطاء نمایندگی نماید.

تبصره (الحاقی 24/05/1373)- بیمه‌گر موظف است بخشی از اختیارات و وظایف خود در صدور بیمه‌نامه و عندالاقتضاء در پرداخت خسارت را در رشته های مختلف بیمه براساس درجه بندیهای انجام شده به شرکت نمایندگی تفویض نماید.

ماده 5- اشخاص حقیقی متقاضی اخذ نمایندگی باید دارای شرایط زیر باشند:
الف- تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران.
ب- اعتقاد به اسلام و یا یکی دیگر از ادیان رسمی‌کشور.
ج- دارا بودن حسن شهرت.
د- عدم اعتیاد به مواد مخدر.
هـ- نداشتن سوء پیشینه کیفری و همچنین نداشتن سابقه محکومیت ورشکستگی به تقصیر یا تقلّب.
و- داشتن گواهی پایان خدمت وظیفه عمومی ‌‌یا معافیت دائم.
ز- دارا بودن حداقل مدرک دیپلم با دو سال سابقه کار مفید بیمه‌ای، یا حداقل لیسانس و یکسال سابقه کار مفید بیمه‌ای و یا حداقل لیسانس در رشته بیمه و یا گرایش بیمه و 6 ماه کار مفید بیمه‌ای.
ح- موفقیت در آزمون بیمه مرکزی ایران.
ط- سایر شرایطی که از طرف شرکت بیمه ذیربط تعیین می‌شود.

تبصره - بازنشستگان صنعت بیمه که حداقل ده سال در بخشهای فنی بیمه‌ای خدمت نموده باشند با داشتن حداقل مدرک سیکل از شرایط این بند معاف می‌باشند.

ماده 6(اصلاحی 24/05/1373)- اشخاص حقوقی متقاضی اخذ نمایندگی باید دارای شرایط زیر باشند:
الف- بصورت یکی از شرکتهای سهامی‌عام، خاص و تعاونی تأسیس شده باشد.
ب- حداقل سرمایه شرکت بالغ بر ده میلیون ریال باشد.
ج- اساسنامه شرکت به تأئید بیمه مرکزی ایران رسیده باشد.
د- موضوع شرکت طبق اساسنامه منحصراً مربوط به نمایندگی بیمه و خدمات مربوط به فعالیت بیمه‌ای باشد.
هـ- مدیر عامل‌ شرکت‌ باید علاوه‌ بر شرایط مندرج‌ در بندهای‌ الف‌، ب‌، ج‌، د، هـ، و، ح‌ و ط ماده‌ 5 این‌ آئین‌نامه‌ دارای‌ حداقل‌ مدرک‌ لیسانس‌ بیمه‌ و شش‌ ماه‌ سابقه‌ کار مفید بیمه‌ای یا حداقل‌ لیسانس‌ درسایر رشته‌ ها و یک‌ سال‌ سابقه‌ کار مفید بیمه‌ای یا دیپلم‌ و حداقل‌ چهار سال‌ سابقه‌ کار مفید بیمه‌ای یاحداقل‌ لیسانس‌ و طی‌ دوره‌ های‌ آموزشی‌ مورد تأیید بیمه‌ مرکزی‌ ایران باشد.

تبصره (الحاقی 24/05/1373)- بازنشستگان صنعت بیمه و نمایندگانی که دارای 5 سال سابقة نمایندگی بیمة باشند از برگزاری آزمون بیمه مرکزی ایران موضوع بند ح ماده 5 این آئیننامه معاف هستند.

فصل دوم : حقوق و تکالیف شرکت بیمه و نماینده

ماده 7- شرکت بیمه موظف است قرارداد و پروانه نمایندگی بیمه را طبق نمونه ای که توسط بیمه مرکزی ایران تهیه می‌شود تنظیم و صادر نماید.

ماده 8- شرکت بیمه مکلف است حداکثر یکماه پس از انعقاد قرارداد نمایندگی بیمه، یک نسخه رونوشت آنرا به بیمه مرکزی ایران ارسال نماید. بیمه مرکزی ایران مکلف است در صورت مغایرت مفاد قرارداد با مقررات این آئین‌نامه، مراتب را ظرف مدت 45 روز پس از وصول رونوشت قرارداد، جهت اقدام مقتضی به شرکت بیمه ذیربط ابلاغ نماید.

