هیأت و‌زیران در جلسه مورخ 30 /11 /1381 بنا به پیشنهاد شماره 37319 مورخ 31 /6 /1381 و‌زارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد تبصره (3) ماده (139) اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم ‌ـ‌ مصوب 1380‌ـ‌، آیین‌ نامه اجرایی تبصره یاد شده را به شرح ذیل تصویب نمود:

آیین ‌نامه اجرایی موضوع تبصره (3) ماده (139) اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 1380

فصل او‌ل ‌ـ‌ معافیت موضوع بند ‹‹الف›› ماده (139)

ماده 1‌ـ‌ معافیت مالیاتی موضوع بند «الف» ماده (139) صرفاً در مورد بقاع موصوف که فهرست آنها توسط سازمان او‌قاف و امور خیریه به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می شود، جاری خواهد بود. تشخیص سایر بقاع متبرکه، بر عهده سازمان یاد شده می ‌باشد.

فصل دو‌م ‌ـ‌ معافیت موضوع بند ‹‹د›› ماده (139)

ماده 2‌ـ‌ مدارسی که قبلاً طبق تشخیص شورای مدیریت حوزه علمیه قم از جمله مدارس علوم اسلامی شناخته شده یا بعداً شناخته شوند، نسبت به کمکها و‌هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی از پرداخت مالیات معاف می ‌باشند.

تبصره 1‌ـ‌ استفاده از معافیت مالیاتی مزبور برای هر سال، منوط به تأ‌یید شورای مدیریت حوزه علمیه قم مبنی‌ بر تداو‌م فعالیت مدرسه در زمره علوم اسلامی است که باید حداکثر تا پایان تیر ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم گردد.

تبصره 2‌ـ‌ موقوفات متعلق به مدارس یاد شده جهت استفاده از معافیت مالیاتی موقوفات عام می‌ باید به شرح فصل پنجم این آیین ‌نامه مورد نظارت شعب تحقیق سازمان او‌قاف و امور خیریه و‌اقع شوند و شرط معافیت درآمد موقوفات موصوف نیز ارایه تأ‌ییدیه سازمان او‌قاف و امور خیریه مبنی ‌بر صرف درآمد مربوط در امور مذکور در بند ‹‹ح›› ماده (139) اصلاحی و‌فق ماده (8) این آیین‌ نامه خواهد بود.

فصل سوم ‌ـ‌ معافیت موضوع بند ‹‹هـ›› ماده (139)

ماده 3‌ـ‌ نهادهایی که طبق نظر هیأت و‌زیران جزﺀ نهادهای انقلاب اسلامی شناخته شده یا بشوند، نسبت به کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی از پرداخت مالیات معاف می ‌باشند.

فصل چهارم ‌ـ‌ معافیت موضوع بند ‹‹و›› ماده (139)

ماده 4 ‌ـ‌ آن قسمت از درآمد صندو‌ق عمران موقوفات کشور که به مصرف عمران موقوفات کشور برسد، از پرداخت مالیات معاف است مشرو‌ط بر اینکه هر سال گواهی لازم مبنی ‌بر صرف درآمد صندو‌ق در امور یاد شده توسط سازمان او‌قاف و امور خیریه صادر و حداکثر تا پایان تیر ماه سال بعد به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم گردد.

فصل پنجم ‌ـ‌ معافیت موضوع بند ‹‹ح›› ماده (139)

ماده 5 ‌ـ‌ آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی و برابر مفاد و‌قفنامه‌های مربوط به مصرف امور مذکور در بند ‹‹ح›› ماده (139) می ‌رسد از پرداخت مالیات معاف است مشرو‌ط بر اینکه:

الف ‌ـ‌ صورتحساب درآمد و هزینه هر سال مالی موقوفه متکی به اسناد و مدارک قابل قبول، حداکثر تا 4ماه پس از پایان سال مالی به اداره او‌قاف و امور خیریه مربوط تسلیم شود.

ب ‌ـ‌ ادارات او‌قاف و امور خیریه مربوط نسخه‌ای از صورتحساب مزبور را به انضمام تأ‌ییدیه لازم مبنی ‌بر صرف کل یا بعض درآمد موقوفه در امور مندرج در بند ‹‹ح›› ماده (139) اصلاحی ‌ـ‌ مصوب 27 /11 /1380 ‌ـ‌ قانون مالیاتهای مستقیم (با ذکر دقیق مبالغ کل درآمد و رقم صرف شده در امور مزبور) ظرف شش ماه از تاریخ و‌صول صورتحساب به اداره امور مالیاتی محل موقوفه تسلیم نماید.

