ممکن است در فرایند زندگی مشترک،  مشکلات و مسائلی ایجاد گردد که ادامه زندگی زوجین را غیر ممکن سازد و یکی از طرفین بالاخص زوجه (خانم) را نسبت به اقامه دعوای طلاق ترغیب کند. حال جدای از تشریح مسائل و ماهیت حقوقی چنین طلاقی، خانم می بایست نخستین گام خویش را در طرح دعوای طلاق با تنظیم دادخواستی مستدل و متقن آغاز نماید که این امر نیازمند رعایت الزامات و مواردی به شرح ذیل می باشد؛

بدواً خانم بایست اطلاعات هویتی خود و همسر خویش را در بخش مربوطه به اطلاعات خواهان و خوانده دعوا ذکر نماید که شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، شغل و نشانی اقامتگاه زوجین می باشد.

در بخش دیگر خانم بایست خواسته را صریحاً ذکر نماید که با عنایت به دادخواست طلاق می تواند ذکر کند، تقاضای طلاق عسر و حرج یا خُلع که بستگی به دلائل خانم در طرح چنین دعوایی دارد.

در بخش دلائل و منضمات، خانم بایست به انضمام رونوشت مصدق سند ازدواج، رونوشت مصدق اسناد هویتی خویش، دلائل اثبات ادعای خویش از جمله شهادت شهود، استشهادیه محلی، نظریه کارشناس یا پزشک قانونی و یا سایر ادله و امارات را قید کند.

دقت نماید که عدم پیوست یا کاستی در ادله اثبات دعوی موجبی بر اخطار رفع نقص خواهد شد، پس بهتر است کلیه مستندات را به پیوست دادخواست ارسال نمایید تا موجبی بر اطاله زمان دادرسی نگردد.

در شرح دادخواست خانم بایست با ذکر مقدمه ای مبنی بر احراز رابطه زوجیت مستند به سند نکاحیه به شماره ..... به تاریخ .../..../.... و در ادامه با ذکر مشروح خواسته خویش و دلائل مُثبته، خواسته را تشریح نماید و در انتها با بیان ادله قانونی از قبیل مواد قانونی، و سایر مستندات دادخواست را به پایان رسانیده و نسبت به ثبت آن اقدام نماید.

لازم به ذکر است در بخش شرح دادخواست با عنایت به موجبات طلاق از سوی زوجه(خانم) بایست مستندات قانونی به شرح ذیل ذکر گردد؛

مستفاد از ماده 1130 قانون مدنی خانم می تواند به موارد عسر و حرج خویش استناد نماید که نص ماده مقرر می دارد « در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می تواند به حاکم شرع (مرجع قضایی) مراجعه و تقاضای طلاق نماید؛ چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می تواند آقا را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد، زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود ....»، حال قانون گذار در قالب پنج بند موارد عسر و حرج خانم را بیان نموده است « ... عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب می گردد:

1- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نُه ماه متناوب در مدت یکسال بدون عذر موجه؛

2- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است؛

3- محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر؛

4- ضرب و شتم یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوج قابل تحمل نباشد؛

5- ابتلاء زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید ....». حال با عنایت به ماده مرقوم، خانم می تواند با توجه به نوع عسر و حرجی گه برایش حادث گردیده، بند مربوطه را در انتهای دادخواست قید نماید.

اگر خانم موجبات عسر و حرج مندرج در ماده 1130 قانون مدنی را دارا نباشد، می تواند به ماده 1146 قانون مدنی مبنی بر تقاضای طلاق خُلع متوسل شود که نص ماده مقرر می دارد « طلاق خُلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می دهد طلاق بگیرد اعم از اینکه مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد». در این صورت خانم با قید عنوان تقاضای طلاق خُلع و قید ماده مزبور در متن دادخواست، طلاق خویش را مطرح می نماید.