ماده 9- شرکت بیمه موظف است ترتیبی اتخاذ نماید که حداکثر ظرف مدت دو سال از تاریخ تصویب این آئین‌نامه، وضعیت نمایندگان فعلی خود را با شرایط این آئین‌نامه منطبق نماید. در صورت عدم انطباق با شرایط این آئین‌نامه، قرارداد نمایندگی بیمه مربوطه تمدید نخواهد شد.

تبصره - رعایت شرایط مقرر در بندهای «ز» و «ح» ماده 5 در مورد این دسته از نمایندگان حقیقی الزامی ‌نمی‌باشد.

ماده 10- شرکت بیمه مکلف است بخشنامه ها و دستورالعملهای لازم در رابطه با فعالیت نمایندگی را بموقع به نماینده یا نمایندگان خود ابلاغ نماید.

ماده 11- شرکت بیمه موظف است نام نماینده خود را در بیمه‌نامه ای که بنا به پیشنهاد او صادر می‌شود، درج نماید.

ماده 12- نماینده مکلف است اطلاعات لازم در باره بیمه مورد پیشنهاد، از جمله: نرخ، شرایط، استثنائات و تعهدات بیمه‌گر و بیمه‌گذار را با رعایت بخشنامه‌ها و دستورالعملهای مربوط به بیمه‌گذار ارائه نماید.

ماده 13- نماینده بمنظور تامین و تضمین حقوق و مطالبات بیمه‌گذاران، بیمه‌شدگان، شرکت بیمه و یا ذینفع بیمه‌نامه موظف به تودیع تضمین به نفع شرکت بیمه مربوطه می ‌باشد.

تبصره 1- میزان تضمین مذکور در این ماده متناسب با حجم کار هر نماینده به تشخیص شرکت بیمه مربوطه تعیین می‌شود. حداقل تضمین یاد شده به میزان پنج میلیون ریال می‌باشد.

تبصره 2(اصلاحی 24/05/1373)- حداقل میزان تضمین برای شرکتهای نمایندگی بیمه معادل 200ر000ر000 ریال است. شرکت نمایندگی بیمه می‌تواند معادل تضمین، بیمة مسئولیت به نفع بیمه‌گر از شرکتهای بیمة داخلی تهیه نماید.

تبصره 3 (الحاقی 24/05/1373)- شرکتهای نمایندگی بیمة فعلی باید ظرف مدت 6 ماه شرایط خود را با مفاد آئیننامة اصلاحی انطباق دهند.

تبصره 4 (الحاقی 24/05/1373)- نوع تضمین فوق و مدت آن به تشخیص شرکت بیمه ذیربط تعیین می‌گردد.

ماده 14- شرکت بیمه مکلف است در صورت لغو نمایندگی، مراتب را بنحو مقتضی باطلاع بیمه‌گذاران مربوطه برساند.

ماده 15- نماینده مسئول جبران خسارات مستقیم و یا غیر مستقیم ناشی از عمد، تقصیر، غفلت و یا قصور خود، کارکنان و بازاریابهای تابعه در رابطه با عملیات بیمه‌ای موضوع قرارداد نمایندگی می‌باشد. در هر حال مفاد این ماده نافی مسئولیت شرکت بیمه در برابر بیمه‌گذار نخواهد بود.

ماده 16- پرداخت حق بیمه به نماینده در حکم پرداخت حق بیمه به شرکت بیمه می‌باشد.

ماده 17- نماینده مکلف است حق بیمه دریافتی را اعم از وجه نقد یا چک حداکثر تا پایان وقت اداری روز دریافت، به صندوق شرکت بیمه طرف قرارداد یا به حساب بانکی شرکت مزبور تحویل و واریز نماید. طرفین می‌توانند در قرارداد نمایندگی بنحو دیگری توافق نمایند.