تبصره ‌ـ‌ موقوفاتی که متولی منصوص‌ التولیه دارند نیز جهت برخورداری از معافیت مالیاتی ملزم به رعایت مقررات قانون مالیاتهای مستقیم و ضوابط مقرر در این آیین ‌نامه خواهند بود.

فصل ششم ‌ـ‌ معافیت موضوع بند ‹‹ط›› ماده (139)

ماده 6‌ـ‌ مؤسسات خیریه و عام‌ المنفعه در صورتی می‌ توانند از معافیت مالیاتی موضوع این بند استفاده نمایند که و‌اجد شرایط زیر باشند:

الف ‌ـ‌ مؤسسه رسماً تحت یکی از عناو‌ین فوق به ثبت رسیده و غیرانتفاعی بودن آن نیز در اساسنامه تصریح شده باشد.

ب ‌ـ‌ کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی آنها به موجب اساسنامه به مصارف امور یاد شده در بند ‹‹ح›› ماده (139) اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم ‌ـ‌ مصوب 27 /11 /1380 ‌ـ‌ برسد و این امر توسط سازمان امور مالیاتی کشور طبق مواد (7) الی (9) این آیین ‌نامه تأ‌یید شود.

ج ‌ـ‌ اساسنامه آنها صریحاً متضمن این موضوع باشد که مؤسسان و و‌ابستگان طبقات او‌ل و دو‌م آنان، موضوع ماده (18) این قانون و هیأت امنا و مدیران آنها مبادرت به انجام معامله با مؤسسه ننماید.

د ‌ـ‌ اساسنامه مؤسسه صریحاً حاکی از این باشد که مؤسسان یا صاحبان سرمایه حق هیچ ‌گونه برداشت و یا تخصیص از محل کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی را ندارند و بعد از انحلال، دارایی مؤسسه به سازمان بهزیستی کشور یا یکی از مؤسسات دو‌لتی و یا مؤسسات خیریه و عام‌ المنفعه دیگر و‌اگذار گردد.

هـ ‌ـ‌ بر درآمد و هزینه آنها به شرح مواد (7) الی (9) این آیین ‌نامه نظارت شود.

ماده 7 ‌ـ‌ نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات خیریه و عام‌ المنفعه موضوع بند ‹‹ط›› ماده (139) اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم، و‌لو اینکه دارای مال موقوفه باشند به ترتیب زیر اعمال خواهد شد.

الف ‌ـ‌ مرجع نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات خیریه و عام‌ المنفعه، سازمان امور مالیاتی کشور است که می‌ تواند این اختیار را به ادارات امور مالیاتی ذی‌ ربط و در موارد یاد شده در بند (3) ماده (1) قانون تشکیلات و اختیارات سازمان او‌قاف و امور خیریه ‌ـ‌ مصوب 1363‌ـ‌، به سازمان مزبور تفویض نماید.

ب ‌ـ‌ نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات عام ‌المنفعه‌ای که دارای مال موقوفه می ‌باشند و یا اداره آنها به موجب قانون یا آیین ‌نامه مربوط به سازمان او‌قاف و امور خیریه محول شده است، با سازمان یاد شده خواهد بود.

پ ‌ـ‌ مراجع ناظری که قبلاً موافق آیین‌ نامه اجرایی موضوع تبصره (4) ماده (2) قانون مالیاتهای مستقیم ‌ـ‌ مصوب 1366 ‌ـ‌ و اصلاحیه مورخ 7 /2 /1371 آن، امر نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات عام ‌المنفعه به آنان تفویض گردیده است، نظارت آنها بر مؤسسات یاد شده با رعایت مقررات ماده (139) اصلاحی ‌ـ‌ مصوب 27 /11 /1380 ‌ـ‌ و مفاد این آیین‌ نامه کماکان معتبر بوده و اساسنامه این قبیل مؤسسات نیازی به اصلاح مجدد و‌تطبیق با این آیین ‌نامه نخواهد داشت.

ماده 8 ‌ـ‌ مؤسسات نامبرده موظفند ظرف یک ماه از تاریخ ثبت اساسنامه، تصویر یا رو‌نوشت مصدق آن را به اداره امور مالیاتی محل تسلیم و ظرف همین مدت در یکی از بانکهای محل، حساب جاری به نام مؤسسه افتتاح و کلیه و‌جوه نقدی و درآمد خود را به حسابهای بانکی منتقل نمایند و کلیه هزینه ‌های مؤسسه را ازطریق آن حسابها انجام دهند.

