ابراء، بخشش و گرفتن مهریه

در جامعه عموم افراد با اصطلاحاتی حقوقی مواجه می شوند که از معانی دقیق آن ها اطلاعی ندارند، و گاهاً بدون علم به معانی آن ها، از آن اصطلاحات استفاده و یا حتی به جای یکدیگر بیان می کنند که این امر ممکن است مشکلات حقوقی برای ایشان ایجاد کند. حال با چند اصطلاح مرتبط با مهریه زوجه(خانم) آشنا خواهیم شد؛

ابراء مهریه:

منظور از ابراء مهریه، بری الذمه نمودن مرد (منصرف شدن از مطالبه طلب) نسبت به تمام یا بخشی از مهریه خانم را گویند؛ یعنی خانم با حضور در یکی از دفاتر اسناد رسمی و با عنایت به توافق مقدم بر میزان و چگونگی ابراء مهریه، سندی تحت عنوان ابراء مهریه تنظیم و پس از امضاء از سوی خانم، ایشان دیگر نمی تواند ادعایی نسبت به بخش ابراء شده داشته باشد مگر اینکه ابراء مهریه مشروط بر تحقق فعلی یا ترک فعلی شده باشد که در این صورت منتفع ابراء نامه بایست ایفای تعهد پذیرفته شده را اثبات نماید. البته ابراء مهریه عموماً در مقابل اعطای وکالت در طلاق به خانم انجام می گیرد که به نوعی بده بستان اسقاط و اعطای حقوق می توان نام گذاری کرد.

بخشش مهریه:

عموماً افراد ابراء و بخشش مهریه را دو اصطلاح یکسان می دانند اما از نگاه حقوقی دارای تفاوت هایی می باشد؛ در صورتی که خانم در روند دادرسی طلاق قرار گیرد، می تواند در صورت عدم اثبات ادله ارائه شده، در مقابل گرفتن طلاق بخشی از مهریه یا تمام آن را ببخشد (یا بذل نماید) یا اینکه در روند دادرسی به هر علتی حتی اینکه آقا خواهان طلاق باشد، خانم به دلیل استمرار و دوام زوجیت اذعان کند که تمام یا بخشی از مهریه خویش را می بخشد که به نوعی می توان اصطلاحاً بخششی (هبه) بدون حق رجوع حادث می گردد.

گرفتن مهریه:

در مسیر فرایند گرفتن مهریه، خانم ها با دو فرایند ثبتی و قضایی روبه برو هستند که عدم آگاهی نسبت به این فرایند ممکن است موجبی در اتلاف زمان و هزینه ایشان شود. پس مناسب است مطابق با مطالب ذیل عمل شود؛

ابتدائا خانم بایست مطلع شود که آقا دارای اموال اعم از منقول یا غیرمنقول است؛ آگاهی نسبت به این امر تحقق نتیجه را سهل الوصل خواهد نمود. حال خانم بایست با در دست داشتن سند ازدواج و اسناد هویتی خویش به دفتر ازدواج و طلاقی که ازدواج ایشان در آنجا منعقد شده است، مراجعه و درخواست صدور اجرائیه مبنی بر مطالبه مهریه نمایند تا پس از بررسی اسناد خانم، سردفتر ملزم به ارائه چنین اجرائیه است و پس از آن یک نسخه از آن اجرائیه را به نشانی اقامتگاه آقا ارسال کند تا در صورتی که ایشان خواهان پرداخت مهریه خانم باشد، در کوتاه ترین زمان ممکن اقدام کند. پس از آن بایست به اجرای ثبت محل مراجعه و درخواست توقیف و بازداشت اموال زوج (آقا) را به مرجع ثبتی تقدیم کند که پس از اخذ مدارک خانم و تعیین وقت، ایشان باید در وقت مقرر شده حاضر گردیده و اموال زوج را معرفی نماید یا در صورت عدم علم به وجود اموال آقا، درخواست دستور استعلام اموال و دارایی زوج را اعلام کند تا نسبت به اخذ استعلامات مربوطه اقدام شود؛ پس از استعلام دارایی یا وجود اموال، به نسبت مهریه اموال آقا بازداشت می شود تا در صورت عدم پرداخت مهریه خانم، اموال بازداشت شده به مرحله عملیات مزایده ارجاع داده شود و در غیر اینصورت و فقدان اموال، خانم بایست یک بازه زمانی 2 ماه را در نظر بگیرد که پس از ناتوانی در معرفی اموال آقا، با اخذ گواهی از اجرای ثبت، به مراجع قضایی (دادگاه خانواده) مراجعه تا با طرح دادخواست نسبت به مطالبه مهریه خویش از سوی مرجع قضایی صالح و پیگیری آن، مهریه خویش را مطالبه نماید. در صورت ناتوانی آقا در پرداخت تمام مهریه و اثبات ناتوانی خویش از طریق طرح دعوای اعسار از پرداخت محکوم به و اثبات آن، پرداخت مهریه به صورت اقساطی تعیین می گردد.

البته بایست در نظر داشت که اگر پس از صدور رأی مبنی بر پرداخت اقساطی مهریه، زوج دارای اموال شود که در تضاد با رأی اعسار ایشان باشد، خانم می تواند درخواست توقیف آن ها را از مرجع مربوطه تقاضا کند.