در حال حاضر بیکاری تبدیل به پدیده ای معمول و متداول گشته است. برخی از افراد در جستجوی شغل هستند بدون هیچ گونه اشتغال قبلی و سابقه پرداخت حق بیمه؛ این قسم اشخاص متأسفانه در جامعه ما از هیچ گونه حق حمایتی بیکاری بهره مند نیستند، اما نوع دیگر از بیکاران شامل اشخاصی هستند که قبلا به شغلی مبادرت داشتند و حق بیمه خویش را پرداخته اند اما بنا به دلایل غیرارادی و موقت شغل خود را از دست می دهند؛ قانونگذار چتر حمایتی خود را به طریق ذیل بر سر این اشخاص گشوده است.
چه افرادی مشمول دریافت بیمه بیکاری می شوند
در تعریف گروه دوم آمده است، بیمه شده ای که بدون میل و اراده خود بیکار شده، اما توانایی و آمادگی استخدام در مشاغل دیگر را دارد. با این حال پر واضح است که عنصر اصلی افراد گروه دوم خارج از اراده بودن بیکاری ایشان است و در صورتی که به میل خود یا به موجب استعفاء کار خود را از دست دهند، مشمول بخش حق بیمه بیکاری نمی شود. قانونگذار بر مبنای معیار ماه واریزی حق بیمه، به بیمه شدگان، بیمه بیکاری پرداخت می نماید. نکته حائز اهمیت در این بخش تفکیک بیمه شدگان مجرد از متأهل می باشد که در ادامه مطابق با جدول ذیل روشن خواهد شد.
مدت زمان دریافت بیمه بیکاری
سابقه پرداخت حق بیمه | مدت پرداخت بیمه بیکاری برای افراد مجرد | مدت پرداخت بیمه بیکاری برای افراد متاهل |
از 6 تا 24 ماه | 6 ماه | 12 ماه |
از 25 ماه تا 120 ماه | 12 ماه | 18 ماه |
از 121 تا 180 ماه | 18 ماه | 26 ماه |
از 181 تا 240 ماه | 26 ماه | 36 ماه |
241 ماه به بالا | 36 ماه | 50 ماه |
همانطور که ملاحظه شد دریافت مدت بیمه بیکاری ارتباط مستقیمی با پرداخت حق بیمه دوران اشتغال شخص بیمه شده دارد و مطابق با ردیف آخر حداگثر مدت دریافت بیمه بیکاری برای افراد مجرد 36 ماه و برای افراد متأهل 50 ماه میباشد. شاید یکی از خلاء های چنین طبقه بندی عدم توجه به سن بیمه شده باشد اما در صورتی که سن بیمه شده به هنگام بیکاری بیش از 55 سال باشد و سابقه پرداخت 10 سال حق بیمه داشته باشد تا زمان بازنشستگی از بیمه بیکاری بهره مند می شود.
مبلغ بیمه بیکاری
مقرری ماهیانه بیمه بیکاری 55 درصد حقوق و مزد بیمه شده است و به نسبت افراد تحت تکفل تا 4 نفر، به ازای هر نفر 10 درصد افزایش می یابد. به طور مثال حقوق و دستمزد بیمه شده ای 2200000 تومان می باشد با دو فرزند و یک خانم؛ شخص بیمه شده بیکار می شود و می خواهد از بیمه بیکاری بهره مند شود. حقوق وی مطابق با قانون به ازای هر نفر 10 درصد افزایش پیدا میکند. در واقع شخص بیمه شده مستحق دریافت 85 درصد از حقوق و دستمزد دوران اشتغال خود میباشد ولی در بخشی دیگر بیان شده که حداکثر مبلغ بیمه بیکاری نبایست از 80درصد افزایش یابد. در نتیجه شخص بیمه شده از حداکثر حقوق بیمه شده بهره مند می شود؛ در مثال فوق 80 درصد مبلغ مزبور می شود 1760000تومان .
موارد قطع بیمه بیکاری
ممکن است بیمه شده در شرایط ذیل از بیمه بیکاری محروم شود:
- دو مرتبه شاغل شود
- از پذیرفتن شغل مشابه اجتناب ورزد
- بیمه شده مستمری بازنشستگی دریافت کند یا دچار از کار افتادگی کلی شود
- مدت زمان بیمه بیکاری به پایان برسد
- بیمه شده فوت نماید
- بیمه شده از مشارکت در دوره های کارآموزی که سازمان تأمین اجتماعی به منظور اشتغال زایی تشکیل میدهد، اجتناب نماید.