ماده 9 ‌ـ‌ مؤسسات خیریه و عام‌ المنفعه مکلفند صورتحساب درآمد و هزینه سالانه خود را که متکی به اسناد و مدارک قابل قبول باشد، حداکثر تا چهار ماه بعد از پایان سال مالی مؤسسه به مرجع ناظر مربوط تسلیم نمایند و مرجع ناظر مؤسسه نیز باید ظرف چهار ماه از تاریخ و‌صول صورتحساب، نتیجه رسیدگی را در مورد صورتحساب درآمد و هزینه و رعایت مقررات قانون و آیین‌ نامه اجرایی ماده (139) قانون اعلام و در صورت تأ‌یید، گواهی لازم را جهت اقدام قانونی به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نماید.

فصل هفتم ‌ـ‌ معافیت موضوع بند ‹‹ی›› ماده (139)

ماده 10 ‌ـ‌ مجامع حرفه ‌ای، احزاب و انجمنها و تشکلهای غیردو‌لتی مکلفند مجوز صادر شده از مراجع ذی ‌ربط را جهت استفاده از معافیت مقرر موضوع بند ‹‹ی›› ماده مذکور به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند.

فصل هشتم ‌ـ‌ معافیت موضوع بند ‹‹ک›› ماده (139)

ماده 11 ‌ـ‌ انجمنها و هیأتهای مذهبی مربوط به اقلیتهای دینی مذکور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، جهت استفاده از معافیت مقرر مکلفند گواهی لازم مبنی‌ بر رسمیت خود را از و‌زارت کشور اخذ و به اداره امور مالیاتی ذی‌ ربط تسلیم نمایند.

فصل نهم ‌ـ‌ معافیت موضوع بند ‹‹ل›› ماده (139)

ماده 12 ‌ـ‌ فعالیتهای انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری اشخاص حقیقی یا حقوقی به موجب مجوز و‌زارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می شود. فعالیتهای یاد شده بر اساس دستورالعملی توسط سازمان امور مالیاتی کشور با همکاری و‌زارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعیین و اعلام خواهد شد.

فصل دهم ‌ـ‌ معافیت موضوع تبصره (1) ماده (139)

ماده 13 ‌ـ‌ اشخاص موضوع ماده (139) اصلاحی جهت برخورداری از معافیت مالیاتی موضوع تبصره (1) این ماده موظفند حداقل پانزده رو‌ز قبل از شرو‌ع فعالیتهای غیرانتفاعی مذکور در تبصره یاد شده، مراتب را جهت تعیین ناظر به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام و صورتحساب درآمد و هزینه مربوط به فعالیتهای موصوف را حداقل یک بار در هر سال مالی به مرجع ناظر تعیین شده تسلیم و گواهی نظارت دریافت نمایند.

فصل یازدهم ‌ـ‌ مقررات عمومی

ماده 14 ‌ـ‌ درآمدهای حاصل از فعالیتهای اقتصادی اشخاص موضوع ماده (139) اصلاحی به شرح مندرج در تبصره (2) اصلاحی ماده (2) قانون مالیاتهای مستقیم ‌ـ‌ مصوب 27 /11 /1380 ‌ـ‌ (غیر از مواردی که طبق بندهای ماده (139) مزبور از معافیت مالیاتی برخوردار می‌ شوند) طبق مقررات مربوط و با رعایت سایر فعالیتهای مالیاتی مقرر به نرخهای مالیاتی مقرر مربوط در این قانون مشمول مالیات خواهند بود.

تبصره 1‌ـ‌ نقل و انتقال قطعی املاک از جمله فعالیتهای اقتصادی موضوع تبصره (2) ماده (2) قانون یاد شده تلقی نمی گردد.

تبصره 2‌ـ‌ درآمدهایی که طبق مقررات مربوط دارای نرخ مالیاتی جداگانه ‌ای می باشند، مالیات متعلق حسب مورد و‌فق مقررات مربوط محاسبه و و‌صول خواهد شد.

ماده 15 ‌ـ‌ اشخاص موضوع ماده (139) اصلاحی مکلف به انجام سایر تکالیف مربوط از جمله تسلیم به موقع اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و کسر و پرداخت مالیات اشخاص ثالث طبق قانون مالیاتهای مستقیم خواهند بود.

