آیین نامه انضباطی دانش آموزان
مصوب 1371,04,25

ماده 1- هدف
بیان موازین صحیح رفتار وانضباط دانش آموزان وتعیین چگونگی ترغیب وتشویق وتنبیه آنان به منظور رشد استعدادها و بهسازی رفتار و اخلاق وپیشگیری از تخلفات وجبران آنها .

الف - وظایف دانش آموزان :

ماده 2- هریک از دانش آموزان در دوران تحصیل موظف است موازین اسلامی ومقررات آموزش وپرورش را در اخلاق و رفتار خویش به شرح زیر معمول دارد :

1-2- رعایت ادب و احترام نسبت به مدیر،معاون ،معلمان ،مربیان ودیگر کارکنان واحد آموزشی .

2-2- رعایت حسن رفتار و اخلاق وهمکاری با سایر دانش آموزان .

3-2- سعی شایسته در یادگیری وتحصیل واطاعت از دستورات آموزشی و تربیتی و شرکت در فعالیت های اجتماعی مدرسه وانجام فرائض دینی .

4-2- حضور به موقع در واحد آموزشی وخروج از آن در پایان ساعات مقرر و پرهیز از خروج در ساعات مقرر بدون اطلاع اولیاء خود وموافقت مدیریت مدرسه .

تبصره- حضور در مدرسه در غیر ساعات مقرر (برای استفاده از زمین ورزش ،آزمایشگاه ،کتابخانه ،فعالیت های اجتماعی و...) منوط به کسب اجازه از ولی ،با اطلاع وموافقت مدیر وسرپرستی او یا یکی از معاونان ،معلمان ومربیان است .

5-2- حضور مرتب در واحد آموزشی وکلاس درس در تمام ایامی که مدرسه رسماً دایر است و پرهیز از غیبت های غیر ضروری .

تبصره- در صورت غیبت دانش آموز از مدرسه ،لازم است علت آن توسط ولی وی به واحد آموزشی اعلام گردد وهنگام حضور دوباره در مدرسه گواهی مورد تایید ارائه نماید تا در پرونده اش ضبط شود .

6-2- رعایت بهداشت ونظافت شخصی و همکاری با دانش آموزان دیگر ومسئولین مربوط در پاکیزه نگه داشتن مدرسه .

7-2- استفاده از لباس و کفش وجوراب ساده ومناسب واصلاح موی سر متناسب با شئون دانش آموزی ،رعایت حجاب و زنگ روپو.ش ومقنعه برای دختران طبق دستورالعمل های وزارت آموزش وپرورش .

8-2- خودداری از به کار بردن وسایل تجملی و زینتی وپرهیز از به همراه آوردن اشیاء گرانبها ووسایل غیر مجاز(از قبیل :عکس ،نوارهای صوتی وتصویری وکتاب های نامناسب و...)در واحدآموزشی.

9-2- خودداری از خریدو فروش در واحد آموزشی به غیر از موارد مذکور در آیین نامه تعاونی مدرسه .

10-2- کوشش و توجه در حفظ ومراقیت از وسایل خویش واهتمام در حفظ و نگهداری اموال و تجهیزات وساختمان آموزشی

تبصره- بدیهی است چنانچه دانش آموز خسارتی به وسایل وساختمان واحد آموزشی یا سایر دانش آموزان وارد آورد ،باید خسارت وارده را جبران نماید .

ب - ترغیب و تشویق

ماده 3- توجه واهتمام دانش آموز به وظایف مندرج در ماده 2 ،مثبت و شایسته تقدیر است .

ماده 4- مدیر وکلیه همکاران آموزشی وپرورشی وی می باید برنامه های شوق انگیز وهماهنگی فراگیری برای ترغیب وتشویق دانش آموزان به انجام وظایف در آغاز سال تحصیلی پیش بینی وبه تدریج اجرا نمایند .

ماده 5- دانش آموزانی که وظایف خود را به نحو شایسته انجام می دهند ،از طرق زیر و با رعایت ترتیب مورد تشویق قرار می گیرند :

1-5- تشویق شفاهی در کلاس ودر حضور دانش آموزان .

2-5- تشویق شفاهی در مراسم صبحگاهی در حضوی کلیه دانش آموزان

3-5- تشویق کتبی وشفاهی در حضور کلیه دانش آموزان با حضور ولی او

4-5- تشویق کتبی وشفاهی در حضور کلیه دانش آموزان با حضور ولی او

5-5- اعطای جایزه یا لوح تقدیر با امضای مدیر مدرسه در حضور همه دانش آموزان وبا حضور اولیاء دانش آموزان که تقدیر می شوند .

