سند تحول قضایی که از سوی سید ابراهیم رییسی رییس قوه قضاییه ابلاغ شده است، منتشر شد.
ماموریت‌های اصلی قوه قضائیه که مبنای تدوین سند تحول قرار گرفت، به شرح زیر است:
مأموریت 1. رسیدگی به تظل مات، تعدیات، شکایات، حل‌وفصل دعاوی و رفع خصومات
مأموریت 2. احیاء حقوق عامه، گسترش عدل و آزادی‌های مشروع
مأموریت 3. نظارت بر اجرای صحیح قوانین و حسن جریان امور
مأموریت 4. کشف جرم، تعقیب و مجازات و تعزیر مجرمین و اجرای حدود و مقررات مدون جزایی اسلام
مأموریت 5. پیشگیری از وقوع جرائم و دعاوی
مأموریت 6. اصلاح مجرمان
مأموریت 7. حمایت از حقوق مالکیت اشخاص
سند تحول قضایی براساس این ماموریت‌ها و با رویکرد مطالعه وضع موجود و آسیب شناسی عملکرد دستگاه قضا در طولِ دوران پس از انقلاب و بررسی نقاط قوت و ضعف رویه‌ای، فرآیندی و همچنین ساختاری تهیه و به منظور معماری دستگاه قضائی متناسب با گام دوم انقلاب در سال‌های آتی و با هدف دستیابی به دو پیامد اصلی دستیابی به عدالت و رضایتمندی مردم تنظیم شده است.
در این سند با توجه به ارکان محتواساز که ناظر به ماهیت مأموریتی و نحوه نقش آفرینی قوه قضائیه است، به 14 تغییر اساسی در جهت گیری های کلان قوه قضائیه اشاره شده است. برخی از این چرخش های تحول آفرین و تغییرات اساسی عبارتند از:
1- حرکت به سمت مواجه قضایی فعال و ایجابی به جای مواجه منفعل و پسینی
2- حرکت از قوه قضاییه دادخواست محور به قوه قضائیه گسترش دهنده عدل و حامی حقوق عمومی و آزادی های مشروع
3- تقویت نگرش های پاسخگو، شفاف و هوشمند به جای نگرش های غیر پاسخگو، غیر شفاف و قدیمی
4- تلاش برای شناخت و حذف بسترهای فسادزا به جای مقابله صرف با مفسدین
5- توجه به نظارت‌های همه‌جانبه، مأموریت محور، حین فرایند، هوشمند و همگانی به جای نظارت‌های گذشته نگر، عملکرد محور، انسان پایه و متمرکز
در این سند مبتنی بر20 عنوان چالش اولویت دار، 47 عامل ریشه ای اولویت‌دار شناسایی و بر رفع و یا اصلاح این عوامل تمرکز شده است. تحول قضایی وابسته به مداخله مؤثر و تغییر بنیادین 47 عامل ریشه‌ای اولویت‌دار است. از این رو متناظر با هر عامل، مجموعه‌ای از راهکارها به نحوی تدوین شده است که اجرای توأمان آن‌ها بتواند عامل مزبور را رفع کند.
همچنین برای هر یک از راهکارها، واحدسازمانی مسئول، واحد یا واحدهای سازمانی همکار و زمان بندی اجرا شامل کوتاه مدت (تا تیرماه سال 1400)، میان مدت (تا تیرماه سال 1401) و بلند مدت (تا پایان سال 1402) مشخص شده است.
متن حاضر با هدف استفاده جامعه نخبگانی و همچنین رسانه‌ای کشور و با صرف نظر از کلیات و مقدمات سند تحول از جمله تعاریف، روش‌شناسی، نگاشت نهادی و همچنین عناوین عوامل ریشه‌ای، برخی از ویژگی‌ها، راهبردها، مسائل ذکر شده در سند و راه‌حل‌های پیش‌بینی‌شده در آن را مختصراً توضیح می‌دهد./ ایرنا