ماده 18- نماینده مکلف است مشخصات و شماره پروانة دلالی رسمی بیمه را در بیمه‌نامه ای که بنا به پیشنهاد او صادر می‌گردد، قید نماید.

ماده 19- نماینده مکلف است مشخصات و شماره نمایندگی خود را در بیمه‌نامه ای که صادر می‌کند، قید نماید.

ماده 20- شرکت بیمه نبایستی تقاضای صدور بیمه‌نامه ای را که بوسیلة یکی از نمایندگان خود ارائه می‌شود از طریق دیگری اعم از مستقیم و یا غیر مستقیم قبول نماید مگر با موافقت بیمه‌گذار.

ماده 21- در صورتی که شرکت بیمه پیشنهاد بیمه نماینده ای را رد نماید، نمی‌تواند همان پیشنهاد را از طریق دیگری اعم از مستقیم یا غیر مستقیم قبول نماید.

ماده 22- اگر چند نماینده برای یک نوع بیمه نرخ و شرایط خواسته باشند، شرکت بیمه موظف است نرخ و شرایط یکسان اعلام نماید.

ماده 23- شرکت بیمه مکلف است کارمزد نماینده خود را به میزان پیش بینی شده در قرارداد نمایندگی پرداخت نماید. مشروط بر اینکه از حداکثر میزان تعیین شده در مصوبات شورایعالی بیمه تجاوز ننماید.

تبصره 1 (اصلاحی 24/05/1373)- شرکتهای نمایندگی بیمه با توجه به میزان سرمایه، قابلیتهای کاری، تعداد و تخصص کارکنان به حجم پرتفوی و قدمت فعالیت و غیره به درجه های 1 و 2 و 3 طبقه بندی می‌شوند.

تبصره 2 (الحاقی 24/05/1373)- هر گاه تغییراتی در بیمه‌نامه داده شود و این تغییرات باعث افزایش یا کاهش حق بیمه‌گردد، کارمزد نماینده نیز به همان نسبت افزایش یا کاهش خواهد یافت. در موارد فسخ یا ابطال بیمه‌نامه، کارمزد نماینده به نسبت حق بیمه قابل استرداد کسر خواهد شد.

ماده 24(اصلاحی 24/05/1373)- بیمه‌نامه‌هائی که از طرف یا به پیشنهاد نماینده توسط شرکت بیمه صادر می‌شود پرتفوی نماینده خواهد بود.
شرکتهای بیمه، حقوق نمایندة حقیقی و حقوقی را نسبت به پرتفوی نماینده، در صورت توقف فعالیت که طبق توافق طرفین انجام گرفته باشد رعایت خواهد نمود و ارزش آن معادل 2 برابر میانگین کارمزدهای دریافتی سالانة نماینده، ظرف حداکثر 5 سال گذشته نماینده و پس از کسر کارمزدهای برگشتی خواهد بود، مشروط بر آنکه از 100 درصد کارمزد آخرین سال مالی همان نماینده تجاوز ننماید.

تبصره 1- نماینده می‌تواند تمام یا قسمتی از پرتفوی خود را در صورت موافقت شرکت بیمه به نماینده دیگر همان شرکت انتقال دهد.

تبصره 2- در صورت فوت یا حجر نماینده و فقد شرط خلاف در قرار داد نمایندگی پرتفوی نماینده به شرکت بیمه مربوطه منتقل می‌شود و ارزش پرتفوی نماینده متوفی یا محجور معادل 2 برابر میانگین کارمزدهای دریافتی سالانه نماینده پس از کسر کارمزد های برگشتی در طی 5 سال گذشته می‌باشد، مشروط بر آنکه از 100% کارمزد یکسال گذشته همان نماینده تجاوز ننماید.

فصل سوم - مقررات مختلف

ماده 25- مرجع رسیدگی به اختلافات میان نماینده و شرکت بیمه در رابطه با مقررات این آئین‌نامه و قرارداد نمایندگی منعقده، هیئتی است مرکب از سه نفر بشرح زیر:
الف- نماینده بیمه مرکزی ایران
ب- نماینده منتخب شرکتهای بیمه.
ج- نماینده انجمن صنفی نمایندگان بیمه.