6-5- تشویق کتبی واعطای لوح تقدیر از طرف اداره آموزش وپرورش(با پیشنهاد مدیریت واحد آموزشی یا مدرسه )

7-5- معرفی برای شرکت در اردوهای تربیتی ،آموزشی ،هنری و.....

8-5- تشویق کتبی یا لوح تقدیر وجایزه برای دانش آموزان ممتاز هر منطقه که در انجام فرائض دینی ،مخصوصاً نماز وفعالیت های آموزشی و تربیتی وشرکت در کارهای اجتماعی ،درخشان شناخته می شوند (این مراسم با حضور اولیاء دانش آموزان ومعلمان ذیربط انجام می گیرد .)

9-5- اعطای نشان های دانش آموزی .

ماده 6- در تشویق های شفاهی وکتبی ضمن رعایت نکات زیر باید یادآوری نمود که :بالاترین تقدیرها وبهترین جوایز ،محبت و رضایت آفریدگار متعال است و او کسانی را کهع وظایف خویش را به درستی انجام دهند دوست می دارد وبهترین جایزه ها را می بخشد و لذا باید برای کسب رضایت و محبت او بیشتر و بهتر کوشید .

1-6- برنامه تشویق های مدرسه باید فراگیر بوده و روح امید و تعاون وعشق به کار وکوشش و.جدیت را در همه دانش اموزان براگیزد .

2-6- ملاک اصلی در تشویق ،سعی و کوشش دانش آموز و میزان پیشرفت تحصیلی وتربیتی او در مقایسه با وضع قبلی اوست .

3-6- تشویق باید به گونه ای انجام پذیرد که علت آن برای دانش آموزی که تشویق می شود و نیز برای سایر دانش آموزان روشن باشد .

4-6- جوایزی که تهیه می شود می باید متناسب با سن وذوق دانش آموز باشد و ارزش آموزشی وتربیتی آن مورد توجه قرار گیرد .

5-6- تشویق های مهم باید در حضور اولیاء دانش آموزان انجام شود و در پرونده آنان درج گردد و در صورت عدم حضور اولیاء به نحوی به اطلاع آنان برسد و از آنان تقدیر گردد.

6-6- اتخاذ تصمیم در مورد بند 1-5 با معلم و مربی دانش آموز وبندهای 5-2 لغایت 5-5- با هماهنگی وموافقت مدیریت واحد آموزشی وبندهای 6-5- و7-5-و8-5 توسط ستاد تربیتی مدرسه انجام خو.اهد گرفت .در مورد بند 9-5 طبق دستورالعمل خاص اقدام می گردد.

ج :تذکر وتنبیه :

ماده 7-تقصیر و سهل انگاری نسبت به انجام وظایف ومندرج در ماده 2 تخلف محسوب می شود .

ماده 8- مدیریت،ستاد تربیتی ،معاونان ،معلمان ومربیان موظفند قبل از اعمال هرگونه تنبیه به وضع موقعیت محصل آگاهی یابند ودر جستجوی انگیزه و علت تخلف برآیند و حتی المقدور وبا راهنمایی و بر طرف کردن علت از تنبیه و تکرار تخلف پیشگیری نمایند .

ماده 9- محصلین متخلفی که سایر راهنمایی ها و چاره جویی ها ی تربیتی ،در آنها مفید وموثر نمی افند ،بارعایت تناسب وترتیب وجهات مندرج در ماده 8 مورد تنبیه قرار می گیرند .

1-9- تذکر و اخطار شفاهی به طور خصوص

2-9- تذکر واخطار شفاهی در حضور چند نفر از محصلینی که شاهد تخلف بوده اند .

3-9- اخطار کتبی واطلاع به ولی دانش آموز (بدون درج در پرونده او )

4-9- اخطار کتبی واطلاع به ولی دانش آموز ( با درج در پرونده او )

5-9- اخطار کتبی وتقلیل نمره انضباط (هر مرتبه حداکثر دو نمره و تا هشت نمره،با درج در پرونده او )

6-9- اخراج موقت از واحد آموزشی با اطلاع قبلی ولی دانش اموز،حداکثر برای مدت سه روز (در این گونه موارد با گرفتن تعهد از دانش آموز وولی او ،می تواند به مدرسه بازگردد)

7-9- تغییر کلاس ،در صورت وجود کلاس های مکرر (حتی المقدور بدون اعلام علت تغییر به دیگر دانش آموزان )

8-9- انتقال به مدرسه دیگر در پایان سال تحصیلی ،برای مدت یک سال یا بیشتر ( در این گونه موارد لازم است وضع تجصیلی وتربیتی واطلاعات ضروری دیگر که برای تربیت واصلاح دانش آموز مفید می باشد ،به اطلاع مدیریت مدرسه جدید برسد .)