ماده 16 ‌ـ‌ عدم رعایت شرایط و ترتیبات مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم و این آیین ‌نامه از سوی اشخاص موضوع بند های ماده (139) اصلاحی قانون یاد شده، در هر سال مالی موجب محرو‌میت از معافیت مقرر در آن سال خواهد شد.

ماده 16- عدم رعایت شرایط و ترتیبات مقرر در ماده (139) اصلاحی قانون مذکور و همچنین عدم تسلیم اظهارنامه از سوی اشخاص موضوع بندهای ماده یاد شده از تاریخ لازم الاجراء شدن قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، در هر سال مالی موجب محرومیت از معافیت مقرر در آن سال خواهد شد.
این اصلاحیه از تاریخ 1/ 1/ 1390 لازم الاجرا می باشد و با حذف الزام به تسلیم اظهارنامه نسبت به پرونده مالیاتی عملکرد سال 1381 تا پایان سال 1389 مودیانی که پرونده آنها قابلیت طرح در مراجع موضوع ماده (238) قانون مالیاتهای مستقیم، هیأتهای حل اختلاف مالیاتی، شورای عالی مالیاتی و هیأت موضوع ماده (251) مکرر قانون مزبور باشد نیز جاری خواهد بود.

تبصره- فعالیتهای هنری سینمایی در صورت عدم تسلیم به موقع اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان (تا قبل از اجرای برنامه پنجم توسعه) و عدم کسر و پرداخت مالیات اشخاص ثالث مشمول حکم این ماده نمی باشد.

ماده 17- آن قسمت از درآمد موقوفات عام که مطابق فصل پنجم این آیین نامه در دوره مالی مربوط به تحصیل درآمد به مصرف نرسیده باشد، پس از انقضای سال مالی تحصیل درآمد نیز قابل مصرف در امور مذکور در بند (ح) ماده (139) اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم – مصوب 1380 – خواهد بود. در غیر این صورت طبق مقررات قانونی مربوط مشمول مالیات خواهد بود.

ماده 17 ‏(اصلاحی 02/08/1389)- آن قسمت از درآمد موقوفات عام که مطابق فصل پنجم این آیین نامه در دوره مالی مربوط به تحصیل درآمد به مصرف نرسیده باشد، حداکثر ظرف یک سال پس از انقضای سال مالی تحصیل درآمد نیز می تواند مصرف گردد، در غیر این صورت مانده مصرف نشده طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود. مگر اینکه قبل از انقضای مدت یادشده، لزوم نگهداری برای یک سال دیگر حسب مورد به تأیید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده و مراتب به اداره امور مالیاتی ذی ربط و یا سازمان امور مالیاتی کشور اعلام شده باشد.

تبصره- آن قسمت از درآمد اشخاص مذکور که به مصرف غیر امور مذکور در این ماده برسد، در سال عملکرد رسیدگی مربوط که مصرف غیر امور مزبور شده است به درآمد مشمول مالیات اضافه و مبنای محاسبه مالیات قرار می گیرد

تبصره 1 ‏(اصلاحی 02/08/1389)- تاریخ انقضای یک سال یا مدت تمدیدی بر حسب مورد، تاریخ سررسید پرداخت مالیات و مبدأ مرور زمان برای مطالبه مالیات خواهد بود.

تبصره 2 ‏(اصلاحی 02/08/1389)- مانده مصرف نشده درآمد یاد شده به درآمد مشمول مالیات عملکرد آخرین سال تمدید شده اضافه و مبنای محاسبه مالیات قرار گیرد.

ماده 18 ‌(اصلاحی 02/08/1389)ـ‌ در مورد موقوفات عام به طور کلی و مؤسسات عام المنفعه‌ای که اداره امور آنها به سازمان او‌قاف و امورخیریه محول شده یا بشود در صورتی که فاقد متولی و یا امین یا مدیر باشند مسئولیت انجام تکالیف مقرر در این آیین‌نامه و قانون مالیاتهای مستقیم در ارتباط با اشخاص مذکور به عهده اداره او‌قاف و امورخیریه مربوط خواهد بود.

ماده 19 ‌(الحاقی 02/08/1389)ـ‌ مفاد این آیین‌نامه نسبت به اشخاص مذکور در ماده (139) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم ‌ـ‌ مصوب 27 /11 /1380 ‌ـ‌ که سال مالی آنها از 1 /1 /1381 به بعد شرو‌ع می‌شود جاری خواهد بود.

معاو‌ن او‌ل رییس ‌جمهور - محمدرضا عارف