تبصره 1- مادامی‌که نمایندگان موضوع بند «ب» یا «ج» فوق الذکر معرفی نشده‌اند، بیمه مرکزی ایران جهت رسیدگی به موارد مطروحه، اقدام به معرفی عضو یا اعضاء جایگزین خواهد نمود.

تبصره 2- هر یک از نمایندگان فوق الذکر برای مدت دو سال تمام انتخاب می‌شوند و عزل یا تجدید انتخاب آنها بلامانع است.

ماده 26- جلسات هیئت رسیدگی به اختلافات نماینده و شرکتهای بیمه در بیمه مرکزی ایران تشکیل و با حضور کلیة اعضاء رسمیت می ‌یابد و تصمیمات متخذه با اکثریت آراء معتبر و برای طرفین ذیربط لازم الاتباع است.

تبصره 1- نماینده منتخب شرکتهای بیمه که کارمند شاغل شرکت بیمه طرف اختلاف است و همچنین نماینده انجمن صنفی نمایندگان بیمه که خود شاکی است و یا از وی شکایت شده است، نمی‌توانند بعنوان نماینده شرکت بیمه و انجمن صنفی نمایندگان بیمه در هیئت مذکور عضویت داشته باشند و در اینگونه موارد شرکتهای بیمه و انجمن صنفی نمایندگان بیمه باید حسب مورد فرد یا افراد دیگری را برای شرکت در جلسه هیئت رسیدگی مزبور معرفی نمایند.

تبصره 2- شرکت بیمه مکلف است در کلیة قراردادهای نمایندگی شرط ارجاع اختلاف فیمابین در رابطه با قرارداد تنظیمی‌‌ به هیئت موضوع ماده 25 را صراحتاً درج نمایند.

تبصره 3- امور مربوط به هیئت رسیدگی به اختلافات نماینده و شرکتهای بیمه توسط بیمه مرکزی ایران انجام می‌شود.

ماده 27- آئین‌نامه راجع به نحوه تشکیل جلسات و اتخاذ تصمیم هیئت رسیدگی به اختلافات نماینده و شرکتهای بیمه حداکثر ظرف سه ماه توسط بیمه مرکزی ایران تهیه و برای تصویب به شورایعالی بیمه ارائه خواهد شد.

ماده 28- قرارداد نمایندگی در موارد زیر لغو می‌شود:
الف- با تصمیم یکی از طرفین قرارداد ضمن رعایت حقوق طرف مقابل.
ب- در صورتی که نماینده حقیقی یک یا چند شرط از شرایط مقرر در بندهای «الف»، « ب »، « ج » و « د» مندرج در ماده 5 این آئین‌نامه را از دست بدهد.
ج- در صورتی که مدیر عامل نماینده حقوقی یک یا چند شرط از شرایط مقرر در بندهای «الف»، « ب »، « ج » و « د» مندرج در ماده 5 این آئین ‌نامه را از دست بدهد و نمایندگی حقوقی ظرف مدت شش ماه از تاریخ از دست دادن شرایط مزبور نسبت به معرفی مدیر عامل جایگزین که حائز همه شرایط مندرج در این آئین‌نامه باشد، اقدام ننماید.
د- در مورد اشخاص حقوقی چنانچه درصورت فوت یا حجر یا معذوریت مدیرعامل، نمایندگی حقوقی حداکثر ظرف مدت شش ماه ازتاریخ فوت یا حجر یا معذوریت مدیرعامل فرد واجد شرایط دیگری را بارعایت مقررات این آئین‌نامه معرفی ننماید.

تبصره - در صورت لغو قرارداد نمایندگی، پروانه مربوطه نیز از درجة اعتبار ساقط است.

ماده 28 مکرر - پروانة نمایندگی در موارد زیر لغو می‌شود:
الف- در مواردی که نماینده بر خلاف اساسنامة خود یا قوانین، مقررات بیمه و مصوبات شورایعالی بیمه رفتار نماید یا تخلفی کند که موجب ضرر و زیان به بیمه‌گذاران و صنعت بیمه‌گردد، مؤسسة بیمة مربوطه با اعلام نظر بیمة مرکزی ایران، نماینده را بطور موقت از فعالیت در رشته یا رشته هائی از بیمه منع و در صورت تکرار حسب مورد فعالیت نماینده را محدود و یا پروانة نمایندگی را لغو می‌نماید.
ب- در صورت عدم اجرای مقررات این آئین‌نامه و تأئید آن در هیئت مذکور در ماده 25.