9-9- انتقال به واحد آموزشی دیگر در طول سال تحصیلی (این اقدام منحصراً به هنگام ضرورت وبا صلاحدید موافقت هسته مشاوره منطقه آموزشی خواهد بود .)

10-9- در صورتی که دانش آموزی به علت ناسازگاری وتخلفات مکرر،سه مرتبه از مدرسه ای به مدرسه دیگر منتقل شود و به وسیله ستاد تربیتی آخرین مدرسه تشخیص داده شود که نظم آموزشی وتربیتی را بر هم می زند و موجب انحراف وگمراهی دانش آموزان می گردد،تا مدتی که شورای بررسی و مشکلات تربیتی اداره کل آموزش وپرورش استان به استناد دلایل ستاد تربیتی مدرسه و هسته مشاوره منطقه آموزشی معین می کند ،از حضور در مدارس محروم می گردد.واز اولیاء او خواسته می شود که تعلیم وتربیت وبهسازی رفتار فرزند خویش را بیرون از واحدهای آموزشی بر عهده گیرند و بهتر مراقبت نمایند.

تبصره 1- در کلیه مواردی که اطلاع ولی دانش آموز از تخلف فرزندش لازم است . باید با صلاحدید مدیر یا ستاد تربیتی مدرسه انجام گیرد ،تا با تدبیر کافی ،حساسیت های ولی بررسی وآنگاه با کرامت وملایمت او را در جریان رفتار فرزندش قرارداد وبا وی مشورت نمود .

تبصره 2- اعمال تنبیهات مندرج در بندهای 1-9 و 2-9 بر عهده معلم و مربی مربوط و بندهای 3-9 لغایت 7-9 با هماهنگی وموافقت مدیریت مدرسه وبندهای 8-9و9-9 با پیشنهاد ستاد تربیتی مدرسه و تصویب هسته مشاوره منطقه آموزشی ودر مورد بند 10-9 علاوه بر تصویب هسته مشاوره منطقه آموزشی تصویب شورای بررسی مشکلات تربیتی اداره کل آموزش وپرورش نیز ضروری است .

تبصره 3- در اجرای بندهای 8-9و9-9 لازم است ضرورت این اقدام در طول سال تحصیلی با دلایل کافی برای ولی محصل تبیین شود ،به علاوه مشروح دلایل برای اخذ تصمیم نهایی به هسته مشاوره ارسال گردد.

ماده 10- اعمال تنبیهات انضباطی مقرر در این آیین نامه باید با رعایت نکات زیر انجام پذیرد.

1-10- تنبیه انضباطی باید جنبه روشنگرانه وآگاه کننده داشته باشد .

2-10- ترتیب و تدریج مناسب در اجرای تنبیهات رعایت شود .

3-10- به شرایط جسمی و روانی ،سنی،خانوادگی ،محیطی ،اجتماعی و اقتصادی دانش آموز توجه شود .

4-10- نحوه تنبیه با تخلفی که دانش آموز مرتکب شده ،متناسب باشد .

5-10 – از تعیین تکالیف وتنبیهات شاق و نامربوط ،جداً خودداری شود.

6-10- صلاح اندیشی وخیرخواهی مدرسه برای دانش آموز وولی او بیان وروشن شود .

7-10- فاصله زمانی بین وقوع تخلف و اجرای تنبیه ،نزدیک ومنطقی باشد .

8-10- شیوه جبران تخلف به دانش آموز ارائه گردد و از او خواسته شود که خطا و تخلف خود را جبران کند(مثلاً در مورد ناسازگاری با سایر دانش آموزان نمونه هایی از همکاری وتعاون ،برای او تعیین شود تا انجام دهد و در مقابل انجام هر برنامه به تناسب ،مقداری از نمرات کسر شده از نمره انضباط خود را جبران کند و موجبات محو اخطار درج شده در پرونده خود را فراهم آورد .)

9-10- در اجرای تنبیهات حیاء دانش آموز حفظ شود و آبروی او محفوظ بماند و به همین جهت از تنبیه در حضور جمع جز در موارد ضروری اجتناب شود .

10-10 – از اهانت و تنبیه بدنی جداً خودداری شود .

