شاید برایتان پیش آمده باشد که ادعایی علیه شخصی داشته باشید یا اینکه مدعی مطالبه وجهی از شخصی باشید، و ندانید در نخستین اقدام قانونی چه بایست انجام دهید؟؟

خب البته این پرسشی است که عموم مردم در راستای احقاق حق خویش با آن مواجه می شوند و ممکن است با انتخاب مسیری به اشتباه درگیر توالی بلند مدت رسیدگی قضایی گردند. حال راهکار چیست؟

مطابق با ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی که مقرر می دارد « هر کس می تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید، مشروط بر اینکه موعد مطالبه رسیده باشد؛ به طور کلی هر کس حق دارد اظهاراتی را که راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به طور رسمی به وی برساند ضمن اظهارنامه به طرف ابلاغ نماید. ...»؛ با عنایت به نص صریح قانون، اشخاص اعم از حقوقی یا حقیقی قادر هستند پیش از اقامه دعوا، مورد اختلاف خویش را در قالب یک اظهارنامه به اطلاع طرف دیگر برساند تا طرف دیگر را از طلب یا هر ادعای دیگر خویش مطلع نماید.

چگونگی تنظیم اظهارنامه

یک اظهارنامه قانونی متشکل از بخش های می باشد که عبارتند از : اطلاعات هویتی و نشانی اظهارکننده و مخاطب اظهارنامه، موضوع اظهارنامه، دلائل و منضمات پیوستی به اظهارنامه و در نهایت شرح اظهارنامه؛ ترتیباً متقاضیان ارسال اظهارنامه بایست به بخش های فوق الاشاره توجه ویژه داشته باشد.

در بخش نخست اظهارنامه، اظهارکننده بایست مشخصات هویتی خود و مخاطب اظهار اعم از نام و نام خانوادگی، نام پدر، شغل و نشانی اقامتگاه طرفین اظهارنامه را ذکر نماید؛ تأکید می گردد که نشانی مخاطب اظهار نامه دقیقاً ذکر گردد تا اظهارنامه به ایشان ابلاغ گردد و اگر مخاطب اظهارنامه پیش تر در سامانه ثنا (ابلاغ الکترونیک قضایی) ثبت نام کرده باشد، از طریق سامانه ثنا به ایشان ابلاغ می گردد.

در بخش دوم اظهارنامه بایست موضوع دقیق اظهارنامه اعم از مطالبه وجه، ایفای تعهدات و هر موضوع مدنظر اظهارکننده قید گردد تا مخاطب اظهارنامه از ماهیت آن مطلع شود.

در بخش سوم اظهارنامه، بایست دلائل و منضمات اثبات ادعای اظهارکننده درج گردد از قبیل پرینت حساب، قرارداد فی مابین، و هر دلیل و مستندی که گواه خواسته اظهارکننده باشد و به پیوست اظهارنامه ضمیمه گردد تا به اطلاع مخاطب برسد.

در بخش شرح اظهارنامه که مهم ترین بخش از اظهارنامه محسوب می گردد، اظهار کننده بایست شرح خواسته خویش را مشروحاً نگارش کند بدین طریق که در ابتدای آن با نگارش این عبارت که « به موجب ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی در جهت تشحیذ ذهن مخاطب اظهارنامه مطالبی به شرح ذیل بعرض می رسد»، و در ادامه آن جزئیات خواسته را اگر منشأ قراردادی دارد ذکر شماره قرارداد و تعهدات پذیرفته شده و نقض تعهدات از سوی مخاطب اظهارنامه قید گردد تا ایشان از ماهیت اظهارنامه و ادعای اظهارکننده مطلع گردد و در انتهای آن مدتی را به منظور ارسال جوابیه به اظهارنامه ارسالی برای مثال 72 ساعت یا یک هفته پیش بینی نماید تا در این مدت مخاطب اظهارنامه زمان کافی برای ارسال جوابیه داشته باشد؛ و در نهایت مخاطب اظهارنامه را از موجبات قانونی و قضایی عدم پاسخ به اظهارنامه ارسالی را با ذکر موادی از قانون مربوطه آگاه نماید.

نحوه ارسال اظهارنامه

پس از تنظیم اظهارنامه، اظهارکننده بایست با در دست داشتن پرینتی از آن یا فایل وورد اظهارنامه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه تا پس از تایپ آن توسط کارمند دفاتر، و پرداخت حق الثبت آن اظهارنامه تنظیمی را به نشانی اقامتگاه درج شده ارسال نماید تا مخاطب اظهارنامه از ماهیت آن آگاه گردد.

نحوه پاسخ به اظهارنامه

حال ممکن است اظهارنامه برای شما ارسال گردد و نیازمند طرح دفاعیاتی از خویش باشید ولیکن ندانید که به چه نحو دفاعیات خویش را پیش از طرح دعوا در قالب اظهارنامه به منظور پاسخ به اظهارنامه ارسالی، اقدام نمایید.

در این صورت اگر اظهارنامه ای را دریافت نمودید و اظهاراتی خلاف واقع در آن قید شده بود، می بایست مطابق با رعایت موارد فوق الذکر از قبیل تنظیم اظهارنامه با بخش های ذکر شده از قبیل نام و نام خانوادگی، شغل و نشانی اقامتگاه مخاطب اظهارنامه اقدام به ارسال جوابیه اظهارنامه ارسالی نمود با این تفاوت که در بخش موضوع اظهارنامه، بایست ذکر گردد که در پاسخ به اظهارنامه به شماره رهگیری ( که این شماره در سربرگ اظهارنامه قید می گردد) به تاریخ ..../..../.... می باشد، و در بخش دلائل و منضمات، مستندات خویش را در جهت اثبات خلاف ادعای اظهارکننده اولی، ذکر و به پیوست جوابیه ضمیمه گردد و در بخش شرح اظهارنامه مطابق با رعایت موارد فوق الذکر از قبیل ذکر ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی، دفاعیات خویش را مشروحاً با ذکر ادله و مستندات قانونی قید نماید. و در انتها نیز مدت زمانی را به منظور ارسال جوابیه متقابل مخاطب اظهارنامه پیش بینی نمایند و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به منظور ارسال آن اقدام گردد.