ماده 29- مدیران عامل و اعضاء هیئت مدیره و کارکنان شاغل شرکتهای بیمه و بیمه مرکزی ایران در زمان اشتغال نمی‌توانند بعنوان نماینده فعالیت نمایند.

ماده 30- بیمه مرکزی ایران و شرکت بیمه می‌تواند عنداللزوم ضمن اخذ اطلاعات لازم، دفاتر، اسناد، مدارک و محل نمایندگی را مورد بازرسی قرار دهد و نماینده مکلف به همکاری لازم در این زمینه می‌باشد.

ماده 31- درج نام نماینده و نام شرکت بیمه مربوط در تابلو و سربرگها و آگهی های نماینده الزامی‌است و نام شرکت بیمه باید با حروف درشت تر از نام نماینده یا نمایندگی درج شود.

ماده 32- شغل نماینده باید منحصرا ارائه خدمات بیمه‌ای در محدودة قرارداد مربوطه باشد.

تبصره - سمت های آموزشی مستثنی هستند.

ماده 33- نماینده نمی‌تواند نمایندگی بیش از یک شرکت بیمه را دارا باشد.

ماده 34- نماینده می‌تواند محل کار خود را با اطلاع قبلی شرکت بیمه تغییر دهد. در صورت تغییر نشانی، نماینده بایستی مراتب را بلافاصله بطریق مقتضی باطلاع بیمه‌گذاران برساند.

ماده 35 (اصلاحی 24/05/1373)- مؤسسات بیمه می‌توانند نمایندة بیمه و شرکتهای نمایندگی بیمه را درسود حاصل از پرتفوی متعلق به آنها در کلیة رشته های بیمه‌ای باستثناء بیمه‌های مختلط پس انداز مشارکت دهند سود قابل پرداخت نباید از 15 درصد کارمزد پرداختی به شرکتهای نمایندگی بابت عملیات بیمة هر سال بیشتر باشد.

ماده 36 (اصلاحی 24/05/1373)- نحوة محاسبة مشارکت در منافع بشرح صورتحساب مشارکت پیوست خواهد بود.
صورتحساب مشارکت در منافع شرکت نمایندگی

سال:	ریال
درآمد حق بیمه صادره ذخیره حق بیمه سال قبل ذخیره خسارت معوقه سال قبل
جمع: هزینه کارمزد پرداختی خسارت پرداختی ذخیره حق بیمه ذخیره خسارت معوقه انتقال زیان سال قبل
جمع:
نتیجه:
15 درصد منافع که.............. ریال بحساب بستانکار شما منظور گردید.

شرکت بیمه....................

ماده 37 (اصلاحی 24/05/1373)- شرکتهای نمایندگی موظفند حداقل ده درصد از سود سالانة خود را بعنوان اندوختة سرمایه ای در حسابهای خود منظور نمایند.

ماده 38 (الحاقی 24/05/1373)- موارد پیش بینی نشده در این آئین‌نامه در رابطه با نمایندگی بیمه، تابع قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری و قانون تجارت و سایر قوانین مربوط و عرف بیمه خواهد بود.

ماده 39 (الحاقی 24/05/1373)- دستورالعمل‌های اجرایی این آئین‌نامه توسط بیمه مرکزی ایران تهیه و جهت اجراء به شرکتهای بیمه ابلاغ خواهد شد.

ماده 40 (الحاقی 24/05/1373)- از تاریخ ابلاغ این آئین‌نامه به شرکتهای بیمه، آئین‌نامه نمایندگی مصوب مورخ 25/12/1354 شورایعالی بیمه و الحاقیه های مربوطه (آئین‌نامه‌های شماره 18، 1 / 18 و 2 / 18) ملغی می‌باشد.