تبصره- مدیریت مدرسه موظف است همکاران آموزشی وتربیتی خویش را نسبت به مواد این ایین نامه در جلسات شورا آگاه کند و مخصوصاً ممنوعیت تنبیه بدنی را مکرراً تذکردهد و در صورت تخلف از این امر ،موضوع وشخص متخلف را به اداره آموزش وپرورش منطقه آموزشی گزارش و معرفی نماید وتا به وسیله مراجع ذیصلاح پیگیری گردد.

11-10- لازم است تنبیهات وتشویقات اعمال شده ونتیجه آنها در رفتار دانش آموز ،در برگه هایی تحت عنوان«گزارش رفتار» ثبت و در پروند وی درج شود پس از گذشت سه ماه و عدم تکرار تخلف باید امحاء شود تا سابقه نامناسبی برای دانش آموز باقی نماند.

12-10- به منظور استفاده از همفکری و همکاری اولیاء دانش آموزان متخلف برای بهسازی رفتار و تربیت فرزندانشان ،لازم است حتی المقدور با رعایت صلاح دانش آموزان ،تخلفات وتنبیهات آنان به اطلاع اولیاء ایشان برسد .

ماده 11- چنانچه دانش آموزی مرتکب جرائم عمومی (جرم ،جنحه وجنایت ) شده باشد ،اقدام ورسیدگی به وضعیت وی با هماهنگی مدیریت مدرسه بر عهده مراجع قانونی ذیصلاح خواهد بود .

تبصره – در صورت بازداشت ،مدت بازداشت دانش آموز به عنوان وقفه تحصیلی محسوب شده وترک تحصیل یا غیبت تلقی نمی گردد و تصمیم گیری در مورد نحوه ادامه تحصیل وی بر عهده ستاد تربیتی مدرسه و هسته مشاوره منطقه مربوط خواهد بود .
بدیهی است سایر مقررات تحصیل در مدارس روزانه (شرایط سنی و...) در مورد وی ملحوظ خواهد شد .

د - وظایف واحد آموزشی در ارتباط با مقررات انضباطی :

ماده 12- مدیریت هر واحد آموزشی موظف است با همکاری معلمان ومربیان وظایف دانش آموزان وچگونگی تشویقات واجمالی از تنبیهات پیش بینی شده در این آیین نامه را به تناسب سن و فهم دانش آموزان وبه اقتضای شرایط تدریجاً به آنان از طرق مختلف از قبیل (نصب در تابلوی اعلانات و....) آموزش دهد و تفهیم نماید .

ماده 13- فرم هایی که در موقع ثبت نام توسط دانش آموز وولی او تکمیل می شوئد ،باید حاوی اهم وظایف و مقررات انضباطی این آیین نامه باشد ،تا ضمن آگاهی وتوجه ،دانش آموز وولی او انجام این وظایف را تعهد کنند و یک نسخه از وظایف دانش آموز در هنگام ثبت نام به او تسلیم شود .

ماده 14- مدیریت واحد آموزشی موظف است در برخی از جلسات عمومی اولیاء و مربیان اهم مفاد این آیین نامه را تشریح وتبیین نماید و با مشاوره و همکاری اولیاء دانش آموزان خواستار رعایت بهتر مقررات مذکور در این آیین نامه گردد.

ماده 15- مدیریت واحد آموزشی موظف است در مواردی که دانش آموز تاخیر ورود مکرر و یا غیبت غیر موجه داشته باشد ،مراتب را به اطلاع ولی وی برسانند تا با همکاری ولی چاره جویی لازم انجام گیرد .

ماده 16- مسئولیت حسن اجرای این آیین نامه به عهده مدیر هر واحد آموزشی است ،تعیین هر نوع مقررات انضباطی غیر از مفاد این ایین نامه ممنوع می باشد .

ماده 17- دستورالعمل های اجرایی لازم در مورد این آیین نامه توسط وزارت آموزش وپرورش تهیه وابلاغ می گردد.

موضوع:آیین نامه انضباطی دانش آموزان مشتمل بر 17 ماده و هشت تبصره در پانصدوچهل و چهارمین جلسه شورای عالی آموزش وپرورش 25 /4 /1371 به تصویب رسید .صحیح است به مورد اجرا گذارده شود .

محمد علی نجفی
وزیر آموزش وپرورش

















11- در این آیین نامه به جای عبارت دانش آموزان دبستان ها ،مدارس راهنمایی تحصیلی ،دبیرستان ها وهنرجویان هنرستان ها از کلمه «دانش آموز » وبه جای عبارت دبستان ،مدرسه راهنمایی تحصیلی ،دبیرستان وهنرستان از عبارت «واحد آموزشی یا مدرسه » استفاده شده است .